Eşdeğer Mansiyon, Kore Savaşı Anma Alanı ve Ziyaretçi Merkezi Mimari Proje Yarışması

PROJE RAPORU

17 Eylül 1950 tarihinde Hatay’ın İskenderun Limanından yola çıkan bir gemi ile başlayan süreç ve binlerce kilometre uzakta yaşanan bir savaş… Kore Savaşı yakın tarihimize iz bırakan önemli olaylardan biridir. Savaştan geriye, yüzlerce şehit, yaralı ve esir düşenlerle birlikte, içinde birçok dram barındıran hikâyeler kalmıştır. Bütün bu yoğun duygu ve hikâyelerin mekânsallaşacağı bir tasarım yapma düşüncesi asıl motivasyonumuzu, alanın kendi doğal karakterini destekleyen, yalın ve sade bir kavrayış ise tasarım stratejimizi, tasarımın yalın, kolay anlaşılabilir ve zihinde taşınabilir bir imge oluşturması ise ana hedefimizi belirlemiştir.

PROJE ALANI ve MÜDAHALE

Kent merkezinin dışında olan proje alanı ve yakın çevresi, kente dair yapılaşmanın getireceği olumsuz etkilerden uzak kalmıştır. Bu sebeple yapılacak olan tasarımın arazinin doğal dokusuna zarar vermemesi ve hatta bu dokuyu tasarımın bir parçası haline getirmesi hedeflenmiştir.

Tasarım, program ve yeri düzenlerken, doğal dokuyu koruyup boşluğu öne çıkaran bir “iz” üzerinden gelişmiştir. Bu yaklaşım ile yapısal müdahale arazinin sınırlı bir bölümünde toplanmış ve geriye büyük bir yeşil boşluk bırakılmıştır. “Tasarım izi” üç çizgi ile “Üç Alan” ve “Üç Duvar” ortaya çıkarmaktadır;

TASARIM İZİ – ÜÇ ALAN

1. YAPILAŞMA ALANI / Alanda kuzey güney doğrultusunda çekilen çizgilerin batısında kalan bölüm yapılaşma alanı olarak düşünülmüştür. Kapalı mekânların yer üstünde yapılaşarak tasarım imgesine zarar vermemesi amacıyla bu programların tamamı yer altına alınmış ve üstünde ise açık otopark ve otobüs park yerleri düzenlenmiştir.

2. YEŞİL BOŞLUK / Yükselen bir duvarın altından geçerek ulaşılan ve alanın doğusunda kalan bu yeşil alanda, ziyaretçilerin dış dünyadan olabildiğince soyutlanması ve bu dingin boşluğun içerisinde Kore Savaşı Şehitlerini isimlerinin yazılı olduğu duvar ile baş başa kalması amaçlanmaktadır. Bu alan, doğal dokunun ve alanın karakterinin tasarımın kendisi haline geldiği bir mekân olarak da tanımlanabilir. Programda “anma alanı” olarak tarif edilen etkinliklerin bu bölgede yer alacağı öngörülmüştür. Yeşil zeminde -değişen sıklıkta- düzenlenen korten çizgiler ana giriş mekânından yeşil alana geçişi vurgularken yer yer yapısal peyzaj elemanlarına dönüşmektedir.

3. ARA MEKÂN / “Yapılaşma alanı” ile “yeşil boşluk” arasında kalan ve alanı strüktüre eden duvarlar arasında kalan mekândır. Güneyde giriş ve toplanma alanı olarak başlayan bu ara mekân kuzeye doğru daralarak bir rampa aracılığıyla, ziyaretçi merkezi kotuna ulaşır, ziyaretçi merkezi giriş avlusu ile amfiyi oluşturur ve devamında yükselerek Lüleburgaz deresine doğru uzanır. Ziyaretin başında, henüz rampayla aşağıya inmeden önce, kuzeye doğru baktığımızda duvarlar ufukta birleşir ve zemin kaybolur. Böylelikle, memleketlerinden ayrılıp başka bir ülkeye savaşmaya giden insanların metaforik olarak yolculuğu simgelenmektedir.

TASARIM İZİ – ÜÇ DUVAR

Alanı kuzey-güney yönünde strüktüre eden ve “Tasarım izi” olarak adlandırılan çizgiler, mekânda karşımıza duvarlar olarak çıkmaktadır. Bu duvarlar tasarımın da imgeleşen unsurlarıdır aynı zamanda…

1. KARŞILAYAN DUVAR (SAVAŞ – BARIŞ DUVARI) / Kentten otomobil ve otobüsle gelen ziyaretçileri karşılayan ve ziyaretçi merkezi ile yeşil alana yönlendiren bir eleman olarak tasarlanmıştır. Yüzeyi, yatayda ikiye bölünerek üst tarafı kaba yontu dokusu ile savaşı simgelerken, alt taraf pürüzsüz bir yüzey ile huzur ve barışı çağrıştırmaktadır. Altındaki suya da yansıyan bu yüzey huzurun çoğalmasını vurgulamaktadır. Kolonlar üzerinde yükseltilerek altı boşaltılan bu duvar, ilk yaklaşımda aşağıya inen rampayı fark etmemizi sağlayarak bizi tarihe doğru yapacağımız yolculuğa hazırlamaktadır.

2. RAMPA DUVARI (ANMA DUVARI) / Üst kottan aşağıya ziyaretçi merkezine rampayla birlikte inen bir duvar elemanı tasarlanmıştır. Bu duvar, tam tersi yönde, yukarıya çıkarken rampa bittikten sonra, aynı eğimle yükselmeyi sürdürerek simgesel bir güç kazanmaktadır. (Bu anma duvarı rampayla birlikte bizleri aşağıya- tarihe doğru bir yolculuğa götürmekte, diğer tarafta yükselerek- geleceğe yönelik umutlarımızı simgelemektedir.) Yükseldiği noktada ara mekândan yeşil alana geçişte bir eşik haline gelen bu duvar korten levhalarla kaplanacaktır. Yeşil alan tarafına geçildikten sonra, Kore Savaşı şehitlerinin isimlerinin yazılacağı bu duvar böylelikle anma duvarı kimliğine ulaşmaktadır.

3. YEŞİL DUVAR / “Tasarım izi”nin üçüncü çizgisi olan yeşil duvar (bitkisel peyzaj duvarı), alanı kuzeydoğu yönünde sınırlayarak, bir yandan anma alanı girişinde ziyaretçileri alanın içine doğru yönlendirirken diğer yandan otoyolun olumsuz etkilerini alandan uzaklaştırmaktadır. Yükselen anma duvarı ile birleştiği noktada ise ortaya çıkan simgesel gücü destekleyecek bir rol oynamaktadır.