Eskihisar Kale, Sahil ve Macera Parkı Programlarının Planlaması ve Entegrasyonu

DS Mimarlık tarafından tasarlanan proje öncelikle kirletilen doğanın yeniden üretilmesi ve kentlinin alanı zedelemeden kullanmasına imkan veren yavaşlatılmış rotaların oluşturulmasını hedefliyor. Projenin iş vereni ise Gebze Belediyesi.

DS Mimarlık tarafından hazırlanan proje raporu:

Endüstrinin baskısı altında tümüyle kullanım dışında kalan kıyı ve yamaç zonlarının yeni bir ekosistem olarak değerlendirilmesi, işlevlendirilmesi, elde edilen klimatik ve ekolojik zonlarla hem kıyı hem de yamaç yaşantısının zenginleştirilmesi, bu alanların rekreatif olarak kullanıma açılması, yeniden dengelenen doğal yaşamın kullanılarak da korunabileceğinin kentliye bir veri olarak sunulması hedeflenmiştir. Tüm bu süreç etaplanabilir ve sürdürülebilir bir anlayışla yönetilmiş ve projelendirilmiştir. Böylece gelişme baskısı tasarımla durdurulmuş, kentli bilincinin arttırılmasına olanak tanınmıştır.

Türkiye’ nin en büyük metropolü olan İstanbul ile endüstrisi gelişmiş bir diğer şehri Kocaeli arasında konumlanan Gebze ilçesi, Kocaeli’nin en önemli sanayi merkezlerinden biridir.

Önemli ve büyük bir sanayi potansiyeline sahip Gebze, İstanbul ve Kocaeli arasında çekim alanı yaratarak, bünyesinde konut alanları, endüstriyel alanlar ve Tübitak teknoloji vadisini barındırmaktadır. Bu alanlar birbirlerinden kopuk oldukları gibi sahil şeridine de entegre olamamışlardır.

Şehir, sahil şeridinin hemen yanında başlayan ve manzaraya hakim tepelerden oluşan bir topografyaya oturmaktadır. Şehirlerarası kullanılan karayolu ise şehri bölmekte ve mevcut park alanları şehir yaşantısı için yetersiz kalmaktadır.

Mimarların hazırladığı proje raporu aşağıdaki gibidir:

Proje öncelikle sanayi tarafından kirletilen dere yatağının yeni bir su ekosistemi yaratılarak korunmasını, yamaçların daha yumuşak bir topografya kullanımı ve mevcut makiliklerin geliştirilmesi ile farklı kullanımlara olanak sağlayan rekreatif alanlar olarak değerlendirilmesini amaçlar.

Kıyı kullanımı yeniden canlandırılarak yamaç ve kıyı ilişkisi sağlanmış, farklı kıyı aktiviteleri ile kıyı yaşantısı yeniden cazip hale getirilmiştir. Proje sırasında özellikle kıyı mühendisleri yapılan tüm çalışmalara katılmış, tüm kıyı hatları kirletici akıntıların düzenlenmesine olanak verecek şekilde yeniden ele alınmış, dolgularla bozulan kıyı hattı yeniden doğal çizgisine çekilmiştir.

Ekolojistlerle yapılan çalışmalarda mevcut bitkisel doku geliştirilerek aynı zamanda mini bir biyotop bahçesi ve bitki koleksiyonu elde edilmiş, farklı biyoklimatik zonlar yaratılarak hem flora hem de fauna geliştirilmiştir.

Tüm yapılar topografyanın elverişliliğine uygun ele alınmış, yaratılan yeni pitoresk karakterin modern unsurları olarak ön görülmüştür. Özellikle belediye ve yerel halk ile yapılan görüşmelerle öncelikler ve kullanım programı belirlenmiştir. Buna göre kıyı hattı boyunca arabalardan arındırılmış bir bölge yaratılmış, bu bölge kıyı tesisleri, çocuk oyun alanları, kıyı kordonu, oturma alanları, iskele, balıkçı barınakları ile yeniden tasarlanmıştır.

Eski kale ise eklenen kafe yapısı ile yeniden bir çekim noktası haline getirilmiş, yer yer zeminden kopan patikalarla hem kale hem de doğa dolaşılır hale getirilmiştir.

Proje öncelikle doğanın yeniden üretilmesine ve kentlinin bu alanı zedelemeden kullanmalarına imkan veren yavaşlatılmış rotaların oluşturulmasını hedefler. Macera parkı her yaştan kullanıcının hiçbir merdiven olmaksızın oldukça eğimli bir arazinin tamamen topografyanın olanaklarıyla kullanılmasına odaklanmış, bununla beraber farklı işlevler kullanım yoğunluğunu dengelemek için üretilmiştir. Öncelikle özürlüler için tasarlanan park Türkiye’de kendi kategorisinde bir ilk olma özelliğine de sahip olacaktır.

Eskihisar Kalesi(Faz2) ve Gebze Macera Parkı(Faz 3) tasarım süreçleri tamamlanmış, kıyı projesi ise (Faz3) nerdeyse tamamıyla inşa edilmiştir. Projelendirme sırasında tüm tarafların sürekli bilgilendirilmesi ile olgunlaştırılmış, bütçelendirilmiş ve etaplandırılmıştır. Tüm aktörlerce kabul edilen program üretim metodolojisi, materyal seçimi yerel ekonominin de harekete geçirilmesi yönünde kullanılacaktır.