Katılımcı, 19 Mayıs İzleği Kentsel Tasarım Yarışması

Resmi orijinal boyutunda göster

Ofis 81300

16 Haziran 2017
6753 defa okundu.

Katılımcı, 19 Mayıs İzleği Kentsel Tasarım Yarışması

Proje Raporu

364+1 Gün Yaşayan Samsun için KENTSEL AKUPUNKTUR ile Kamusal Yaşamı ve Tarihsel Kimliği Canlandırmak

Konsept Yaklaşımı

Kentsel akupunktur, problemli kentsel mekânlarda küçük ölçekli müdahalelerle değişim yaratan stratejik bir tasarım yaklaşımıdır. Kentsel örüntü, birbiri ile etkileşimli mekanların oluşturduğu karmaşık sinir ağlarına benzetilebilir. Bu ağsı yapı içerisinde belli noktalara yapılan küçük müdahaleler kentin diğer mekânlarında da iyileştirici etkisini gösterir. Kentin kamusal katmanlarına yapılan bir müdahale biçimi olarak akupunktur yaklaşımı, kendi içinde “dengelenmiş kaotik düzensizliğin” giderilmesi için izlenen bir kentsel tasarım stratejisidir. Ancak bu strateji, kentsel sinir ağında aktive edilen kamusal mekanlar kentin tamamına bağlandıkları zaman başarıya ulaşır ve çeşitli sosyo-kültürel grupların mekanları kullanımıyla kamusal yaşantı zenginleşir ve hareketlenir.

Bu projenin ana ilkesi, Samsun’da kamusal yaşamın hareketliliğini tetikleyecek noktasal operasyonlarla kent merkezindeki yaşam kültürünü yeniden kurgulamak ve tarihsel kimliği okunaklı hale getirmektir.

Samsun kenti taşıdığı tarihsel özellikli niteliğinden ötürü her yıl senede bir gün sayısı milyonları aşan kalabalık grupları kent merkezinde ağırlamaktadır. Yılın geri kalan günlerinde ise bu mekanlarda kamusal yaşam sürdürülmektedir. Senede bir gün çalışan kentsel boşlukların 364 gün boyunca aktif kalmasını sağlamak amacıyla proje alanının belirli noktalarında yoğunlaşma ve aktivite odakları kurgulanmıştır. Projenin ikinci önemli ilkesi ise alandaki ölçeksiz kentsel boşluklarını, sürekli yaya hareketi ve aktiviteler ile insan ölçeği ile buluşturmaktır.

Bu bağlamda projemizin konsepti, 364+1 gün yaşayan Samsun için kentsel akupunktur ile kamusal yaşamı ve tarihsel kimliği canlandırmak olmuştur. Kentsel akupunktur için yapılacak olan noktasal operasyonların temel müdahale biçimleri, yer değiştirme, kaldırma, işlevlendirme ve mevcudu yenileme şeklinde olmuştur. Yansıttığından çok daha fazla potansiyel barındıran Samsun kent merkezi ve kıyı boyunca uzanan rekreasyon alanları, mevcut ulaşım ağının yarattığı trafik bariyerleri nedeniyle lineer şekilde birbirinden kopmaktadır. Kentsel akupunktur mantığıyla art arda yapılması önerilen operasyonların alandaki yaya hareketliliğine ivme kazandırarak kent ve kıyı yaşantısını birbiri ile buluşturması ön görülmektedir.

Samsun kentinin kimliği ile özdeşleşmiş 1919 tarihsel karakteristiğini taşıyan kimlik öğeleri, proje alanındaki mekansal ilişkisizlikler ve insan ölçeğinin üstünde seyreden boşluklar nedeniyle okunaklılığını yitirmektedir. Proje alanındaki tarihsel izlerin ortaya çıkarılması amacıyla, öncelikli hedef mekânsal bütünleşmenin sağlanarak alandaki yaya hareketliliğini güvenli ve ölçekli bir hale getirmektir.

Projenin ana ilkesi doğrultusunda kent merkezini harekete geçiren sinir ağlarının yükü hafifletilerek odak noktalarında aktivite yüklü kentsel boşluklar tasarlanmıştır. Kent merkezindeki canlılığın gece gündüz aktif kalması için kıyı ve kent arasında kesintisiz bir yaya hareketliliği sağlayacak şekilde araç trafiğinin yavaşlatılması ve bazı bağlantıların hafifletilmesi yoluna gidilmiştir. Özellikle çarşı-meydan-sokak karakterini taşıyan kentsel çekirdek içerisinde yaya hareketliliğinin önem kazanması için araç trafiğinin hafifletilmesi ve bazı önemli arterlerde yayalaştırma yapılması önerilmiştir.

