Balıkesir Sırrı Yırcalı Anadolu Lisesi (SYAL)

Deprem riski sebebiyle yıkılıp yeniden yapılmasına karar verilen, Balıkesir Sırrı Yırcalı Anadolu Lisesi’nin yeni inşa edilen derslik, yemekhane ve kapalı spor salonu binaları Sinan Mimarlık tarafından tasarlandı.

Tasarımcılar, projeyi anlatıyor:

Geçmişten bugüne Balıkesir Sırrı Yırcalı Anadolu Lisesi (SYAL)

Balıkesir Sırrı Yırcalı Anadolu Lisesi, 1984 yılında kurulmuş olup Balıkesir’de açılan ilk Anadolu Lisesi olma özelliğini taşımaktadır. Mevcut yapıların yapılan deprem analizleri sonucu, taşıyıcı sistemlerinin depreme karşı riskli bulunması nedeni ile yıkım kararı alınmıştır. Yırcalı ailesi okulun ikinci kez yapımını üstlenmiştir. Okul binası mezunların ve öğrencilerin katıldığı son bir veda buluşması sonrasında boşaltılarak, yıkım çalışmalarına başlanmıştır. Mezunlar derneği ile birlikte SYAL mezunlarından oluşan bir ekip yeni yapılacak eğitim kampüsünün proje çalışmalarını gönüllü olarak hazırlamak için talip olmuş, bu girişimin Yırcalı ailesi tarafından olumlu karşılanması sonucunda proje çalışmalarına başlanmıştır. Mevcutta bulunan eğitim, yemekhane ve kapalı spor salonu binalarının tamamının yıkılma kararı alınmıştır. Kantin Binasının yakın zamanda yapılmış olması deprem riski bulunmaması nedeni ile korunmasına karar verilmiştir.

Yeni eğitim kampüsünün öğrencilerin yeniden kısa sürede okullarına kavuşabilmeleri amacıyla etaplanarak inşa edilmesine karar verilmiştir. 32 derslikli eğitim binası ve yemekhane binası ve yakın çevre peyzaj alanı Kasım 2021 ‘de tamamlanarak eğitime açılmıştır. Halen inşa süreci devam etmekte olan 2. Etap Konferans Salonunun inşaat çalışmalarına Şubat 2022 ‘de başlanmıştır. Kapalı ve açık spor sahalarının bulunduğu alan 3. Etap olarak tasarlanmıştır.

Kentsel Yaklaşım

Proje arazisi 26.998 m2 alana sahiptir. Güney-doğu yönünde dar cephesi Balıkesir-Bursa yoluna bakmaktadır. Kuzey-doğu ve Kuzey-batı kesimleri eğitim yapıları ve yurt binaları ile çevrili olup, Güney-batı yönünde Balıkesir kent merkezi ile arasında kalan boş alanın yakın gelecekte imara açılması planlanmaktadır. Proje alanı içinde yaya ve taşıt trafiğinin birbirinden ayrılması amacıyla arazinin kente bakan kısmında otopark ve servis aracı park yerleri oluşturulmuştur. Kampüs alanı içinde yaya öncelikli dolaşım amaçlanmıştır. Proje alanı işlevsel anlamda zonlara ayrılmıştır. Alanın gelecekte kent ile bütünleşeceği öngörülen güney-batı yönünde sosyal ve kültürel işlevlere ve açık alan düzenlemelerine yer verilmiştir. Eğitim ve yurt binalarının yer aldığı kesimde bir tampon yeşil alan oluşturularak eğitim binası alanın kuzey-doğu kısmında konumlandırılmıştır. Arazinin kuzey kesimi spor amaçlı işlevlere ayrılmış, kapalı spor salonu ve spor sahaları bu kısımda düşünülmüştür. Önerilen alle ile tören alanından başlayarak oluşturulan bütün açık alan ve binaları birbiri ile ilişkilendiren bir yaya omurgası oluşturulmaktadır. Kampüs küçük bir kent mantığıyla ele alınmıştır. meydan ve sokaklarıyla kendi içinde bir kentsel doku ve ölçek kazanılması amaçlanmıştır. Yapılar mono-blok bir kütle yapısı yerine, kütlelerin bir araya gelmesiyle oluşan kampüsteki diğer yapılar ile küçük bir kent /yerleşke özelliği taşımaktadır. 2-3 katlı yerleşimin yaygın olduğu Balıkesir kent merkezindeki yapılaşma ile mimari ölçek anlamında uyum taşır.

