Jüri Teşvik Ödülü, S.O.S. İstanbul Fikir Projesi Yarışması 2019

Proje Raporu

ABLUKA

Son yıllarda İstanbul’da var olan dış göç çok üzerinde durulan bir konu değildi; ancak her geçen gün ciddi bir şekilde artması herkesin dikkatini çekmişti.

İstanbul sakinlerinin bir yerlere göç etmek için sebepleri vardı. Kalabalık, kirlilik, işsizlik, kontrolsüz büyüme… İstanbul’da yaşayanların hayat standartlarının her geçen gün daha kötü olmasına yol açıyordu.

Bütün bu etmenler uzun zamandır sürmekte olan ekonomi modelinin dünya çapında sürdürülebilir olmadığı için terk edilmesiyle yatırımın gelişmemiş kentlerde yeni ve daha temiz başlangıçlar tercih etmesiyle başlamasıyla birlikte düşünüldüğünde İstanbul yaşanılası bir yer olma özelliğini kaybediyordu. İstanbul kısa sürede insanların sırtlarını döndükleri bir kent haline gelmişti.

İstanbul’a sırtını dönenler kadar onun için mücadele etmenin gerektiğini düşünenler de vardı bazı gruplar örgütlenerek İstanbul’a geri dönün çağrısı yapmaya başlamışlardı.Ancak bu çabalar sonuçsuz kaldı İstanbul hızla göç vermeye devam etti.

İşte böyle çaresiz bir anda Abluka çıkageldi. İlk başlarda droneları gören insanlar meraklandılar. Zaman içinde dronelar onların da mahallelerini ziyaret etmeye başladı. Bir sabah uyandıklarında sokaklarında yeni ablukalarla karşılaşan İstanbullular tıpkı gece gündüz çalışan dronelar gibi çevrelerini daha iyi hale getirmek için ellerinden geleni yaptılar.

Mahalle örgütlenmeleri oluştu kentli kendi kenti üzerine düşünmeye ve tartışmaya başladı. Gelecek için umut gören insanlar İstanbul’u terk etmek yerine onu düzeltmek için çabalamanının daha makul bir seçenek olduğuna karar vermişlerdi.

Sorun Belirleme Aracı Olarak Abluka

Abluka İstanbul’un sorunlarını görünür kılmayı amaçlayan bir mimari strüktürdür. İstanbul’un  ihtiyaçlarını tespit ederek problemli yerlere yerleşir. Problemli yere yerleşen Abluka; kent sakinleri ile o yer arasında bir iletişim köprüsü görevi görür ve birbirlierini daha iyi anlamalarını sağlar. Yerleşirken oluşturduğu form, bulunduğu yer ve o yerde var olan sorun doğrultusunda değişir. Strüktürün hareketi,Abluka için özelleşmiş olan çok sayıda drone sayesinde sağlanmaktadır.

Abluka, diğer birçok teknolojik gelişme gibi kendisini zamanla geliştirdi bu sayede sanal iletişim araçlarının dahil olduğu kapsamlı bir sorun tartışma aracına dönüştü. Kendisi için özelleşmiş uygulama sayesinde kentli sorunlu gördüğü mekanı diğer insanlara gösterebilir oldu. Bu uygulamada öne çıkan sorunlar bir anket sayesinde önceliklerine göre sıralanır kentli tarafından seçilen alana dronelar gider ve Abluka inşa edilmeye başlar.

Ayrıca yeni gelişen malzeme teknolojisini de kullanan Abluka droneları zaman içerisinde çok daha kolay uygulanabilir ve mekansal kullanım çeşitliliği yüksek potansiyelli strüktürler oluşturmaya başladılar. Bu strüktürler artık İstanbul’un gündelik hayatını zenginleştiren ve dönüştüren birer parçası haline gelmiştir.

Karşılaşma Mekanı Olarak Abluka

Bulunduğu bölgede toplumsal farkındalık yaratan abluka çevresiyle kurduğu ilişkiler sayesinde birleştirici bir imge haline dönüşmüştür.

Abluka insan müdahalesiyle birlikte gelişen ve tamamlanan dinamik bir yapıya sahiptir. Dronelar düzensiz-gridal bir strüktür oluşturur ve zaman içerisinde gerçekleşen insan müdahaleleriyle bu strüktür tamamlanır. Droneların inşa ettiği haliyle Ablukayı insan müdahalesine açık bir altlık olarak görmek mümkündür.

Strüktür kimi yerde yoğunlaşıp kimi yerde seyrelen bir yapıya sahiptir. Bu yapısı ve içerisinde bulundurduğu boşluklar sayesinde kendisinin ne şekilde değiştirilebileceğini dair dayanak noktaları barındırır.

Oluşturulan dinamik sosyal alanlar anlık karşılaşmalara olanak sağlarken mekansal potansiyellerin çeşitlenmesi ile bir çok fonksiyonel alan oluşturmaktadır. Farklı koşullarda belirlediği problemlere göre şekil alan Abluka bu problemi görünür kılarken çevresinde bulunan yapılarla kurulan aktif bedeni öne çıkaran esnek mekanlar yaratmaya olanak sağlar.