Kadıköy Yeldeğirmeni’nde Mural Sanatçıları İçin Konaklama Tasarımı

Fatih Sultan Mehmet Vakıf Üniversitesi Mimarlık bölümü öğrencisi Beyzanur Şanlı tarafından MIM19202E projesi kapsamında Dr. Öğr. Üyesi Zeynep Tanrıverdi koordinatörlüğünde mural, graffiti ve stencil sanatçılarına yönelik tasarlanan konaklama projesi.

Kadıköy, Yeldeğirmeni semtinin sokak dokusunda çokça görülen mural sanatı projenin çıkış noktası olmuş ve bu bağlamda potansiyel müşteriler, graffiti, mural ve stencil sanatçıları olarak belirlenmiştir. Proje arazisi tarihi bir çevrede bulunduğundan alandaki 19. yy. özgün konut dokuları göz önüne alınarak, çevreye uyumlu ve saygılı bir tasarım planlanmıştır. Bu doğrultuda yapı adasındaki mevcut özgün binaların vaziyet planındaki yerleşimleri, kütle oranları, yükseklikleri, malzeme özellikleri projenin tasarlanmasında etkili olmuştur. Mural sanatından etkilenerek projenin konsept kararı ‘duvar’ olarak seçilmiştir.

Kadıköy tarihi arazisinde yapılan tarihi katman, dolu boş, tescilli yapılar, korunma durumu ve işlev, analizleri proje alanına yerleşimde etkili olmuştur. Arazinin kent merkezinde oluşu, toplanma noktalarına yakınlığı gibi güçlü; sosyalleşme mekanlarının azlığı ve yeşil alan eksikliği gibi zayıf yönleri belirlenerek bu ihtiyaçlara çözümler önerilmiştir. Bu bağlamda, gençler ve kamu kullanımı için sosyalleşme, sanatsal ve kültürel etkinlik alanları tasarlanmıştır.

Çalışmada; Misak-ı Milli ve Reşit Efendi sokakları mural sanatı sokak aksı olarak belirlenmiş, aksların kesişim noktasında çözümlenen mağara formlu pavilyon yarı açık toplanma ve grafiti sanatının sergi alanı olarak düşünülmüştür. Proje arazisinde çözümlenen sokak müziği konser sosyal, kültürel etkinlik ve yeşil alanları çalışma alanını canlandırmak için tasarlanmıştır.

Arazideki kütle yerleşiminde konaklama biriminin girişi kullanıcıları mekâna çekmek için Nüzhet Efendi ve Reşit Efendi sokaklarının kesişim köşe noktasında seçilmiştir. Zemin katta; resepsiyon, lobi, idari birimler, yarı açık avlu ve mural sokağına hizmet veren kafe mekânı çözümlenmiştir. Birinci ve ikinci katlarda 9’ar adet toplam 18 oda ve hizmeti sağlayan kat ofisleri planlanmıştır. Müşterilerin sosyalleşme ve yeme-içme ihtiyacı 3. katta yer alan restoran ve kafe bölümlerinden sağlanmıştır. Proje kapsamında öncelik tek kişilik sanatçılara verilerek, tek odalı mekanlar, eşleri ve aileleriyle gelen sanatçılar için ise köşelere yerleştirilen çift ve süit odalar tasarlanmıştır. Yapının hizmet birimleri; mutfak, çamaşır odası, depolar, personel odaları, teknik oda, atölye deposu ve tuvaletler bodrum kata yerleştirilmiştir.

Arazide önemli bir değer olan bitişik özgün tarihi yapı duvarı korunarak proje kapsamına alınmıştır. Tarihi kalıntı duvarı cam tuğla malzemeyle tamamlanarak, projeyi besleyen sergi ve atölye mekanına çevrilmiş, bu şekilde duvarın hem korunması hem de kendisini sergilenmesi sağlanmıştır.

Konaklama ve sergi yapılarının cephe düzenlemelerinde özgün tarihi duvarın yükseklik, çıkma ölçü ve oranları göz önüne alınarak tarihi dokuya uyumlu yaklaşılmıştır. Konaklama yapısında malzeme seçiminde geri planda sade ve yalın modern beton ve tuğla malzeme kullanılmıştır. Cephede yer yer kullanılan prefabrik delikli beton ise hem konsept kararının ‘duvar’ vurgusunu arttırmış hem de batı cephesinde güneş kırıcı olarak kullanılmıştır. Konaklama ve sergi mekanlarını birbirinden ayırmak için cephede alçak katlı ve cam malzeme kullanılmıştır.