Editor’s Choice, Live x Learn, UNI.xyz Proje Fikir Yarışması

Kübra Y. Harmankaya, Merve Akça, Kübra Mutlu ekibinin, Uni.xyz tarafından düzenlenen Live x Learn yarışması için önerdikleri VCT (Vertical Contact Tunnel) projesi "editörün seçimi" arasında yer aldı.

Dar ve kısıtlı bir alanda ortaya çıkan dikeyleşme ihtiyacı ile yükselen Dikey Temas Tüneli, eğitim ve yaşamı, özgürlüğü ve kişiselliği, serbestliği ve rasyonelliği, yeni bir ara bağlayıcı katmanla bir araya getirmiştir. Günümüzün ve geleceğin oluşumlarına gerek formu gerekse iç mekan ve birleşim kurgusuyla cevap vermektedir.

Proje Raporu

Uni.xyz tarafından düzenlenen Live x Learn yarışmasına Gazi Üniversitesi StudioThinkImagine atolyesinin Seç&Yarış teması kapsamında katıldık.

Gittikçe yoğunlaşan şehirlerle birlikte ortaya çıkan alan azlığı, yatay yerleşimi gölgelemiş ve şehri dikey kurguya doğru çekmiştir. Artık zemindeki parçalanma, dolu bos ilişkisi, caddeler, binalar ve yeşil alanlar kendilerine farklı kotlarda yer aramaktadır. Bununla birlikte çalışma, yaşam ve eğitim gibi pek çok işlev iç içe geçmiş ve karma yapılaşma ortaya çıkmıştır. Peki günümüzde bu ne kadar sağlanabiliyor? İşlevler arası farklılaşmayı yok etmek ne derece mümkün? Ya da bu farklılaşmalar birbirini yok etmeden nasıl bir arada var olabilir? Projeye bu sorulara cevap aranarak başlanmıştır.

Yarışma konusu konut ve üniversitenin birleşimi üzerinedir. İstanbul’da da Maslak bölgesi hem dikey yapılaşmanın hem de yatay kampüs yerleşkelerinin yoğun olarak bulunduğu bölgedir. Bu yüzden Maslak proje alanı olarak seçilmiştir ve birleşim ve planlama bölge dokusundan referans alınarak yapılmıştır.

Projede konut ile üniversite arasında yeni mekan olarak, bir ‘temas tüneli’ tasarlanmıştır. Burada yatan ana düşünce, konut ile üniversiteyi bütünleştirmektir. Arada bir düşey sokak tasarlanarak iki farklı fonksiyon birleştirilmiştir. Bu noktada ana fikir; burada yaşayan, eğitim gören ve eğitim veren insanların dikey temas tüneli ile birleşimini ve iletişimini sağlamaktır. Bu bütünleştirme fikri projenin her noktasında uygulanmaya çalışılmıştır. Gerek üniversitede gerek ise konutların içinde bu kavramdan kopmadan ilerlenmek istenmiştir. Üniversite’de esnek mekanlar kurgulanmıştır. Atölyeler, derslikler, sosyal alanlar, ofisler ve benzeri pek çok mekan arasında geçişler sağlanmaktadır. Her bir konutun kendi içinde de esnek mekanlar kurgulanmıştır. Minimum düzeyde duvar kullanılmıştır. Mekanlar olabildiğince parçalanmamıştır. Kullanıcı profili eğitimle olan iletişimi güçlendirmek adına bu üniversitede eğitim gören veya eğitim veren bireyler olarak tanımlanmıştır.

Yataydaki kampüs yerleşimi ve bu yerleşimde bulunan parçalı doku, dikeyde bu birimlerin modüler biçimde, dönerek ve şehrin her perspektifine hâkim olacak şekilde üst kotlara taşınmıştır. Modüller arası kat bahçeleri ile kentteki doğal yaşam yükselen mimaride ulaşılabilir kılınmıştır. Bir eğitim biriminin fonksiyon ve gerekliliklerini karşılayacak biçimde oluşturulan, her altı katta bir tekrar eden modülasyonda yaşam birimleri içe dönük ve daha kişisel alanlar olduğu için merkezi ve tek aksta konumlandırılmıştır. Daha özgür, serbest ve açık olan eğitim birimleri ise bu merkez etrafında dışa açılan konsollarla kendini var etmiştir. Oluşturulan modüller ve bu birbirine zıt iki işlevi karşılayan yaşam ve eğitim alanları arası iletişim, birimler arası temas tünelleri ile birleştirilmiştir. Temas tünelleri hem üniversite ve konutu hem de yapının doksan derece dönen her bir parçasını birleştirici göreve sahiptir. Temas tünelinde sergi, spor, kafe, kat bahçesi, kütüphane gibi programlarla insanların sosyalleşebileceği kullanımlar tasarlanmıştır.

Dikeyde sirkülasyon rasyonel ve kesintisiz biçimde tasarlanmıştır. Aynı zamanda temas tünellerinde bulunan hareketli platformlar ile tüneller arası bölgesel geçişler sağlanmıştır.

Yapıyla ilgili ilk izlenimi veren, yapıya ulaşım ve giriş aksı tasarlanırken kente de hizmet edebilmesine dikkat edilmiştir. Zemin kullanımlarında, oturma, yeşil alan, kafe, satış, bilgi alma merkezi gibi birimlere yer verilmiştir. Yapıya giriş yapmadan zemin altı mekanlara girişe olanak veren bir düzenleme yapılmıştır. Zemin altı mekanlarda ise sinema, kafe gibi sosyal kent mekanları bulunmaktadır. Sıfır kotundan eksi beş kotuna kadar birer metre kot farklarıyla oluşturulan peyzaj düzenlemesinde hem kentte yaşayan insanların hem de bu yapıda yaşayan insanların sosyalleşmesine olanak sağlanmıştır. Kotlarda oturma alanları, ağaçlar, süs havuzlar vs. bulunmaktadır. Ayrıca yapının içindeki sirkülasyon kulesinden de direkt zemine veya zemin altı mekanlara geçiş verilmiştir.

Dar ve kısıtlı bir alanda ortaya çıkan dikeyleşme ihtiyacı ile yükselen Dikey Temas Tüneli, eğitim ve yaşamı, özgürlüğü ve kişiselliği, serbestliği ve rasyonelliği, yeni bir ara bağlayıcı katmanla bir araya getirmiştir. Günümüzün ve geleceğin oluşumlarına gerek formu gerekse iç mekan ve birleşim kurgusuyla cevap vermektedir.