3. Ödül, Uşak Belediyesi, Yayalaştırılan Sokaklar Mimarlık Kentsel Tasarım Fikir Proje Yarışması

Proje Raporu

Amaç

Uşak yüzyıllar boyunca Frigya, Lidya, Büyük İskender İmparatorluğu, Roma İmparatorluğu, Selçuklular, Germiyan Beyliği ve Osmanlı gibi çeşitli uygarlıklara ev sahipliği yapmış ve bu çeşitliliğin izlerini üzerinde taşıyan bir kenttir. Tarihi zenginliğinin yanı sıra kentsel, kültürel ve sosyal zenginlikleri de içerisinde barından Uşak’ta bu zenginlikleri birbirine bağlayarak güçlü bir kentsel ağ yaratmak projenin öncelikli hedefidir. Proje, bu hedef kapsamında hem üst ölçekte hem de proje alanı içerisinde öneriler sunmaktadır.

Üst Ölçek Öneriler

Uşak ili önemli kentsel odaklara sahip olmasına rağmen bu odaklar arasındaki ilişkilerin yetersiz olması ve bu odakların gelişen kent için yeterli donatıyı sağlayamaması nedeniyle kentte sosyal ve mekânsal süreklilik oldukça zayıftır. Projede, kentlinin gündelik yaşantısına, ticari kullanımın sürekliliğine katkı sağlayacak, kentin turist potansiyelini arttıracak, kentsel yaşamı organize edecek yeni yaya aksları ve kentsel mekanlar yaratmak için üst ölçekte yeni “kentsel ağ” önerileri getirilmektedir. Bu yeni “kentsel ağ”, kentte kültürel ve sosyal odakları birbirine bağlarken aynı zamanda kentsel yeşiller arasında süreklilik sağlamaktadır. Projede “yeşil rota” olarak adlandırılan kentsel yeşil sürekliliğin sağlandığı ağ, Atatürk Parkı, Milli Egemenlik Parkı, İmparator çay bahçesi, Stadyum, Hükümet Meydanı, Tiritoğlu Parkı ve proje önerisi olan Meydan Park (halihazırda Acun Sokak sonundaki park) gibi kentsel yeşil odakları içerirken, projede “kent ve tarih rotası” olarak adlandırılan ağ, Etnoğrafya Müzesi, Cumhuriyet Meydanı, Uşak Kent Tarihi Müzesi ve Arkeoloji Müzesi gibi odakları içermektedir.

Proje Alanı Tasarım Kararları

Öneri yeni kentsel ağların kesişim noktasında bulunan proje alanında amaç, üst ölçek kararlar doğrultusunda burada kentsel, yeşil, sosyal ve kültürel sürekliliği sağlamak ve yeterli kentsel donatıyı kentliye sunmaktır. Bu amaç doğrultusunda, Acun Sokağın “Rekreatif Omurga” işleviyle kentsel ağa katkı sağlaması öngörülmektedir. Acun sokak, “Tiritoğlu Parkı” ve sokak sonunda yaratılan “Meydan Park” arasında kentsel donatıya sahip, yeni bir yaya omurgası oluşturmaktadır. Ayrıca kentsel odak noktalarından biri olan Arkeoloji Müzesi, 2. Doğan sokak ve Abdiloğlu sokak aracılığıyla rekreatif omurgaya entegre edilmektedir.