Kentsel Akupunktur Uygulanacak Müdahale Noktaları

0. Noktası: Samsun Bulvar Meydanı (‘eski’ Tekel Meydanı)
Samsun Tekel Tütün Fabrikası’nın restorasyonu ve Bulvar Samsun Projesi adıyla Alışveriş Sokağı olarak yeniden işlevlendirilmesidir ve 2006 yılında gerçekleştirilmiştir. Bu noktada yerel otoritelerce yapılmış olan müdahale, Samsun’un sosyal ve kültürel açıdan en önemli merkez noktasında kentsel yaşamı aktive eden bir çekim noktası yaratmıştır. Samsun Bulvar’ın kent çekirdeğinde yarattığı hareketlilik, benzer bir kurgunun kıyı zonunda ve atıllaşmış diğer kamusal mekanlarda da gerçekleştirilebileceği hakkında ipuçları vermektedir.

Projenin “0 noktası” olarak kabul edilen Bulvar Samsun, kentsel akupunkturun ilk müdahale noktası olarak nitelendirilmiştir, ve bu noktaya yapılmış olan küçük müdahale kentsel ağın diğer problemli noktalarına da çeşitli sinyaller göndermektedir.

1. 19 Mayıs Bulvarı ve Meydanlar // kaldırma+işlevlendirme+mevcudu yenileme
Alanın merkezi çekim noktası olan Cumhuriyet Meydanı ve Samsun Bulvar Meydanı, 19 Mayıs Bulvarı’nın içerdiği kaotik araç trafiği tarafından parçalanmaktadır ve mevcutta işleyen sistem yaya mekanlarının birbiriyle entegrasyonunu zorlaştırmaktadır. Projemizin ilk hedefi olan “kamusal yaşamı canlandırma” amacıyla, bu iki meydanın birbiri ile bütünleştirilerek daha aktif ve geçirgen hale getirilmesi için 19 Mayıs Bulvarı trafiğe kapatılarak meydan alanına katılmıştır. Birleştirilen meydanların altındaki iki ayrı otopark sistemi de tek hacimde çözülerek, araç girişi Samsun Bulvar tarafındaki Mevlevihane Caddesi üzerinden, çıkış ise Cumhuriyet Meydanı yönündeki Kazım Paşa Caddesi üzerinden sağlanmıştır. Yaya giriş çıkışları ise meydan kotuna açılan asansörler ve yaya rampalarını taşıyan yırtık yardımıyla sağlanacaktır. Böylece otoparkların alanda yaratmakta olduğu araç-yaya sirkülasyonundaki karmaşa giderilmiş olacaktır.

Kent çekirdeği niteliğindeki Cumhuriyet Meydanı’nda kamusal yaşamın sürekli canlı ve aktif kalabilmesi, gece-gündüz yaşayan ve güvenli bir kamusal mekan imajı yansıtılabilmesi için meydanın içine entegre olmuş çok işlevli donatılar önerilmiştir. Samsun Bulvar önündeki kentsel boşluğa yerleştirilen çok amaçlı oturma elemanı (topomorphic bank), farklı düzlemlerde yarattığı alternatif yüzeyler, gündelik eylemlerin yanı sıra geçici kullanıcı ve kullanım olasılıklarını da artırarak, kullanıcıların kendilerini kamusal mekanla ve sosyal çevre ile ilişkilendirebilecekleri çeşitli ara yüzler oluşturmaktadır. Meydanın kuzey yönünde ise tarihsel ’19 Mayıs İzleği Aksı’nı vurgulayan elemanlar yanında, açık sergi alanları, üst örtüler ve meydanda yaratılan kademelenmenin altına gizlenmiş yeme-içme-oturma işlevlerine yönelik donatılar önerilmiştir. Bu durum meydanın mevcut karakterini evrilterek farklı katmanlar halinde farklı işlevlere ve öngörülmeyen olasılıkları tetikleyecek bir karaktere bürünmesini sağlayacaktır. Meydanın insan ölçeğinde rahat algılanabilmesi için Samsun Bulvar AVM yapısının gerçekleştirdiği sınır işlevini diğer tarafta bu donatıların oluşturduğu uzamsal hacimler üstlenmektedir. Böylece hem alışveriş hem de yeme-içme-oturma işlevleri ile meydan içerisinde aktivite çeşitliliği ve canlılık yaratılmış olacaktır.

