Eşdeğer Ödül, İstanbul-Kayabaşı Bölgesi için Konut Tasarımı Ulusal Mimari Fikir Proje Yarışması

Proje raporu:

Kayabaşı Ekolojik Kent Modeli

1.0 Makro Ölçek Kentsel Gelişim Önerileri (1/250000)
Ekolojik yaklaşım çevresel bir konu için yarışma alanının tasarlanmasına üst ölçekten başlanmıştır. Marmara Denizi ile Karadeniz arasında kalan Kayabaşı her iki deniz ile de ilişkilendirilmiş ve 5 farklı ekolojik koridor önerilmiştir. Ekolojik koridorlar vasıtası ile kentsel dokunun yeşil ögesi ile buluşması sağlanmakla birlikte mevcut flora ve faunanın sürekliliği sağlanmaya çalışılmıştır.

1.1 Küçükçekmece Gölü Ekolojik Koridoru
Marmara Denizi ile Küçükçekmece Gölü arasında ekolojik sürekliliğin sağlanması amaçlanmıştır. Gölün yakın çevresinde koruma kuşağı önerilmiş ve göldeki yayın balığı, sazan, kızılkanat, İsrail sazanı ağırlıklı balık popülasyonunun korunması öngörülmüştür. Göl yakınlarında bulunan sanayi yapılarının arıtma tesisi bulundurması önerilmiştir.

1.2 Sazlıdere Su Havzası Ekoloji Koridoru
İstanbul’un su ihtiyacının önemli bir bölümünün karşılandığı bu alanın korunmasına öncelik verilmiştir. Küçükçekmece Gölü ile Şamlar Barajı arasında yer alan Sazlı Dere esas ekolojik koridoru oluşturmaktadır.

1.3 Kayabaşı Ekolojik Koridoru
Şamlar Ormanı ile Küçükçekmece Gölü arasında yer alan vadi doğal bir ekolojik koridor olarak değerlendirilmiştir. Bu sayede Kayabaşı yerleşimi Atatürk Olimpiyat Stadı ve Küçükçekmece Merkezi ile yeşil aks doğrultusunda ilişkilendirilmiştir. Bu vadi içerisinde bulunan Kayabaşı Deresi’ne bırakılan atık sular için arazinin güneyinde arıtma tesisi kurulması önerilmiştir.

1.4 Gaziosmanpaşa Ekolojik Koridoru
Arazini kuzeyinde bulunan Gaziosmanpaşa’nın daha kuzeydeki Tayakadın Gölleri Su Havzası ile ilişkilendirilmesi ve ekolojik yenilenme için yeni bir aks öngörülmüştür. Bu doğrultuda yerleşimi ikiye ayıran mevcut derenin her iki yanında imar yasağı getirilmesi önerilmiştir.

1.5 Tayakadın Gölleri Ekolojik Koridoru
Marmara Denizi’nden başlayan ekolojik koridorların devamlılığının sağlanması amacıyla Tayakadın, İmrahor, Bolluca ve Terkos uzantısı gölleri kapsayan bu aks önerilmiştir. Göçmen kuşların doğal uçuş rotasını oluşturan bu aks ile kentin iki denizi ekolojik bağlamda ilişkilendirilmiştir.

