1. Ödül (İkikerebir), Lüleburgaz Yıldızları Sanat Akademisi Mimari Proje Yarışması

MİMARİ RAPOR

Yapının konumlanması planlanan arsa Lüleburgaz Anadolu Teknik Lisesi ve Lüleburgaz Devlet hastanesinin güneyinde yer almaktadır. Kuzeyinde yer alan çamlık alan ile arasında yer alan Mehmetçik Caddesi, lise eğitim yapıları ile tek fiziksel bağlantıyı oluşturmaktadır. Bu cadde aynı zamanda çamlık alana bir sınır gibi davranarak eşik olarak rollenmiştir. İmar planından anlaşılan kent güney yönünde gelişme eğilimindedir. Doğuda yer alan sanayi bölgesi ve kuzeyde yer alan ana kentin doygunluğa ulaşmasından kaynaklı gelişim yönü sabittir. Belirlenen arsa alanı yaklaşık 20.000 metrekare büyüklüktedir. Bu alanda yaklaşık on metrelik bir kot farkının yanında arsa içine de girmiş olan kuzeydoğudaki ağaçlık alan mensupları dağınık olmasına rağmen aralarında küçük ölçekte yapılaşmaya izin verir sıklıktadır.

Yapı kurgusu parçalı bir çözümleme geliştirilecektir. Bunun temel nedeni büyük fonksiyonları barındırması beklenen yapının devleşmesini engellemektir. Bu bağlamda öncelikle kuzeybatı ve güneydoğu aksında yer alması planlanan bir sokak kurgusu oluşturulmuştur. Bu sokağın bittiği Mehmetçik Caddesi yayalaştırılarak mevcut eğitim yapıları ile yatay bir ilişki kurması hedeflenmiştir.

Yapının, kuzeybatısında yoğunlaşması planlanan kentsel yapılaşma ile ağaçlık alan arasında bir eşiğe dönüşmesine engel olmak adına yapı bu doğrultuda üç noktada yırtılarak “aralık” lar oluşturulmuştur. Bu aralıkların gelecekte olması muhtemel akışı sızıntılar şeklinde devam ettirmesi beklenmektedir. İmar durumunda belirlenmiş olan konut parselizasyonu potansiyeli ile hastane ve okullar başta olmak üzere ana kent ile kuracağı ilişki açısından bu önemli bir karardır.

Yapının ağaçlık alan ile buluştuğu noktada deforme olarak parçalanması ve dönüşmesi vurgulanmıştır. “Yapı yapma” eyleminin büyük oranda yeşil dokuyu dönüştürdüğü ve yok ettiği gerçeği karşısında yeşil dokunun yapıyı parçalarına ayırması kurgulanmıştır. Bu bağlamda biçimsel açıdan parçalanma ve ölçek arayışı ve kentsel sirkülasyonlar ve olası yaya sirkülasyonlarının etkileri ile yapı genel formunu kazanmıştır.

Kullanım amacından kaynaklı büyük hacimler ve büyük kütleler oluşturması beklenen bu yapı tüm fonksiyon ve akış nedenleri dışında insan ölçeğini yakalamak kaygısı ile beraber de kütlesel hareketler ve geçişler sayesinde daha doğru bir büyüklük aralığında bırakılabilmiştir. Bu karar, büyük oranda parasal ve egosal şovları tatmin etmek amacı ile üretilmiş olan bu tür kültür yapılarına ait farklı bir açı üretmeye hizmet eder. Bir kültür yapısının, bir şov ürünü olarak var olmadan önce kültür ve insan arasında ilişkiler yaratma ve pekiştirme işini doğru yürütmesi gereklidir.

Tüm bu kararlar ile beraber kurgulanmış olan yapı örüntüsünün ana ve büyük fonksiyonları, 800 kişi kapasiteli olan büyük salon ve 1000 m2 alana sahip olan çok amaçlı salondur. Daha küçük olmasına rağmen daha yoğun kullanımı olacağı muhtemel olan 250 kişilik küçük salon ve 150 kişilik deneysel salon ise yapı örüntüsünün merkezinde kurgulanmıştır. Bu fonksiyonlar dışında derslikler, bireysel enstrüman ve çalışma odaları ile beraber atölyeler ise yoğun kullanımı muhtemel fonksiyonlardır.

