Katılımcı (1. Kategori), Cami Tasarımı Fikir Yarışması

Mimari Açıklama Raporu

‘İbadetin mekan ile bütünleşmesi’

Cami ve çevre yapıları ilkesel olarak formunu saklayan, mekansal niteliğini sergileyen ve barındırdığı boşluğun çarpıcılığını imgeselleştiren bir tasarım geliştirmek benimsendi. Ziyaretçilerin mekanla mimari biçimin dayatması olmaksızın yaradan ile duygusal bir diyalog kurması önemsendi. Bu amaçla tasarımda zaman ve mekan duygusunun katmanlaşması sağlandı. Ziyaretçinin bugünkü an ile sonsuzluğu birlikte hissedebileceği, geçmişi ve geleceği bir bütün olarak ele alan insanlığa ait kolektif bilinçle iletişim içinde olması amaçlandı. Bu bağlama uygun atmosferin sağlanabilmesi için tasarımda hedeflenen nötrleştirilmiş biçim bölgeye ait malzeme seçimleri ve su ile göndermelerle kuruldu, ancak figüratif anlatımdan kaçınıldı.

KONUM

Güneydoğu Anadolu Bölgesi gibi sıcaklık ve nem faktörünün etkin olduğu bir yörede cami mekanında rüzgardan, gölgeden ve suyun ferahlatıcı etkisinden maksimum derecede faydalanabilmek için yapı, geçiş aksları göz önünde bulundurularak doluluk boşluk ve su aksları ile bölge iklimi çerçevesinde en doğru kullanım şekli amaçlanarak konumlandırılmıştır.

EĞİM

Eğimi iklim konforu ve geçiş aksları ile ilişkilendirerek kabuk sistemi camiye işlendi. Bu sayede hem caminin kuzeydoğu aksı ile güneydoğu aksında bulunan caddeler arasında bölge mimarisine uygun mütevazi bir geçiş aksı kurgulandı, hem de gölgeli mekanlar oluşturularak yaz kış iklim konforu sağlanması amaçlandı.

GÖLGE

Sıcak iklim bölgelerinde gölge de tıpkı rüzgâr gibi gündelik yaşamın vazgeçilmezlerindendir. Yapıların konumlandırılmasında dış mekânda yaratılan gölgeli hacimlerin oranı da göz önünde bulundurulmalı ve maksimize edilmelidir. Saçak ve kabuk gibi elemanlar sıcak iklim bölgelerinde güneş ışığının yapı yüzeyine gelişini engelleyerek fazla ısınmayı ortadan kaldırır. Güneş kırıcı elemanlar güneş ışığının mekânın içine girmesini engelleyerek iç mekânın ısınmasına engel olur. Yapı hacminin çapraz duvarlarla zenginleştirilmesi ile tasarlanması binanın kendi üzerine gölge atmasına ve rüzgârdan daha fazla yararlanmasına olanak sağlayarak binanın doğal iklimlendirmesine katkıda bulunur. Kabuk, blok duvarlar, güneş kırıcılar, ışık boşlukları gibi yapı elemanları bu anlayışın geleneksel mimarideki karşılıkları olarak sunulmuştur.

FONKSİYONEL / YAPISAL DAĞILIM

Caminin çevresindeki yapılar ile ilişkisi, insan ölçeği ve gündelik yaşam ile son derece ilişkili bir kavramdır. Cami yaşanan bölgedeki her kesime hitap etmesinin yanı sıra küçük ölçüde Kuran kursu, kütüphanesi ve genel kullanım alanları ile yaşamın aktığı bir etkileşim düzlemi haline gelmiştir. Fonksiyonlar öbekleştirmeden dağıtarak etrafa doğru orantıda saçılmış ve çevre ile ilişkiyi en üst seviyede tutmak amaçlanmıştır. Fonksiyonların küçük ölçekli ve çok sayıda oluşu, alan içerisinde homojen dağılımı aynı zamanda yer ve yön duygusunu ve insan ölçeğini ön plana çıkarır.