Katılımcı (1. Kategori), Cami Tasarımı Fikir Yarışması

MİMARİ AÇIKLAMA RAPORU

Camiler İslam kültür ve medeniyetinde önemli bir yere sahiplerdir. Halkı cemeden mekânlar olduğu gibi bütün sanatların da buluşma yeridir ve mimari olarak simgesel yapılardır. Mimari olarak bize bir âlem ve toplum tasavvuru sunmaktadır. Camiye giren Müslüman kendini bağlı olduğu dinin kültürel ve felsefî evreninde bulur.

TASARIM KARARLARI

ARAZİ VERİLEİR VE YAKLAŞIM KARARLARI

Arsa ve çevresi eğimli yapıya sahip olup, arsaya girişimiz yaya ve taşıt ulaşımının en yoğun olduğu 17 metrelik yola komşu olan kenardan verilmiştir bu sayede arsaya giriş ve kıble yönelimi bir omurga oluşturmuş olup planlama daha sağlıklı yapılmıştır.

Ana giriş kararı verildikten sonra araziyi optimal kullanabilmek için uygun kotlarda kademelendirme yapılmıştır. Böylece arsada çok yüksek istinat duvarları veya toprağa gömülü kullanımlar oluşturulmamıştır. Planlanan rampalar ve merdinelerle insanların bütün mekanlara ulaşımı sağlanmıştır.

KÜTLE OLUŞUM VE PLANLAMA KARARLARI

Kütle tasarımı ve planlama yapılırken yörenin geleneksel mimari dokusu ve iklim ve topoğrafik verileri göz önünde bulundurulmuştur. Kütleler büyük ve tekil formda değil, sade benzer formların bir araya gelmesiyle oluşan birbiriyle bağlantılı, içerisinde insanların toplanabildiği, ibadetlerini yapabildiği ferah mekanlar planlanmaya çalışılmıştır.
İbadet mekanı, yuvarlak ve kıble duvarı düz olacak şekilde kesik silindir biçiminde oluşturulup yöre topoğrafyasına uygun olarak üst örtüsü eğimli, ortasında kubbesi olan ve kademelenmiş teraslarla oluşturulmuştur. Kütle olgusunu kuvvetlendirmek için çevresine taşıyıcı sütunlar eklenmiştir. Düşey sirkülasyon elemanları ve diğer mekanların oluşturduğu dikdörtgen form ibadet mekanına adapte edilmiştir.

Lojman ve abdesthane wc lavabolar ana kütleyi çevreleyecek konumlandırılıp bir avlu oluşturacak şekilde planlanmıştır. Cami girişi revakla tanımlanmış ve ayakkabılıkla son cemaat mahfiline bağlanmıştır. Mahfil düşey sirkülasyon elemanları ve cami görevli odasıyla ilişkili olup ana ibadet mekanına açılmaktadır.

Islak hacimler caminin doğusunda olup planlamada mahremiyet oluşturulmuştur. Kur’an kursu bay ve bayan abdesthaneleriyle bağlantılı olarak çözülmüştür. Bayan abdesthane kadınlar mahfili girişi ile doğrudan ilişkilendirilmiştir ve arsa girişiyle yakın bir şekilde konumlandırılmıştır.

Cami görevlisi lojmanı batı tarafta konumlandırılıp sağır duvarı avluya bakacak şekilde camiyle ilişkilendirilmiştir. Minare cami görevi odasıyla ilişkili olup ana kütleden bağımsız geleneksel çizgileri barındıran cami kütlesine uyumlu olarak tasarlanmıştır.

EKOLOJİK KARARLAR VE ENERJİ KARARLARI

Bölgenin iklim değerleri göz önüne alındığında yapılarda kullanılacak en konforlu malzeme taş olmuştur. Taşın termal kütle etkisiyle kışın ısısının korunması yazınsa sıcağın bina çeperinde kalmasını sağlar. Gece ve gündüz arasındaki ısı farkından kaynaklanan pasif soğutma etkisi proje genelindeki cephe kaplamalarında taşın kullanılmasında önemli bir rol oynamıştır. Yer kaplamalarında dayanıklı parke taşlar kullanılmıştır.

Arsa içine yapılan ağaçlandırma yeşil bantlar peyzaj hava filtrasyon ve cephelerde gölge etkisi yapmışlardır. Avluyu çevreleyen çelik güneş kırıcılar ve geniş saçaklı giriş tasarlanmıştır

Yeşil üst örtü uygulaması yapılıp mikroklima yaratma özelliği, enerji korunumu, yüksek ısı ve ses yalıtımı değerleri, havayı temizlemesi ve görsel estetiğe getirdiği katkılar düşünülerek yeşil çatı uygulaması planlanmıştır.

Pasif havalandırma yapılarak hakim rüzgar sayesinde cami içine alınan havanın ısınarak üst pencerelerden atılması.

Güneş enerjisinden faydalanma fotovoltaik paneller yerleştirilmesi. Abdesthane şadırvan ve lojman üstünde düşünülmüştür.

Aydınlatmada, geceler hariç doğal ışık kullanılmıştır. Ana ibadet mekan pencereleri ince boyuna olup terasta açılan pencerelerle günün her saati doğal ışık alınmıştır.

Cami ısıtma sistemi olarak yerden ısıtma düşünülmüştür. Yerden ısıtma bütün bir döşeme sahasından yayılmakta ve mekan içinde homojen bir ısı dağılımı sağlanarak insan yapısına en uygun ve en ekonomik ısınmayı sağlamaktadır. Gri su ve yağmur suyu geri kazanım sistemi önerilmiştir. Bu sistem ile gri su ve yağmur suyunu kullanarak su kullanım miktarını azaltırız böylece doğal su kaynaklarımızın korunmasına yardımcı oluruz.

İÇ MİMARİ KARARLARI

Cami iç dekorasyonu yapılırken taş, mermer, ahşap gibi malzemeler projeyle bütünlük oluşturacak şekilde kullanılmıştır. Bu malzemeler seçilirken ışık akustik ve aydınlatma kriterleri dikkate alınmıştır. İbadet mekanının iç duvarlarında absorbsiyon katsayısı yüksek ses yutucu özel boyalı paneller tercih edilecektir Mihrab, minber ve vaaz kürsüsü caminin cami dekorasyonunun en önemli unsurlarındandır. Bu üç eleman yapının bir parçası olarak tasarlanmış olup, minber tasarımında basamak ergonomisine dikkat edilmiştir. İbadet sırasında konsantrasyonun bozulmaması için camlarda altıgen motifli güneş kırıcılar, sable ve füzyon cam kullanılmıştır.

PEYZAJ KARARLARI

Cami Güneydoğu Anadolu bölgesi iklimi sebebiyle dayanıklı olan bitki türleri seçilmelidir. Ağaç olarak ceviz badem erguvan gibi ve adaçayı gibi step bitkiler önerilmiştir.
Arsa alanı yeşil alan ağırlıklı olarak planlanıp ağaçlarla çevrelenmiştir. Yeşil kuşak yürüme yolları boyunca devam edip cami üst örtüsüyle bütünleşmiştir. Böylece yeşil alan sürekliliği sağlanmıştır.

Avlu içerinde oturma elemanlarıyla bütünleşecek şekilde yeşil alan planlanmıştır. Bu yeşil alan lale, mor zambak, meşe nevruzu gibi çiçeklerle görsellik vurgusu kuvvetlendirilmiştir. Ayrıca avlu girişinin sağ ve sol tarafında süs havuzu ve mini şelalelerle suyun dinginliği ve huzuru oluşturulmuştur.