Çok amaçlı salon ve fuayesi arsanın güneyinde yer alan ana yola en yakın noktada konumlandırılmıştır. Bu noktada hem etkinlik meydanı olarak tanımlanmış olan alan ile beraber kullanılabilecek hem de servis açısından daha doğru kullanım olanağı tanıyacaktır. Bu salonda yapılacak olan, fuar, sergi, atölye çalışmaları, balo, yemek, konferans, konser, defile vb. etkinliklerin tamamı uygun koşullarda dış mekan ile bütünleşik olarak yapılabilir. Çok amaçlı salona ait olan fuaye ise salon cephesi ile bütün bir ilişki kurabilecek şekilde bölünebilir salonun dik kenarında tüm salon boyunca kurgulanmıştır. Bu kullanım ise diğer mekanlardan ayrıştırılabilir olarak tasarlanmış olan çok amaçlı salonun gerektiğinde fuaye ile beraber çalışabilmesine olanak tanımaktadır.

Birinci aşama sonunda tavsiye olarak belirtilmiş olan çok amaçlı salon ve mutfak ilişkisinin kurgusu, salona paralel kurgulanmış olan bir servis mutfağı ve bu servis mutfağı ile düşey olarak bağlantılanmış olan endüstriyel mutfak ilişkisi kurularak sağlanmıştır.

Büyük salon, 800 kişi kapasiteli tiyatro ve opera sunumlarına da olanak tanıyacak yetenekte kurgulanmıştır. Bu fonksiyonlara ait ihtiyaçlar olan, orkestra çukuru, döner sahne, kademeli perde sistemi, arka ve yan sahneler, sahne arkası, dekor atölyeleri, ses ve ışık odaları, dekor deposu, aksesuar deposu, makyaj odası, kulis vb. fonksiyonlar 0.00 kotunda küçük salon sahnesi ve deneysel salon sahnesi ile aynı kotta kurgulanmıştır. Büyük salon, balkon fuayesi, ana fuaye, yan fuaye ve alt fuayeler ile beslenen dört ayrı boşluktan şarj ve deşarj edilebilir tasarlanmıştır. Arsanın kuzeyinde konumlandırılmış olan salon, kendi yaya yoğunluğunu karşılayabilecek ve gerektiğinde yapı kompleksine ait diğer yapılara ait sirkülasyonu bozmayacak şekilde müstakil çalışabilir hale getirilmiştir. Üst kot girişi salonun balkon girişidir. Projeksiyon, simultene ve ses odaları bu kotta kurgulanmıştır. Bu sayede salonun ana girişi olan alt kot cephesi tamamen açılabilir tasarlanmıştır.

Büyük salonun üst fuayesi ile çok amaçlı salona ait fuaye arasında mekânsal bir akış kurgulanmıştır. Yapıda yer alan tüm salon tiplerine ait fuayeler aralarında ilişkilenebilir ve gerekli durumda ayrışabilir tasarlanmıştır. Bu akış aynı zamanda dış mekanda da sürekliliğini sürdürmektedir. Benze bir akış şeması tüm yapıların çevrelediği etkinlik meydanları arasında da vardır.

Tavsiye olarak önerilmiş olan dekor girişi arsanın batısında yer alan 12 metrelik yoldan alınarak sahne arkasına ulaşımı sağlanmıştır. Dekor girişi iki tırın yanaşabileceği şekilde oluşturulmuştu. Dekar asansörü ayrıca bodrum katta kurgulanmış olan enstrüman deposu ve depolar ile ilişkilidir. Orkestra çukuru ile bağlantılı olan enstrüman deposu hem kapalı otoparktan hem de dekor asansöründen servis alabilmektedir. Piyano asansörü ise enstrüman deposu ile beraber orkestra çukurunun hemen yanında ön sahneye çıkabilir olarak tasarlanmıştır.

Büyük salonun balkon fuayesinde dersliklerle ve akademik birimlerle bağları oluşturması planlanan kütüphane yer almaktadır. İç mekanlardaki akışı sağlamak amacı ile kurgulanmış olan amfi düzenindeki düşey sirkülasyon elemanlarının kütüphane ile yapıda yer alan boşluklar arasında kaynaştırıcı bir role sahiptir.

