Kadıköy’de Bilgilendirme Merkezi Projesi

Fatih Sultan Mehmet Vakıf Üniversitesi Mimarlık Bölümü öğrencisi Gizem Bozkurt tarafından, MIM401E dersi kapsamında Prof. Dr. Öğretim Üyesi Mehmet Bülent Uluengin yürütücülüğünde tasarlanan bilgilendirme merkezi projesi.

Information Hub konu başlıklı proje İstanbul’un Kadıköy ilçesinde, mevcutta bulunan Et Balık Kurumu’nun olduğu noktada çalışılmıştır. Yapının hem turistlere hem de yerli kullanıcılara ev sahipliği yapabilmesi açısından konum bilinçli bir seçim olmuştur. Projenin amaçları arasında geniş açıklık ve dikkat çekici tasarım başlıkları bulunduğu için bu noktalar öncelik haline getirilmiştir.

Çevre analizleri ve geniş açıklık sistemleri üzerinde araştırmalarla başlayan süreç tasarım üzerindeki konsept fikirleri ve eskiz çalışmalarıyla devam etmiştir. Çevre analizlerinde oturabileceği alan ve yaya yolu, araç yolu, peyzaj gibi yöneltici düzenlemelerin ele alınabileceği bulut çalışmaları şeklinde ilerlemiştir. Eş zamanlı olarak yapının geniş açıklığını nasıl geçileceği sorusuna aranan yanıtlar farklı sistem araştırmalarını ve kaynak taramalarını beraberinde getirmiştir. Bununla birlikte tasarıma yönelim hakkındaki okumalar da eskizlerle denenmiştir.

Yapının tasarımında aranan simgesellik, alanda mevcutta bulunan Et Balık Kurumu’nun tarihine bakıldığında geçmişten beri gelen bir simge noktası olduğunu göstermiştir. Ancak şimdilerde bu yapının terk edilmiş görünmesi ve kendi kaderine bırakıldığını hissettiren yanlarıyla kaderine bırakıldığını göstermektedir. Burada yakalanan fikir ile Et Balık Kurumu’nun terkedilen molozlarından oluşan ve bu molozların kırıklarının yeniden bir araya gelmesiyle oluşan modern bir yapı arayışına girilmiştir. Bu arayışın eskizlerinde dikkat çekmesi istenilen ilk izler çatıdan başlayan kırıkların cepheler boyunca yere uzanmasıdır. Buradaki düşünce ise yine molozların kolonlar ile ayağa kaldırıldığının hayal edilmesidir.

Tasarımın sisteme ve fonksiyona aktarılmasından bahsetmek gerekirse; sistemde farklı yüksekliklerdeki kolonların tasarımı ve mekan algısını yüksek ölçüde etkilediği anlaşılmaktadır. Farklı yüksekliklerdeki kolonlar ve geniş açıklığa sahip olan mekan fonksiyonların dağılmasında da etkili olmuştur. Fonksiyonlar öncelikle arazi yerleşiminde kullanıma göre leke çalışması ile ele alınmıştır, ardından kolonların verdiği yüksekliklere göre yeniden düzenlenmişlerdir. Yapının genel tasarımının içeride de hissedilebilir olması arayışı ile iç mekanların modüller ve açık duvarlarla ele alınması öncelik olmuştur. Bu sayede yapının iskeleti kullanıcılar tarafından hissedilir kılınmıştır.

Yapının planlamasında kullanılmış olan fonksiyonlar; otopark, seminer salonu, atölye, satış birimleri, sergi, kafe, aktivite alanı, kitap birimi, yönetim, bilgilendirme merkezi ve ıslak hacimler şeklindedir. Kolon yüksekliğinin fazla olduğu noktalarda ve fonksiyonun ihtiyacıyla bağlantılı olarak asma katlara yer verilmiştir. Yapıda bulunan kolon farklarının iç mekana yansımalarını rahat kavrayabilmek için kesitler ve planlar eş zamanlı olarak çalışılmıştır.

Strüktür ve kullanılan malzemelerden bahsetmek gerekirse; iskeletinde kullanılan sistem çelik kolon ve makas sistemi şeklinde ele alınmıştır. Makaslar iç mekanlarda açık bırakılarak görünür olması sağlanmıştır. Kolon yüksekliklerinin en yüksek olduğu nokta 15 metre iken en kısa olduğu nokta 4 metre ile sınırlandırılmıştır. Geri kalan kolon yükseklikleri 4,5 metre, 7 metre, 10 metre ve 12 metre şeklinde düzenlenmiştir. Yapının çatısında aranan yekpare kırılmış görüntü için detaylı bir malzeme arayışına girilmiştir ve en son verilen karar ile; makasların hemen üstünde trapez saç panel çatının kullanılarak yalıtım ve su problemlerinin önüne geçilmesi sağlanmıştır. Bu uygulamanın ardından yerinde uygulama olacak şekilde Fİberçimento malzemesi ele alınmıştır. Yapının cephesi ise içeride fonksiyonların durumlarına göre gazbeton duvar ya da alüminyum doğramalı pencerelerle işlenirken, tasarımın görüntüsünü vermesi açısında ikinci cephe olarak farklı çıkmalara sahip çerçevelerle kurgulanmış olan çelik mesh ele alınmıştır. Bu mesh cephede yine cephelerin çevresel ve fonksiyonel konumlarına göre ya delikli ya da kapalı mesh olacak şekilde düşünülmüştür.

Son olarak; alanın peyzajının detaylarından bahsetmek gerekirse yaya ve araç yollarının kurgusu sağlandıktan sonra yapının girişlerini vurgulayacak şekilde bu yolların tasarımı ortaya çıkarılmıştır. Girişlerin ve yolların işlenmesi doğal meydanların var olmasını sağlamıştır. Bu meydanların kurgusu ise yapının içerisinde bulunan fonksiyon ve alanın denize karşı olan duruşu baz alınarak serbest kullanımlara ev sahipliği yapabileceği şekilde, oturma birimleri, yeşil alanlar, basamaklar gibi alt başlıklarla canlandırılmıştır.