5. Mansiyon [9016 Mimarlık], Mimar Sinan Müzesi ve Mimarlık Merkezi Ulusal Mimari Proje Yarışması

PROJE RAPORU

Mimar Sinan’ı modern bakış açımızla anlatabilen ve anlayabilen bir müzenin, çağımızda var olmayan bir mimarlığı anlatacağı gerçeği, öneri projenin sorunsalı kabul edilmiş ve bu düşünce üzerine fikirler geliştirilmiştir. Sayısız coğrafyada ve yapıda var olmuş bir ustanın eserleri elbette yerlerinde ve kendilikleri ile görülmelidir. Müzeyi bu sayısız eserin sadece tasfirlerinin yer alacağı bir kabuk olarak düşünmek, konusunun derinliğine göre daha kolay ele alınmasını sağlamıştır. Müze envanteri belirsiz olsa da kadim mimarlığın tasfirlerinin yer alacağı mekan  ve Türkiye’nin çağdaş mimarlığının tartışılacağı, sergileneceği, ifade edileceği mimarlık merkezi kurgusu, yalın bir fikir ile ele alınmıştır.

Proje alanı; Kayseri, Melikgazi ilçesi merkezinde yapımı devam eden millet bahçesi içerisindedir. Millet bahçesi bünyesinde yer alacak kent müzesi, festival alanı ve etkinlik alanları arasında kalan öneri müze, çevresindeki alanları besleyen, kapalı ve yarı açık mekanlarıyla karasal iklim koşullarında sürdürülebilir tasarım ilkeleriyle ele alınır. Tarihin çizgisel olmayan süreçlerinin belli bir düzen içinde toparlanıp, somut materyaller üzerinden kişiye aktarılması, müzenin varlığı ile sağlanmaktadır. Envanteri kesin olmayan bir müzenin tasarımının nasıl olacağı üzerine yaptığımız varsayımlar, olası sergileme senaryolarına imkan tanıyabilecek bir müzenin bu sorunsala cevap olabileceği fikrine ulaşılmasını sağlamıştır. Mimarlık merkezinin dönüşebilir ve farklılaşabilir olma hali ile müzenin potansiyelleri bir araya gelince, “açık planlı ve kesintisiz mekanlar” üretmek projenin ana fikri haline gelmiştir. Çevresindeki engin boşlukta kendi imgesini yaratması için projenin programı dikeyde birbiri üstüne yerleşen bir şema ile ele alınmıştır. Zamanla yeşerecek olan çevresinden yüksek olan monolit, sağır cephelerinin aksine aydınlık ve ışıklı bir iç dünya vadetmektedir.

Açık planlı şema, kadim ustaların devasa kubbelerle sağlayabildiği iç boşlukları, mimarlık ve mimarlığa ait olanın sergileneceği üst üste durabilen iç mekanlar olarak yorumlamaktadır. İçinde sergilenenleri öne çıkartmak amacıyla yalın ve sade bir geometrik form, strüktürel elemanların sunduğu imkanlarla açık mekanlar barındıran müze yapısı önerilmiştir.

Program ve Yerleşim

Bir kenarı 44 metre olan kare geometriye sığdırılan ihtiyaç programı, ortasında “açık planlı ve kesintisiz mekan” oluşturmak için servis veren tüm mekanları içinden dışına iten bir fikirle kurulmuştur. Yapının çeperi, tüm dolaşım, ıslak hacim, yönetim, depolama, teras ve ışıklık olma hallerini taşıyıcı sistem ile örgütleyen bir arayüz gibidir. 6 metre genişliğindeki bu çeper, tüm katlar boyunca farklılaşarak devam ederken zemine değdiği noktalarda farklılaşarak servis veren mekan olma özelliğini korur.

Projenin zemin katı, önündeki yapay gölü, etkinlik alanını, mutfak sanatları merkezini ve projenin kendi arazi erişimini 4 farklı yönde birleştiren bir bağlaçtır. Karasal iklimin kış koşullarında uygun kullanım koşullarını sağlayabilmek için zemin kat yerleşiminde yarı korunaklı alanlar kurgulanmıştır, yapının boşluklu zemin katı bağlacın kendisidir. Giriş ve karşılama mekanı aynı zamanda bir etkinlik ve atölye alanıdır, çeperin zemine değdiği bölümler, güvenlik, servis girişi ve kafeyi kullanımlarına göre ayırmaktadır. Yapay göl kıyısında yer alan yürüme yolu korunmuştur, su ve yapı arasındaki ilişkiyi kuvvetlendirmek adına yapının ön cephe boşluğuna denk gelen kısımda yansıma havuzu olarak gölün devamı yer almaktadır.

Mimarlık merkezi zemin kattaki kullanımlarla daha ilişkilendirilebilir olduğu için birinci (+6.50) kattadır, çeperden geriye kalan bir kenarı 32 metre olan kare plan 1024 m² orta alan sunmaktadır. Bu orta alan, değişebilir ve bölünebilir olması amacıyla ortasında yer alan artı biçiminde yerleştirilmiş dört duvar ile bölünmüştür. Bulundukları aks üzerinde hareket edebilen ve birbiri üzerine kayan bu duvarlar açıldıklarında bütünleşmiş bir genel mekan sunmaktadır. Yönetim ofisi, bu katta ve çeperde yer almaktadır. Tüm katları birbirine bağlayan rampa, asansör ve merdivenlere alternatif bir ulaşım sunmaktadır.

Mimar Sinan müzesi, mimarlık merkezinin üzerinde +13.00 katındadır, çeperde yer alan ışıklıklar müze katının dolaylı ve kontrollü doğal aydınlatma imkanı olmasını sağlamaktadır. Sergi elemanlarına göre farklı dolaşım ve yerleşim senaryolarına imkan veren plan şeması kalıcı sergiyi barındırmaktadır. Erciyes dağının pitoresk manzarasına bakan bir seyir terası, müze ziyaretçilerinin kullanımındadır. Çatı ışıklıkları çeperde yer alan özellikli sergileme odalarını aydınlık ve ferah mekanlara dönüştürmektedir.

Bodrum katta yer alan eser depoları ve eser bakım atölyeleri servis çekirdeği aracılığıyla müze katı ile doğrudan bağlantılıdır. Kalıcı serginin bir bölümünün geçici sergilere ayrılması durumunda eser girişi ve kabulü zemin kattan servis asansörü girişinde yer alan kabul ve kontrol odasından yapılacak ve müze katına aktarılacaktır. Müze katı yüksekliği fazla eserlerin bulunması ihtimaliyle 7.5 metre yüksekliğindedir.

Mimar Sinan Müzesi ve Mimarlık Merkezi Ulusal Mimari Proje Yarışması

Mimar Sinan Müzesi ve Mimarlık Merkezi Ulusal Mimari Proje Yarışması Sonuçlandı