Afet Koordinasyon Merkezi

Karabük Üniversitesi Mimarlık Fakültesi öğrencisi Muhammet Aktaş'ın, Prof.Dr. Aysun Özköse, Yük.Mimar Bilal Yakut, Yük.Mimar Çicek Özmert, Yük.Mimar Ebabekir Özmert ve Arş.Gör. Emre Karataş yürütücülüğünde hazırladığı ‘Afet Koordinasyon Merkezi’ projesi.

Kentsel yenileme projeleri incelendiğinde üç farklı yaklaşımla karşılaşılmıştır. Bunlar:

–Alandaki tüm yapıların hemen hemen korunduğu yaklaşımlar,

–Alandaki tarihî yapıların bir bölümünün korunduğu, bir bölümünün yıkılarak yeni kullanım alanlarının yaratıldığı yaklaşımlar,

–Alandaki tüm yapıların yıkılarak yeni kullanım alanlarının yaratıldığı yaklaşımlardır.

Bu yaklaşımları destekleyen parametreler şu şekilde sıralanabilir:

–Alanın konumsal değeri,

+Seçilen arazi alanın konumuna baktığımızda 4 mahalleyi çevreleyen bir merkezi odak noktası oluşturmakta. Yapılacak afet koordinasyon merkezinin konumsal ihtiyacını karşılayan bir konumda. Karayolu ve demir yolu bağlantısının olduğu konumda olması işlevini güçlendiriyor. Hava sahası yapımı da düşünülmekte konum buna uygun. İnsan yoğunluğunun fazla olan noktalara yakın olmasından dolayı afet, deprem ve savaş anında güvenirliliğini artırıyor.

–Alandaki yapıların “korunması, yeniden işlevlendirilmesi, yıkımının ulusal, bölgesel ve kentsel ölçekteki fayda-zarar ilişkisi,

+Haddehanelerin yeniden işlevlendirilmesi kente zarardan kurgusundan ziyade fayda sağlar. Bunlar; haddehanelerin oluşturduğu zehirli gaz etkisini sıfıra indirmek, haddehanelerin oluşturduğu görüntü kirliliğini ortadan kaldırılması, çevresinde oluşan yapısal yığılmaların merkezini rahatlatmak, toplanma ve sosyal alanlar oluşturmak, afet eğitimiyle de bilinçlenme oranını artırmak, merkez nokta haline gelerek belirli yerlerde oluşan insan yoğunluğunu kendine çekerek azaltmak ve rahatlatmak.

–Alandaki yapıların kullanım değeri,

+Alandaki yapıların önceki kullanım amacı haddehane, depo ve konutlardı. Haddehanelerin kaldırılmasıyla terkedilmiş yıkılmış görüntüsüne sahip. sekil, taşıyıcı ve iskelet sistemi korunup , silueti düzeltilip işlev değişikliğine gidilmesi amaçlanmaktadır. haddehaneleri, depoları ve konutlar affet merkezi haline getirilip işlevi değiştirilmesi düşünülmekte.

–Sosyal çevre istek ve özellikleri

+Kent ölçeğinde baktığımızda sosyal çevrenin az olduğu görünmektedir. Kentin meydanı görüntü ve kullanılan malzeme nedeniyle istemsiz bir alana dönüştürülmüş. Kente kazandırılacak noktada sosyal mekanlar ve toplanma alanı oluşturularak kente kazandırılması düşünülmektedir. Bu sonuçla dört tarafını çevreleyen yığılmaları kendine çekerek rahatlatılması düşünülmektedir. çok yoğun oranda sosyal çevre isteyen bir noktada konumlanmakta.

Mimari miras ile kent belleğinin sürekliliğini sağlayabilmek için kullanım dışı kalmış sanayi yapılarının korunması ve sürekliliğinin sağlanması, etkin ve ekonomik malzeme, mekan ve enerji ile altyapı kullanımı, kentlerimizin gelecekteki sürdürülebilirliği bakımından öne çıkmaktadır. Elbette her yapının sadece kendini sergilemek üzere korunması ekonomik olarak sürdürülebilir değildir. Bu tip binaları, birer yapı stoğu olarak değerlendirmek ile yalnızca kendini sergileyen müzeler haline getirmek arasındaki alternatifleri, tarihi çevreye saygılı bir bakışla ele alması gerekliliği ise oldukça açıktır. Sürdürülebilirliğin tek başına yetersiz olduğunu da unutmamak gerekir. Yalnızca fiziksel yapıların değil, bu yapıları ortaya çıkaran ve bir dönem yaşatan “yerin ruhunun” da korunması toplumsal ve kültürel sürdürülebilirlik açısından vazgeçilmezdir. Bu bağlamda, Emsan ve Demirbaş haddehanelerinde gerçekleştirilen işlev değişikliği ve ek yapılaşma ile yeniden kullanım projesi, özgün mimari tasarım, mekan düzeni ile yapı malzeme ve teknolojileri ile haddehanelerde gerçekleştirilen sanayi üretiminin ekonomik, toplumsal ve kültürel izleri korumaya odaklanmıştır. Zaman içinde eskimek ve bozulmakla birlikte, haddehanelerde yer alan yapı ve açık alanlar dönemin yapı malzeme ve teknolojilerinin ayakta duran belgeleridir. Haddehanelerin tarih içinde gelişimine tanıklık etmeleri bakımından, nitelikli dönem müdahalelerinin korunması da ilke olarak kabul edilmiştir. Bu amaçla haddehane yapısının iç mekanı da dış iskeleti gibi dönemini yansıtması gerekiyor. Planlama olarak ele aldığımızda mekan içinde farklı bir mekan tasarımı amaçlandı yani haddehane içini tek katlı yapılarla, geniş yollarla ve avlularla küçük kent kurgusu olarak tasarlandı. Bu tasarım da iç mekanda iki olgu görürüz bunlar +4,00 kotundan sonra dönemini yansıtan haddahane bloğu ve tek kat yapılaşma ile modern yaklaşım olarak ele alına parametrelerdi ve bu paramatrelere göre tasarlandı. Haddehane bloğuna ek olarak uzatılan lojistik depolar kentin simgesi olan demir yolu ağına bağlanarak, kara yolu ulaşımı da güçlendirerek ve açık irtifaya sahip hava yolu imkanına sahip yer bloğu ayarlanılıp lojistik destek güçlendirildi. Haddehane yapılarına ek olarak eğitim birimi ve sosyalleşme bloğu olarak da tasarlanan konferans, kafe ve halk kütüphanesi de tasarlandı. Bu yapılaşma kentle yapının bütünleşen sosyo kültürel bir bütünlüğünü oluşturur. Ek yapılaşmalarla haddehane bloğunun farklı tiplerde tasarlanması kimlik farklılığını oluşturmaktır. Strüktür öneri, bu strüktürdeki tasarım amacı yapılan ek yapılaşmalarla haddehanelerinin bağlantı güçlülüğünü oluşturmak ve yazın karasal iklime maruz kalındığından dolayı yüksek sıcaklıklarda kent geçişini serinletmek ve açık alanlarda rüzgar koridoru oluşturmak. yağışlı günlerinde çok olmasından dolayı da, iklimsel veriler ele alınıp tasarımı amaçlandı.