Edirnekapı Surları Çevresi Konut Projesi

MEF Üniversitesi Mimarlık Bölümü 2019-2020 Bahar Dönemi 2. sınıf Projesi öğrencisi Asiye Nur Akbulut'un, Prof. Dr. Şebnem Yücel yürütücülüğünde Edirnekapı Surları Çevresi Konut Projesi konu olarak çalışıldı.

GUIDE-LINE

MİMARİ PROJE RAPORU:

Proje Alanına Yaklaşım:

Proje tarihi yarımadada, en önemli Bizans Kiliselerinden biri olan Kariye’nin ve Edirnekapı Surlarının çevresinde gelişmiştir. Günümüzde müze olarak işlevlendirilen Kariye Kilisesi turistler tarafından sıkça ziyaret edilirken, müzenin bulunduğu çevre sosyal yaşantıdan oldukça uzaktır. Yerel satıcılar, turistik olarak ziyaret edilmemekte ve küçük yaşta çocuklara hitap eden aktiviteler yapabilecekleri alanlar bulunmamaktadır.

Bu verilerle birlikte;

Bir grup insan, mahallelinin olumlu anlamda toplumsal dönüşümünün aracı olmak üzere; onların yaşam ve çalışma alanları için tasarlanan bu binada yaşamaktadırlar. Sosyal, kültürel ve ekonomik anlamda bir etki yaratmak için çeşitli alanlarda hizmet verebilecek 10 kişi burada yaşam sürmektedirler: seramik sanatçısı, seramik sanatçısının yazar eşi, onların kız torunları; origamist, origamistin anaokulu öğretmeni olan eşi, ve psikolog arkadaşları; marangoz, marangozun yemek eylemcisi olan eşi ve onların iki çocukları.

Proje özel ve kamusal alanların ayrımı ve birbirlerine olan dönüşüm kurgusuyla yapı içinde çeşitlenen görsel ve fiziksel geçirgenlikler sunar. Mahalle sakinlerinin açık alan kullanımını artırırken güvenlik ve mahremiyeti ön planda tutarak tasarlanan bu konut projesi, Edirnekapı surları ve Kariye Müzesi’nin arasında kalan mahalle üzerinde bir geçiş görevi görür. Yapı giriş kat seviyesinde arazinin eğimine oturacak şekilde katmanlara parçalanmıştır. Bu oluşan katmanlar yardımıyla arazinin giriş kotundan verdiği kamusal alanın değeri ve kullanımı artmıştır.

Kamusal alan, geçit yardımıyla zemin kotunda kurulurken; özel alanlar, zemin kotunda oluşturulan formun en üst kata yükseltilmesiyle oluşturulmuştur. Binadaki özel alan kullanımı en üst kata taşınırken yarı özel alanların kullanımı ise ara katta çözümlendirilmiştir. Ara katta bulunan ortak atölyede ışık kullanımı yer yer cephe yardımıyla sağlansa da bazı noktalarda ışık kuyuları yardımıyla sağlanarak atölye katında oluşturdukları mekansallık seramik ve origami işlerinin sergileri için değerlendirilmiştir. Ayrıca ışık kuyularının konutların bulunduğu üst katla atölyenin bulunduğu ara katı birbirine bağlaması, özel alan ve yarı özel alanlar arasında kurulan ilişkiyi güçlendirmiştir.

Yapının hem Edirnekapı surlarına bakan cephesinin hem de mahalle içine bakan cephesinin manzarayla ilişki kurması için her iki tarafta da yönelimi artıracak özel konutlar yerleştirilmiştir.
Binada iki farklı sirkülasyon elemanı yardımıyla özel ve kamusal sirkülasyon birbirinden ayrılmıştır. Özel sirkülasyon için sadece burada yaşayan insanlar tarafından kullanılabilen spiral merdiven tasarlanırken; kamusal sirkülasyon için sokak kotundan ulaşabilecekleri düz bir merdiven tasarlanmıştır. Yapının amfi tarafında oluşturduğu açıklık kamusal sirkülasyon birlikteliği yardımıyla mahalle sakinlerinin mekana nasıl dahil olabileceklerini ve burayı belirli zamanlarda bir buluşma noktası haline getirebileceklerinin kurgusu oluşturmuştur.

Malzeme ve cephe kararları;

Çelik çerçeve strüktürden oluşan bu binada, strüktürün yer yer dışarıdan okunması sağlanarak tarihi Edirnekapı surlarına bir gönderme yapılmış ve surların şehri koruma görevi bu binada strüktür yardımıyla sağlanmıştır. Cephede düzensiz olarak yerleştirilen paneller tarihi dokuya vurgu yaparak, gizlilik ve mahremiyeti ön planda tutacak şekilde tasarlanmıştır. Hem mahallenin bir parçası olarak hemde farklı ve yenilikçi tavrını yansıtan bu bina tarihi dokuda kendini ortaya koymuştur.