Küçük salon 250 kişi kapasitelidir. Tiyatro, konferans, sunum, film gösterimi vb. fonksiyonları karışlayabilecek şekilde yapı örüntüsünün merkezinde planlanmıştır. Her ne kadar büyük salondan küçük bir sahneye sahip olsa da kullanım açısından tüm olanakları sağlayacak şekilde ön ve arka sahne ile beraber, yan kulis ve sofitaya sahiptir. Sahne döner sahne kurgusu ile kullanılacak olup, arka sahne dekor kabul ve dekor montajı alanı ile direk bağlantılıdır. Sahne arkasında yer alan kulis ve soyunma bölümleri de büyük salon ile ortak olacak şekilde tasarlanmıştır. Bu salon kullanımı gereği büyük salon ve çok amaçlı salonda daha fazla kullanılması olası boyutlarda bir salondur. Bu sebeple fuayesi ve kendisi büyük salon ile çok amaçlı salon arasında kurgulanmıştır.

Küçük salon orta ölçekli müzikal ve tiyatroları işletebilecek beceride bir sahne yapısına sahiptir. Giriş fuayesi, balkon fuayesi ve alt fuaye olmak üzere üç ana mekandan şarj ve deşarj edilecek şekilde tasarlanmıştır. Tüm sahne arkası organizasyonu büyük salon ile beraber çalışacak şekilde tasarlanmıştır.

Deneysel salon, güney batı kuzey doğu aksında kurgulanmış olan ekinlik meydanına dik planlanmış olup sahne kotunu küçük salon gibi büyük salon ile paylaşmaktadır. Tüm sahne arkası kullanımlarındın faydalanabilecek şekilde planlanmış olan deneysel salonunu ayrıca etkinlik meydanından müstakil çalışabilecek olan bir fuayesi, danışma ve vestiyeri, ıslak hacimleri ve soyunma bölümleri yer almaktadır. Bu salon istenildiğinde ayrı işleyebilecek bir mekanizmaya sahiptir. Ormanlık alan ile yapılaşacak alan arasında bir ara yüzde yer alan deneysel salon bu iki durumun bir kurgusu niteliğindedir. Ağaç bulunmayan ve çamlık alan içine uzanan bu çıkıntıda yer alan bu salonun alt kot kullanımı ile beraber dış mekan ile ilişkilenebilen bir yapısı vardı. Tiyatro atölyeleri ile beraber tasarlanmış olan bu alan aynı zamanda bir dış amfi ile açık hava oyunlarına ve gösterimlerine olanak tanımaktadır. Deneysel sahne içindeki seyirci platformları hareketli plakalarla çözülmüştür. Bu sayede tüm salon istenildiğinde düz bir salona dönüşebilirken üst kottaki giriş balkona dönüşmektedir. Kademeli kullanım sırasında ise etkinlik meydanı ile direk ilişkili olan deneysel salonun tüm kullanıcıları ve seyircileri yapının her bir kenarını ve yüzeyini kullanabilir durumdadır. Her yüzeyine dokunulabilir, iki tarafta kurgulanmış amfilerle ön ve arka izlemeyi yaratabilecek iç/dış çelişkilerinin kullanılabileceği post modern oyunların işlemesine olanak tanıyabilir bir kurgu düşünülmüştür. Açık amfi ile bağlantılı olarak kurgulanmış olan tiyatro atölyeleri üç adet olarak tasarlanmıştır. Bu atölyeler tiyatronun genetiğini işlemiş olan kodlardan yola çıkılarak sahne düzeninde tasarlanmıştır. Üst ve alt kot ilişkileri kuracak şekilde tasarlanmış olan atölyelerin her biri bir sahne minyatürü gibi tasarlanmıştır. Atölyeler, genel kurgu itibari ile kullanıcısına tiyatro kavramının kodlarını aktaracak şekilde tüm tiyatro fonksiyonlarını içermektedir.