Projede, Acun sokak, Meydan sokak, Adak sokak, 2. Doğan sokak, Abdiloğlu sokak ve Dede Hasan sokak üst ölçek kararlar doğrultusunda yeniden ele alınarak mekansal tasarım dili oluşturulmuş ve bu tasarım dilinde, kenti oluşturan parametrelere yer verilmiştir. Yeşil, ahşap, taş, su, oyun, eğlence… vb. parametreler gridal düzende birer dokuma gibi işlenerek kentin sokaklarına dokunmuştur. Proje alanı içerisindeki sokaklarda, rekreaktif omurga olarak ahşap zemin bir rota yaratırken, içerisinde yeşil, su, taş, oyun, eğlence gibi kentten parçaları barındırmaktadır. Ahşap zemin, Acun sokak boyunca omurga işlevini korurken ara sokaklarda kılcallaşarak farklı rotalar oluşturmaktadır. Acun sokak sonunda ise yaratılın Meydan Parkta genişleyerek farklı açık/yarı açık kamusal mekanlara ev sahipliği yapmaktadır. Rekreatif omurga üzerinde, kent mobilyaları yeşil alanlar, peyzaj elemanları, yönlendirme panoları, aydınlatma elemanları, üst örtüler oyun alanları gibi kentsel donatılar bulunmaktadır. Bu donatılar modüler olarak tasarlanarak gerektiğinde kentin farklı mekanlarında, farklı amaçlarla ve farklı kurgularla kullanılarak mekansal ve tasarımsal sürekliliğe katkı sağlaması öngörülmektedir. Proje alanı içerisinde, zemin kot kullanımının çoğunlukla ticari amaçlı olduğu göz önüne alınarak, yaratılan yeni mekansal tasarım dilinin bütüncül olmasını sağlamak adına ticari mekanlarda cephe iyileştirmesi önerilmektedir. Bu iyileştirme rekreatif omurga malzemesi olan ahşap ile cephe giydirme uygulamasıdır. Ticari mekanlarda ahşap cephe giydirme ve mekanların panolarının aynı fontta ve metal CNC harf ile LED aydınlatma önerilmektedir.

Proje Alanı Yaya ve Araç Yolu Kararları

Proje alanı içerisindeki, Acun sokak, Adak sokak, 2. Doğan sokak, Abdiloğlu sokak ve Meydan sokak tamamen yayalaştırılırken, Dede Hasan sokak, açık otoparkın bulunduğu bölgeye kadar kısmı olarak yayalaştırılmıştır. Alan içerindeki kapalı otopark girişi Zübeyde Hanım caddesi ile Acun sokağın kesiştiği noktadan Meydan sokak vasıtasıyla Yeni Pazar sokak üzerinden kurgulanmıştır. Böylece trafik akışı bu noktaya doğru Zübeyde Hanım caddesi -Acun sokak – Meydan sokak – Yeni Pazar sokak olarak devam etmektedir. Proje kapsamında, Doğan sokak üzerinde, rekreatif omurga akslarında (2. Doğan sokak, Abdiloğlu sokak ve Meydan sokak) yeni yaya geçit noktaları oluşturulmuştur ve böylece kentsel odaklardan biri olan Arkeoloji müzesi ile bir bağlantı sağlanmıştır. Ayrıca Acun sokak aksında, Ali Galip kaya sokak üzerinde de yeni bir yaya geçit noktası oluşturularak Tiritoğlu Parkı ile bir bağlantı oluşturulmuştur. Bu yeni yaya geçitleri ile kentsel ağ sürekliliğine katkı sağlanmış ve yaya dostu bir kentsel gelişim anlayışı geliştirilmiştir.

Özetle; bu proje, alan ve yakın çevresi ile ilişki kurması planlanan kamusal kullanımları ile sürdürülebilir, farklı kullanıcı tiplerinin bir araya gelebileceği sosyal, dinamik, geçirgen bir kent parçası önerisi getirmektedir. Proje, yaşam alışkanlıklarını koruyan, iklimsel verileri bu amaçla kullanan, şehrin ekonomik, demografik, sosyolojik ve kültürel yaşamını bozmayacak bir mimarlık ve şehircilik anlayışla tasarlanmıştır. Bu kapsamda “Meydan Park ve Rekreatif Omurga olarak Acun sokak”, esnek ve geçirgen mekânlarıyla kentlilerin, sokağı sadece bir ulaşım mekânı olarak kullanmanın aksine sosyalleşme mekânı olarak da kullanabileceği, kentin yeni “Merkez” i ve “Meydan” ı olmaya adaydır.