Eşdeğer Mansiyon [Alper Derinboğaz (Salon) ve Hakan Tüzün Şengün], Muratpaşa Belediyesi Çok Amaçlı Gösteri Merkezi Yarışması

PROJE RAPORU

PARKOPERA

1. YÜKSEK SANAT VE SOKAK KÜLTÜRÜ

Köken itibarı ile daha çok bir yüksek sanat ve seçkinler mekanı olarak kabul gören operanın, günümüzde uluslararası yapımlara, büyük bütçeli gösterilere progresif ve modern sahne sanatlarına ev sahipliği yapan bir melez kültürel program olarak metropolde kamusal mekanın yeni aktörlerinden biri olduğunu ve güçlü bir kamusal mekan jeneratörüne dönüştüğünü söylemek mümkün.

Bu kavrayış içinde, sanat adına pek çok mecrayı kendi içinde tekrar kurgulayabilen bir kültür fabrikası olmayı da becerebilmesi gerekiyor. Farklı içeriklere uyum sağlaması gereken operanın şehrin kamusal mekan kalitesini de doğrudan belirleyen bir yapı olarak gündelik hayata eklemlenmesi bekleniyor. PARKOPERA, bu anlamda Antalya Muratpaşa’da mahalle ölçeğinde park ve sokakla bir araya gelmeyi deneyen iki yönlü bir programı hayata geçirmeye çalışıyor.

2. SEMT PARKI İLE YAŞAYAN KENT OPERASI

Antalya Muratpaşa Belediyesi Çok Amaçlı Gösteri Merkezi Atölye ve Sahnesi mahalle ölçeğinde apartman blokları arasında bir semt parkı ile beraber yaşayan, amatör ve profesyonel grupların gösterilerine imkan ve donatı sunan bir kültür yapısıdır. Kent ölçeğinde, özellikle Antalya’nın konut ve otel ağırlıklı batı kesiminde bir cazibe ve çekim merkezi olan yapı gerekli altyapı ve donatıyı sunarken temelde iki yönlü bir kültürel programı önermektedir.

Bu kültürel program; bir yönüyle gösteri merkezi, atölye ve 400 kişi kapasiteli bir opera sahnesini içerirken diğer yönüyle sokağın ve mahallenin içinde hayat bulabildiği parka dönük birçok amaçlı fuayeyi kapsar.

3. SALON TASARIMI

Opera salonu, üç yan sahne, orkestra çukuru, sofito, servis avlusu ve sahne altı asansörleriyle 400 kişilik bir operanın temel gereksinimlerine cevap verebilmeyi öncelikli tutmaktadır. Dekor girişi zemin altında birinci otopark katında oluşturulan servis avlusu üzerinden doğrudan sahne altına yönelmiştir. Kuzey yönünde bulunan sanatçı girişi, birinci aşamada kurduğu görece kapalılık duygusunu aşmak üzere içeride bir galeri çevresinde biçimlenmekte, asansör ve merdivenlerle doğrudan bağlı bir koridor üzerinde biçimlenmektedir. Sanatçı kulislerinde, özel kulisler ve soyunma odaları ayrılmıştır. Bunların yanı sıra operanın kendi dekor ve kostüm üretimini yapabilecek işlik, atölyeler ve depoları bulunmaktadır.

Bütün dekor ve servis girişi birinci bodrum kata alınmış ve asansörlü sahne tipolojisinin avantajı kullanılarak dekor hareketinin sürekliliği sağlanmıştır. Bununla birlikte 1.bodrum dekor hazırlanması ve modifiye edilmesini pratikleştirecek biçimde atölye ve depoları bir araya toplamıştır.

Sanatçı girişi zemin kotta tutularak kütle yarıklarının arasından galerili bir girişle sahne kotunda ki kulislere veya bir alt kotta bulunan hazırlık bölümüne yönlendirmektedir. Aynı kotta toplanan ilişkili fonksiyonlar sanatçıların hazırlıklarını bir arada tutmakta, sahne kotunda ise hazırlık odaları ve kulislerle sahneye geçiş sürekliliğini sağlamaktadır.

Jüri raporunda yer alan arka cephede ki kapalılık hissinin aşılması için kütle aralıkları ferahlatılarak sanatçı girişinde galeri gibi ferah mekanlar kazandırılabilmiştir.

4. ÇOK AMAÇLI FUAYE

Günün belirli saatlerinde gösterilere, konserlere ve benzeri etkinliklere ev sahipliği yapan yapı, gün boyunca PARK hayatı ile bütünleşen çok amaçlı fuaye ile kurum dışı kültürel üretim içinde ev sahibi olmayı ve mahalle ölçeğinde paylaşılır kılmayı hedefliyor. Salon semt ölçeğinde gösteri merkezi, atölye ve prova mekanları ile yüklü bir opera işliği olarak çalışırken, fuaye park yönünde mahalle ölçeğindeki hayatın gündelik ritmine ayak uyduran bir açıklıkla bütünüyle park yaşantısına doğru açılır.

Fuaye üst kotunda, salon kabuğunun altında fuayeyi çepeçevre dolaşan GEZENEK fuayedeki farklı gösteriler için bir seyir platformu olarak çalışır. Gezenek üzerinde yer alan fuaye locaları ise; kafe, kitapevi, bistro ve benzer işlevlerle yüklü park vistasına dönük bir asma kat olarak planlanmıştır. Yapı önceliğini semt ölçeğindeki yeşil dokunun en etkin biçimde fuaye yaşantısı ile bütünleşmesi yönünde kullanır ve açık park kullanımının bir uzantısı olarak çalışır. Ağaçlar altında planlanan sert peyzaj, semt parkı yaşantısını zenginleştiren bir yaşam kurarken ‘çok amaçlı fuaye’ gün içinde mahalle ölçeğindeki gündelik yaşamın ev sahipliğini üstlenir.

Özel tiyatrolar, sokak konserleri, pandomim gösterileri, amatör tiyatro gruplarının oyunları için mekan ve imkan üretirken park ile kurduğu yakın bağ ile zemin kotundaki sokak yaşantısı doğrudan ilişki kurar ve park yaşamını zenginleştirir.

5. GEZENEK

Seyirci locaları, medyatekler, müzik ve opera kitaplığı, bistro ve kafelerle yüklü gezenek yapının park cephesindeki geçirgen cephe üzerinde konumlanır. Bu cephede opera salonunu gölgeleyerek sert yaz güneşinde fuayenin kullanılabilirliğini mümkün kılmaktadır.

6. MAHALLE ÖLÇEĞİ

Antalya Muratpaşa’da, dört yönde açık bir parselde, bir semt parkı ile komşu olan yapı öncelikle programın getirdiği ağır kitle yükünü hafifletmeyi denemektedir. Dört cephede de semt ölçeğinde apartman blokları ile bağ kuran yapı çatı kotundan da algılanan parçalı bir kitle düzeni üretir. Salon ve yan mekanları söz konusu olduğunda mekansal, taşıyıcı ve fonksiyon anlamında oluşan iki ayrı ölçek tek yapı dilinde bütünleşir. Opera salonunu, sanatçı girişini, prova odalarını, atölyeler ve işlikleri güney yönünde kuran yapı, çok amaçlı fuayesi ile park yönünde ağaçlara, çocuklara, sokağın seslerine yönelir ve semtin gündelik hayatından beslenecek şekilde biçimlenir.