Cam atölyesi, seramik atölyesi, heykel atölyesi ve ahşap atölyesi gibi büyük ölçülü ve büyük hacimli atölyeler çamlık arasında eritilmesi planlanan kütlesel yapının ilk adımları olarak çok amaçlı salon ile karşılıklı olarak kurgulanmıştır. Bu atölyeler gerektiğinde servis alabilecek şekilde yol ile ilişkili bir servis aksında kurgulanmıştır. İki katlı planlanmış yapıda büyük çalışmalar yapılabilecek büyük bir hacim ve bu hacim ile ilişkili bir galeri boşluğundan oluşmaktadır. Yapılar büyük çalışmalara dair servisleri yerine getirebilmek adına açılabilir cepheli tasarlanmıştır. Çamlık ile kurduğu ilişkide insanın çalışma dinamiklerini hızlandıracak birer katalizör gibi çalışması adına yeşil alan ile kurulacak ilişki maksimize edilmiştir.

Satranç atölyesi, müzik atölyesi, mental aritmetik vb. küçük ölçekli ve az kullanıcılı atölyeler yapının birer odası olması durumundan farklılaştırılarak ayrı yapılar halinde çamlık alanın içine serpiştirilmiştir. Bu aşamada hiçbir ağaca dokunulmamıştır. Beyin fonksiyonları ile ilgili olan bu aktiviteler sırasında konsantrasyon ve verim seviyelerini arttırmak adına yeşil ile kurulan ilişki ile atölyeler tamamen üretme güdüsü ile paralellik gösterecek şekilde alan içine köklerini salmıştır.

Derslikler ve bireysel çalışma alanları arsanın kuzey ucunda yer almaktadır. Arsanın doğusunda hali hazırda yer alan mobilya atölyesi, endüstri meslek lisesi ve motor elektrik bölümü yapıları ile fonksiyonel bir bütünlük sağlaması ve bu yapıların kuzeyde yer alması planlanan çamlık ile bütünleştirici bir eğitim sokağının bir parçası olması amacı ile bu bölgede kurgulanmıştır. Derslikler ve bireysel çalışma alanları ile büyük salon içinde yer alan kütüphane beraber ortak bir alan yaratmak üzere etkinlik alanının çeperlerini oluşturacak şekilde karşılıklı konumlandırılmışlardır. Bu karşılıklı ilişki ile ortada oluşturulmuş olan etkinlik alanı alt kot ile direk ilişkilendirilmiştir. Bir amfi yardımı ile alt kot bağlantısı sağlanmış olup. Gerek yapı içinde gerekse yapı dışında bale salonu duvarında konumlandırılmış olan engelli asansörü ile düşey bağlantı sağlanmaktadır.

Genel yerleşim ve plansal çalışmalar bu çerçevede oluşturulmuş ve ölçek arayışı en büyük salon kurgusundan en küçük atölye yapısına kadar devam ettirilmişti. Bu bağlamın verdiği ivme ile programatik çözümlemelerin yanında kütlesel ayrışma ve bu ayrışmanın yarattığı dış mekan kurguları gözetilebilmiş ve ilkelendirilebilmiştir.

Genel alana ve yapılaşmaya dair kararlar ile birlikte alan içinde planlı olarak yapılacak olan yeşil doku ile ilgili çalışmalar yapılırken yapısal olarak bütünde verilen kararlara uyulmaya çalışılmıştır. Çamlık olan alan ile ilgili hiçbir peyzaj çalışması önerilmeyecektir. Bu alanlar yapının arka bahçesine dönüştürülmeden direk kamusal alan olarak ele alınmıştır. Bu sebep ile çamlık alan olabildiğince doğal hali ile korunacaktır.

Yapı bütünlüğünün önemli birleştiricilerinden olan ancak her zaman ihmal edilen dış mekan kurgusuna ait elemanlar da yine genel kurgu baz alınarak tasarlanmış ve ön çalışmaları bu şekilde yapılmıştır. Yapının bütününde yer alan korten ve brüt beton yapı elemanları dış mekan mobilya ve aydınlatmaları için dil bütünlüğünü sağlamak amacı ile benzer nitelikte olmaları sağlanmıştır.

Lüleburgaz Yıldızları Sanat Akademisi