Eşdeğer Mansiyon, ÇEDBİK Sürdürülebilirlik Fikir Yarışması – 2024

Fatih Mehmet İlhan ve Mete Palancı, ÇEDBİK Sürdürülebilirlik Fikir Yarışması – 2024'te eşdeğer mansiyon ödülü kazandı.

ECOTOPİA

Proje, Antalya Finike’de, doğa ile uyum içinde, kendi kaynaklarını üreten ve çevreye en az etkiyle yaşamayı hedefleyen bir yaşam alanı tasarımı sunmaktadır. Tasarım, tarımla uğraşan bir çiftin kendi enerji, su ve gıda ihtiyaçlarını sürdürülebilir yöntemlerle karşılamasına olanak tanıyacak şekilde geliştirilmiştir. Yapının dış cephesinde, Finike bölgesine özgü Limyra taşı kullanılarak yerel malzemelerle doğallık sağlanmıştır.

Hedefler

İklim koşulları, topografik özellikler ve yerel kaynaklar göz önünde bulundurularak, enerji verimliliği yüksek, su ve kaynak yönetiminde kendi kendine yetebilen bir yaşam alanı planlanmıştır. Bu doğrultuda sürdürülebilirlik hedefleri:

. Yerel Malzeme Kullanımı: Limyra taşı gibi bölgeden elde edilen malzemeler, karbon ayak izini azaltarak yerel ekonomiye katkı sağlar.
. Enerji Üretimi ve Verimliliği: Güneş ve rüzgar enerjisi ile binanın enerji ihtiyacını dışarıdan bir kaynağa bağlı kalmadan karşılamayı hedefler.
. Su Yönetimi: Yağmur suyu hasadı ve nehirden gelen doğal su kaynakları ile tarımsal sulama ihtiyacı karşılanır.

İhtiyaç Programı

Yaşam Alanları:
o Mutfak
o Oturma Alanı
o Yatak Odaları
o Banyo ve Tuvalet

Tarımsal Alanlar:
o Nar ve Limon Bahçeleri
o Domates ve Sebze Yatakları
o Ot Bahçesi
o Zeytin Ağaçları
o Üzüm Bağı

Ürün İşleme Alanları:
o Zeytin İşleme ve Depolama Alanı
o Üzüm Fermentasyon Alanı
o Depolama Alanı

. Enerji ve Su Yönetimi:
o Güneş Panelleri
o Yağmur Suyu Toplama Sistemi
o Rüzgar Türbinleri

Yapının Yerleşimi ve Enerji Stratejileri

• Güney Yönelimi: Yapının güney yönüne açılan cephesi, güneşten maksimum yararlanmayı ve doğal ısıtmayı sağlar.
• Güneş Panelleri: Güneydeki çatıda konumlandırılan güneş panelleri, binanın enerji ihtiyacının çoğunu karşılar. Güneşin yoğun olduğu yaz aylarında, fazla enerji depolanarak ihtiyaç anında kullanılabilir.
• Rüzgar Türbinleri: Arazinin kuzey cephesine yerleştirilen Savonius rüzgar türbinleri, rüzgar akışını kullanarak alternatif bir enerji kaynağı sağlar. .

Su Yönetimi

• Yağmur Suyu Hasadı: Çatıya entegre edilen su toplama sistemi sayesinde, yağmur suyu depolanarak sulama ve diğer ihtiyaçlarda kullanılır.
• Nehirden Ek Sulama: Nehir kenarındaki zeytin ve ot bahçeleri, su kaynağına daha yakın bir konumda yerleştirilmiştir. Bu düzenleme, sulama ihtiyacını azaltır ve doğal bir döngü sağlar.

Yerleşim ve Tarımsal Alanların Planlanması

. Narenciye Bahçesi (Limon, Nar): Güneydeki düz arazide, sıcaklık ve güneş ihtiyacına uygun olarak konumlandırılmıştır. Bu alan, günlük güneş alımını maksimum seviyede kullanarak meyve verimliliğini artırır.
. Zeytinlik: Nehir kenarına konumlandırılan zeytinlik, hem güneş hem de su ihtiyacını dengeli bir şekilde karşılar.
. Sebze Bahçesi (Domates, Biber, Patlıcan): Gün boyunca güneş alan bölgelerde, mutfağa yakın konumlandırılarak günlük kullanım ve bakım kolaylığı sağlanır.
. Ot Bahçesi (Kekik, Biberiye vb.): Az su ihtiyacı olan ot bahçesi, nehir kenarında yer alır, böylece doğal sulamadan faydalanır.
. Üzüm Bağı: Arazinin kuzey eğimindeki teraslı alanlarda, güneye bakan konumda yerleştirilmiştir. Bu konum, üzüm bağının verimliliğini ve güneşten faydalanma kapasitesini artırır.

Limyra Taşı Kullanımı ve Sürdürülebilirlik

Limyra Taşı, Finike bölgesinde çıkarılan, doğal bir yapı malzemesidir. Yerel olarak temin edilebilmesi sayesinde, nakliye kaynaklı karbon salınımını azaltır ve proje için gerekli çevresel sürdürülebilirliği destekler. Doğal yalıtım özellikleri ile enerji verimliliğini artırarak yaz aylarında serin, kış aylarında ise ılık bir iç mekan iklimi sağlar. Bu taşın kullanımı hem projeyi doğal çevreyle bütünleştirir hem de yapıyı iklimsel değişikliklere karşı dirençli hale getirir.