2.0 Kayabaşı Ölçeğinde Kentsel Gelişim Önerileri (1/25000)
Kayabaşı için hazırlanan mevcut imar planı ekolojik veriler gözetilerek yeniden ele alınmış ve vadiyi bölen ara yollar farklı güzergahlara çekilmiştir. Ekolojik sürekliliğin sağlandığı bu öneri kapsamında ‘HÜCRESEL GELİŞİM MODELİ’ önerilmiştir. Bu doğrultuda gruplar halinde bulunan her bir yapı adası merkezinde sosyal donatının bulunduğu birer hücre olarak değerlendirilmiştir. Hücreler arası iletişim ve ulaşım ekolojik koridor vasıtası ile sağlanmıştır. (YEŞİL VADİ) Yapı adalarının enerji ihtiyaçlarının belli bir bölümünün sağlanması amacıyla arazinin kuzeyinde rüzgar tribünü tarlası (RÜZGAR TEPE) kurulması öngörülmüştür. Bu nokta Kayabaşı’nın en yüksek noktasıdır. Arazini ortasında bulunan eski taş ocağı rekreasyon alanı olarak değerlendirilmiş, bu noktada bulunan gölet korunmuş ve amfi tiyatro eklenmiştir. (SAKLI GÖL) Arazinin en uç noktası olan güneybatı ucunda atık merkezinin konumlandırılması önerilmiş ve Kayabaşı yerleşiminin kente ‘yük olmaması’ amaçlanmıştır.

3.0 Ada Ölçeğinde Tasarım İlkeleri (1/1000)
Yarışma arazisini oluşturan 5 farklı yapı adası emsal değerlerine ve baktıkları yöne göre ele alınmıştır. Bu doğrultuda 3 farklı konut bloğu tipolojisi önerilmiştir:

3.1 Teras Evler Konut Bloğu
Teras ev konut blokları emsal değerinin düşük olduğu Yeşil Vadi boyunca önerilmiştir. Öncelikli amaç olarak arazinin orta noktalarında bulunan bkonut bloklarının da manzaraya hakim olmaları amaçlanmış ve bu doğrultuda teras ev konut blokları yapı adalarına ve vadiye dik konumda ışınsal olarak yerleştirilmiştir.

3.2 Güneş Evler Konut Bloğu
Güneş evler konut blokları orta yoğunluklu yapı adalarında önerilmiştir. Bu yapıların güneye hakim çatı yüzeylerinde fotovoltaik güneş panelleri kullanılmıştır. Yenilenebilir enerji çevre aydınlatmasında kullanılacaktır.

3.3 Yüksek Evler Konut Bloğu
Arazini güney ucunda, emsal değerinin en yüksek olduğu bölgede yeşil alanı artırmak amacıyla 15 katlı yüksek bloklar tasarlanmıştır. Bu blokların 2. Derece Taşıt Yolu ile arası yeşil bant ile ayrıştırılmıştır.

4.0 Yapı Ölçeğinde Tasarım İlkeleri
Konut blokları 4 farklı plan tipinde dairelerle çözülmüştür. Plan tipleri çözülürken gelecekteki değişikliklere ayak uydurabilmesi amacıyla esneklik faktörü ön planda tutulmuştur. İnşaat sistemi tünel kalıp olarak belirlenmiştir. Cephe panelleri modüler hale getirilerek hem detayda birlik sağlanmış hem de birbirinden bağımsız cephe varyasyonları sağlanmıştır.

4.1 Tip 1+1 Daire
Stüdyo tipi daireler aynı katta bulunacak şekilde tasarlanmıştır. Tüm yapı adalarına orantılı olarak dağıtılmaya çalışılmıştır.

4.2 Tip 2+1 Daire
Tip 2+1 çekirdek aile göz önünde bulundurularak tasarlanmıştır. Plan tipi balkonlu olarak değerlendirilmiştir.

4.3 Tip 3+1 Daire
Tip 3+1’ler üç farklı plan tipinde çözülmüştür. Yüksek konut blokları için ayrı çözüme gidilmiştir.

4.4 Tip 4+1 Daire
Tip 4+1’ler tüm bloklarda en üst katta çözülmüştür. Teraslı plan tipi ile 3 farklı plan tipolojisi önerilmiştir.

5.0 İnşaat Sistemi
Konut blokları, zaman ve maliyet verileri göz önünde bulundurularak tünel kalıp sistem ile çözülmüştür. Genel olarak üç farklı konut bloğu ele alınmıştır. Yüksek konut blokları 15 katlı olarak, diğer konut blokları ise 6-11 katlı olarak çözülmüştür. Cephe modülleri prefabrike olarak tasarlanmıştır.