Katılımcı (1. Kategori), Cami Tasarımı Fikir Yarışması

MİMARİ AÇIKLAMA RAPORU

“Eğer nesnelerin yüzeyleri onların simgelerinden sadece biriyse, o zaman suret de bir simgenin simgesidir. Seyirci görüntüden, şeylerin dış yüzeylerine ve buradan da şeylerin kendisine geçer.” Pavel Florenski

1. Mimari özgünlük, cami mimarisi ve simgesellik

Türkiye’de son yıllarda inşa edilen camilerin mimarisi geçmiş yüzyılların mimari üsluplarına öykünme ile ortaya çıkan bir tekrar yaratmıştır. Bu durum nitelikli, özgün cami yapılarının kullanıcı ile bütünleşmesini engellemektedir.

Öte yandan tarih boyunca dini yapılar çevrelerindeki yapılardan farklı özelliklere sahip olmuştur. Yükseğe konumlandırılmaları, kent siluetine etki eden önemli noktalarda yer almaları, büyük boyutlu olmaları, dayanıklı malzeme kullanımı, anıtsal yapıları, kalıcılıkları, içinde yer aldıkları kentlerle ilişkileri ile diğer yapılardan farklılaşmışlardır. İbadet yapıları var oluşuyla kendini ifade etmek zorundadır. Lokasyonunda ulaşılabilirlik ve tanınabilirlik konularında öne çıkmalıdır.

Projemizde cami mimarisini tanımlamak için kubbe ve minare gibi mimari elemanlar kullandık. Bu elemanları tasarımımızın bütünü olarak biçimsel formlarını ve işleyişlerini yeniden ele alarak yorumladık.

2. Kütle yerleşimi

Alan içinde kurgulanan açık alan kullanımlarını kentle bağlayan 2 aks tanımladık. Bu aks alanın geçirgenliğini bozmadan kütle yerleşimi ve peyzaj kurgusunu oluşturmaktadır. İbadet mekanı, lojman, sosyal tesis, şadırvan akslar ile ayrılmıştır fakat kendi içinde birbiri ile bağlanan bir kurgusu vardır. Alanda bulunan 6 metrelik kot farkı kullanılarak yardımcı mekanlar bu kotta gizlenip ibadet mekanı öne çıkarılmıştır.

3. Yaklaşımlar

Kentsel ölçekte araziye yaya yaklaşımı çevresindeki 1,2,3,4 ve 5 numaralı sokaklardan ve kamusal alanlardan gerçekleşmektedir. Kamusal alanların ve sokakların yaya akışlarını araziden oluşturduğumuz 2 ana aks ile sağlamaktayız. Temel tasarım yaklaşımı ibadet mekanlarının her noktadan simgesel bir görselliğe sahip olmasıdır ve kentteki varlığını hissettirmektir. Sızmalar arazide konumlandırdığımız her mekana ulaşım kolaylığı sağlamıştır. Mekanları görsel ve işlevsel olarak birbirine ve kente bağlamıştır.

4. Mardin mimarisi ve tasarım yaklaşımları

Lokasyon olarak Doğu Anadolumuzun kültür cenneti olan Mardin ilimizde konumlandırdığımız projemizde Mardin mimarisi birikimlerinin yansımaları mevcuttur. Mardin’in simgesi olan Mardin evlerinin form ve malzeme yansımalarını taşımaktadır.

Birden çok noktadan alana sızma, duvar elemanları, revaklar, kubbeler, malzeme kullanımı , kademelenerek eğime yaslanan evler Mardin evlerinin kimliğini ortaya koyan özelliklerdir.

Bu özellikleri cami projemizde yeniden yorumlayarak ele aldık. Malzeme olarak jura bej kireçtaşı kullanımı, duvar elemanları, kademeli yükseliş, eğime yerleşme, çatı kullanımı Mardin’in kültürel birikiminin bir yorumlanmasıdır.

5. Yan işlevler

Tasarımımızda yan işlevler, konaklama(lojman), şadırvan (ıslak mekan), kıraathane (sosyal mekan) olarak belirlenmiştir.
Kırâat Arapça’da “okuma” anlamına gelir. hâne ise yer (ev), mekân demektir. Bu iki sözcüğün bileşimi olan bu bileşik sözcük “okuma yeri” anlamına gelir. İslam’daki (okuma)öğrenme teşviki tasarımımızda ayrı bir mekan ile yorumlanmıştır. Kıraathane, diğer mekanlarla ilişkilendirilmiş ana akslardan ulaşılabilen bir mevkide konumlanmıştır.

Meydanla ilişkisi önemsenip cami cemaatinin aktif kullanabileceği sosyal bir mekan olarak yorumlanmıştır. Bu mekanda ilim öğrenmenin yanında kaynaşma muhabbet etme gibi İslami yaklaşımlarda yer alacaktır.

Şadırvan, tasarım kararlarımızla ilişkili olacak şekilde rasyonel formlarda oluşturulmuştur. Ana aksın üzerinde aynı zamanda ibadet mekanı ile ilişkisi kuvvetli olacak şekilde ön avluda konumlanmıştır.

Lojman, siluette kendini öne çıkarmayacak şekilde kot farkının altına gizlenmiştir. Açık mekanlarla ilişkili olmak üzere çatı kullanımı mevcuttur.