Açık Alanlar

Okulun açık alanları bütüncül ve süreklilik sağlayan bir anlayışla ele alınmıştır.

Alle: Ön meydandan başlayıp spor meydanına kadar uzanan yaya omurgası niteliğindedir.

Ön meydan / Tören Alanı : Konferans salonu ve eğitim binası ana girişlerinin açıldığı bir kentsel arayüz oluşturmayı amaçlamaktadır.

Forum: Konferans Salonu ile Kantin arasında, eğitim binası öğrenci girişi ile ilişkili öğrencilerin bir araya gelerek, sanat, gösteri ve sosyal iletişim anlamında ön plana çıkmalarını amaçlayan odak alanıdır.

Ağaçlı meydan: Kantin ve yemekhane arasında yer alan meydandır. Öğrencilerin teneffüs ve öğle aralarında oturup vakit geçirebilecekleri, gölgelikli yeme-içme alanı olma özelliği taşır.

Spor meydanı: 3. Etapta gerçekleştirilmesi planlanan kapalı spor salonu ve açık sahaların odağında konumlanan bir toplanma /buluşma alanı olma özelliği taşıması amaçlanmaktadır. Meydan döşemesinde düşünülen canlı renklerle sporun ruhuna uygun dinamik bir karakter taşıması amaçlanır.

Mimari Yaklaşım

Yeni kampüsün eğitimin sınıflarda devam ettiği ders odaklı bir bina olmaktan çıkarak, açık ve kapalı mekanları ile çeşitlendirilebilen alanlar sunması amaçlanmıştır. Bu alanların öğrencilerin yüz yüze sosyalleşebilecekleri, yeni anılar biriktirebilecekleri, sanat, spor ve iletişim odaklı mekanlar olarak öğrencilerin kişisel gelişimini olumlu yönde etkileyebileceği düşünülmektedir. Okulun tasarımının pandeminin ülkemizde yayılmaya başladığı ilk günlerde yapılması, sosyal mesafe, yüz yüze eğitimin gelecekte nasıl sağlanacağının düşünülmesine olanak sağlamış. Kapalı mekanların doğal hava ve ışık alma gerekliliği, sosyal mesafenin korunmasına olanak sağlayacak koridor, kapalı mekanların hacimsel olarak yeterliliği yeniden irdelenmiştir.

Eğitim binası iç avlular ve ara bahçelerle yeşille iç içe geçmektedir., Avlulara bakan koridorlar doğal ışık ve hava alan geniş ve ferah iç mekanlar oluşturur. Giriş hollerinde, iç ve dış mekanlarda oluşturulan sergi ve sosyal aktivitelere olanak veren boşluklar, öğrencilerin mekanlarda yaptıkları farklı aktivitelerle yeniden anlam kazanmaktadır. Sınıflar alanın kuzey doğu ve kuzey batı yönündeki sakin alana yönlenir. Böylelikle Balıkesir-Bursa yolunun gürültü ve hareketlilik gibi dikkat dağıtıcı özellikleri minimuma indirgenir. Laboratuvarlar ve idari mekanlar daha hareketli olan alle yönüne bakmaktadır. Yemekhane, Konferans Salonu, Spor salonu gibi yapılar açık alanlarla doğrudan ilişkilendirilen az katlı, erişilebilir yapılar olarak tasarlanmıştır.

Yapıların kolon-kiriş taşıyıcı sistemleri, mekanik ve elektrik tesisatları iç ve dış mekanlardan okunabilir şekilde tasarlanmıştır. Böylelikle öğrencilerin yapının mimarlık ve mühendislik anlamında içerdiği unsurları algılayıp neden-sonuç ilişkilerini yapı üzerinden sorgulayabilmeleri amaçlanmıştır.