Eşdeğer Mansiyon, Bakırköy Demirciler Çarşısı Öğrenci Fikir Projesi Yarışması

Proje Raporu

Somut ve soyut kültürel mirasın yeri doldurulamaz ve kültürel miras hakkı insan haklarının ayrılmaz bir parçasıdır ve sürekli değişen dünyada tehdit altındadır. Bugün bu hakkı korumak gelecek nesillerin hakkını korumak anlamına gelir.

Yarışma alanı olarak belirlenen Bakırköy demirciler çarşısı ve yakın çevresi sahip olduğu: İnançlar, farklı etnik kökenler, ticaret potansiyeli, diller vb. unsurlar ile karma bir kültüre sahiptir. Bu alan, sahip olduğu kültür zenginliği ile belleklerde önemli izler bırakabilmiştir. Fakat yakın geçmişe kadar varlığını sürdürebilmiş olan bu kültür: Birtakım kültür elemanlarını zamanla yitirilmesi, artan nüfus ile beraber yerin kültürüne aykırı yapıların yapılması ve oluşan bazı kopukluklarla günümüzde bu değerlerini yitirmeye yüz tutmuştur. Bu çerçevede tasarımın odak noktası, alandaki yok olmaya yüz tutmuş kültürün yeniden canlandırılması olmuştur. Bu bağlamda Bakırköy Demirciler Çarşısı ve yakın çevresindeki sokakların bir kültürel hacim olarak ele alınması ve bu sokakların çeperinde bulunan mimari elemanlarında (yapıların) bu hacme katılarak onu desteklenmesi önerilmiştir. Bu sayede mimari öğelerinde kültürün yaşatılmasına katkı sağlaması hedeflenmiştir. Tasarımın gelişimi şu aşamalardan oluşur:

• 1.Adım: Tasarlanacak olan Kültürel hacim için; demirciler çarşısı ve yakın çevresinde bulunan: Fehmi Korutürk caddesinin Cumhuriyet meydanına bağlanması ve yoğun bir yaya potansiyeline sahip olması önemsenmiştir. Alan da var olan tarihi yapılar tespit edilerek önemli bulunmuştur. İstanbul Caddesi başta olmak üzere yakın sokaklarda ki yoğun trafik akışı tespit edilmiştir.
• 2. ADIM: Kültürel Hacmin alanının belirlenmesinde Demirciler Çarşısı önündeki sokaktan başlayarak yakın çevredeki sokakları da kapsayan bir düzlem çalışma alanı olarak belirlendi. Bu düzlem aynı zamanda alandaki tarihi yapıları birbirine bağlayan bir ara elemandır.
• 3. ADIM: Bu adımda belirlenen düzlemin bir yüksekliği olduğu düşünülerek; kültürel bir hacim olarak ele alındı. Bu hacim; İstanbul caddesi ve yakın sokaklarından gelen trafiğe kapatıldı. Daha sonra bu hacmin mevcut durumda var olan ve yerin kültüründen bağımsız olan yapıların, alt kotlarına sızma yapacağı alanlar tespit edildi.
• 4. ADIM: Kültürel hacmin, sokakların çeperini oluşturan (yerin kültüründen bağımsız) yapıların içine sızması ve bu sayede yapıları kültürün bir parçası haline getirmesi hedeflendi. Yapılan bu sızmaların üstleneceği kültürel fonksiyonlar (Kültür tanıtım merkezi, açık sergi alanları, gösteri-amfi alanı, yerel kıyafet tanıtımı, rölyef duvarı çocuk oyun alanı…) belirlendi. Demirciler Çarşısında hali hazırda bulanan balıkçı dükkanlarının da kaybedilen fonksiyonlarına (demirci atölyesine) dönüştürülmesi kararlaştırıldı. Zeminde kültürel hacim oluşturmak için alınan diğer ticari mekanların da içe çekilerek pasajlar içerisinde fonksiyonlarının sürdürülebilirliği sağlandı. Bu pasajlar için gerekli girişler kültürel hacmin çeperlerinden önerildi. Bu sayede çalışma alanının yakın çevresi için bir odak noktası olması hedeflenmiştir.

Kültürel hacim belirlenen alana konumlandırılması ile klasik tekil bir kamusal meydan önermesi yerine: Tüm mekânsal ilişkiler, eylemler, karşılaşmaların olduğu tamamı kamusal alan olan hacim önerildi, böylelikle klasik kamusal-meydan anlayışı irdelenmeye çalışılmıştır.

Tasarım genelinde Bakırköy Demirciler Çarşısı ve yakın çevresinin yeniden canlanıp: Alanın sahip olduğu kültürel zenginliğin yer üstüne çıkarılarak cazip bir odak noktası olması hedeflenmiştir.