Gustaw Zieliński Meydanı

Ünlü mimarların ikonik yapılarıyla tanınan Kazakistan'da tasarlanan peyzaj projesi, devletin güç temsilinin ötesinden, halka ilişki kuran bir meydan önerisinde bulunuyor.

Bozkır’ın ortasında inşa edilen Astana yeni bir döneme giriyor. Yillardır, uluslararası yıldız mimarların ve yerel ofisler tarafından uluslararası görünürlüğü arttırmak için tasarlanan ikonik yapıların ardından, kamusal yatırımlar yeniden düşünülmeye başlanıyor. Kamusal alanlardan, otobüs duraklarına ve bisiklet kiralama sistemlerine yeni altyapılar ortaya çıkıyor.  Şehrin planlama ofisi Genplan’dan Askhat Saduov ile şehirde yaşayanların geleceğine dair yaptığımız konuşmanın etkisiyle, yeni bir tür kamusal alan yapmamız teklif edildi. Şehrin Celinograd isimli eski bölümünde, üniversitenin ve işçi sınıfı Khrushchyovka*larının sınırında, iki kentsel ızgaranın birbiriyle keşistiği yerde ilginç bir üçgen artık alan bulundu. Arsa iki önemli sokağın kesişiminde olmasına rağmen -özellikle Celinograd’ı yeni Astana’ya bağlayan, köprüye doğru giden Kenesary- atıl kalmıştı. Arsaya yapılan yerleştirme, temsile saplantılı olan yeni şehir ile tezat halinde. 60’lardan kalmış prefabrike konutlar, 90’lardan kalma bahis salonları ve gelecek projeler için boş arazilerle çevrelenen arsa, başkan Nazarbayev ve Kishio Kurokawa’nın rüyası olan, onu kullanacak insanların elleriyle yaptıları sembolik bir proje.

Askhat’la beraber, önden programlanmış basmakalıp temsile dayalı parkların haricinde insanların kendileri anlam yükleyebilecekleri bir mekan sağlamak istedik. Sınırlı bir bütçe ve Varşova’daki kooperatif evlerinin ortasında, ofisimizin önünde duran kilim dövme asacağı bizi; insanların hamak, salıncak, halat, tahta parçaları asabilecekleri bir çerçeve tasarlamaya yönlendirdi. Arazinin konumu büyük ölçekli bir müdahale ihtiyacındaydı; böylece yarleştirme sadece çevredeki binalarda yaşayanların değil tüm mahallenin ilgisini çekecekti. Yerleştirmenin renkleri Kazak bayrağının renklerinden geldi. Bu şöyle soruları da beraberinde getirdi: insanlar yerleştirmeyi kullanmak isteyecekler miydi? Nasıl kendilerinin yapacaklardı ve zarar vermeyeceklerdi? Yerleştirmenin yanında, içinde yer alacağı üçgen arazinin de nasıl düzenleneceğine karar verilecekti.

Gözlemimiz, bozkırın karasal ikliminin sert koşullarında insanların yaz ayları boyunca rahatlamak ve Kazakistan’ın en gözde boş zaman oyunlarından olan satranç için gölgelik alanları tercih ettiğiydi. Biz de bu enformal kullanımları taklit etmek için yerel ağaçları kullandık ve basit banklar ekledik. Bütçenin kısıtlı olması, tebeşir oyunları ve sınıf aktiviteleri için uygun olan siyah asfaltın tercih edilmesine neden oldu.

Almaata merkezli festival ArtbatFest’ten aktivistlerin yardımıyla planlanan açılış günü, insanların bu çeşit bir alana ihtiyaçları olduğunu ve yaklaşımımızın anlamlı olduğunu -her yaştan kullanıcı burada eylem için alan buldu- gösterdi.

*Khrushchyovka: Sovyet döneminde, 60’ların başında yapılmış, düşük maliyetli, beton panellerle yapılan üç katla beş kat arası değişen apartman blokları. İsimlerini o sıralar Sovyet hükümetini yöneten Nikita Khrushchev’den almışlardır.