Meydanların kıyıya doğru sürekliliğini ve akışını sağlamak amacıyla, Onur Anıtı’nın içerisinde yer aldığı Atatürk Parkı da bu sistemin bir parçası olarak yeniden ele alınmıştır. Parkın köklü geçmişi nedeniyle içerisinde yer alan tüm yaşlı ağaçlar korunmuş, zemindeki tasarım izleri, bitkilerin yer düzleminde oluşturduğu desenlerden referans alınarak kurgulanmıştır. Buna göre bu alanda üç farklı kentsel açık mekanın birleşmesinden oluşan bir meydanlar bütününün varlığı ortaya çıkarılmıştır. Cumhuriyet Meydanı, Samsun Bulvar (Tekel) Meydanı ve Atatürk Parkı birleştirilerek kesintisiz yaya hareketini yönlendirecek işlevler ve mekânsal öğelerle daha tanımlı ve okunaklı bir çevre yaratılmıştır.

2.Atatürk Bulvarı’nın Düzenlenmesi // yer değiştirme+mevcudu yenileme
Atatürk Bulvarı mevcut durumda, 50 m genişliğinde 3’er şerit motorlu trafik ve yol aksının doğu tarafında bulunan gidiş geliş tramvay hattını taşımaktadır. Yarışma alanında önerilen kullanımlarla zenginleştirilen kıyı zonu, kültür koridoru ve kentsel çekirdek arasındaki yaya hareketliliğinin kesintisiz ve güvenli seyredebilmesi için, Atatürk Bulvarı’nın -Muhittin Özkefeli Bulvarı ile Rıhtım Bulvarı arasındaki kısmındaki- araç yolları daraltılarak tramvay hattının yolun orta aksına alınması önerilmiştir. Buna bağlı olarak Fuar Caddesi üzerindeki trafik de işlevsel önerilere göre servis amaçlı olarak yeniden düzenlenmiştir.

3.19 Mayıs İzleğinin Vurgulanması // kaldırma+işlevlendirme+mevcudu+yenileme+yer değiştirme
Alandaki tarihsel odakların daha okunur hale getirilmesi ve 19 Mayıs 1919’da Atatürk ve silah arkadaşlarının Samsun’a ayak basarak takip ettiği rotanın vurgulanması amacıyla yapılan üçüncü müdahalede alanda mevcut geçici elemanlar kaldırılmış, kent belleğinde yer etmiş izlek aksı üzerindeki işlevlerin yerleri değiştirilmiş, ilk adım anıtı ve çevresi yenilenmiş, ve tarihselliklere referans verecek yeni işlevler önerilmiştir. 19 Mayıs izleği; Mıntıka Palas(bugünkü Gazi Müzesi) önündeki meydancıkla başlayan Cumhuriyet Meydanı üzerinden devam ederek İlkadım Anıtı çevresinde genişleyerek kıyıya doğru uzanan ve denize ulaştığında yerden yükselerek kullanıcısına kendisini izleme olanağı sunan ardışık mekanlar dizisi olarak kurgulanmıştır. Mevcut durumda yer alan Bandırma Vapuru’nun soyutlanması ile varolan iskele yeniden yorumlanmıştır. İskelenin yeniden yorumlanmasıyla, sahilde 3 boyutlu bir durumun ortaya çıkması ile ziyaretçiye geçit, başlangıç, izlerin keşfinin deneyimlenmesinin yanı sıra sadece seyir amaçlı da kullanılabilme olasılıklarını açığa çıkarmaktadır. Samsun’a çıkış hikâyesinin soyut bir hale getirilmesi ve ortaya çıkan yeni yapısal durum ile birlikte ziyaretçiye çoklu bir deneyim imkanı yaratılması hedeflenmiştir. İzlek aksını algılatmak ve okunaklı kılabilmek amacıyla hepsi aynı yönde tasarlanmış farklı elemanlar (taş, su, yeşil, aydınlatma, üst örtü, oturma) kullanıcının algısını yönlendirmektedir. Atatürk ve silah arkadaşlarını temsil etmek amacıyla üç boyutlu soyut taş objelerle ilişkilendirilmiş kaligrafik anlatımlar tasarlanmıştır.

4.Kent Köprüsü // işlevlendirme
Onur Anıtı’nın önünden başlayarak Samsun Valiliği Binası’nın arkasında tasarladığımız 1919 Kent Parkı’nın içinden geçen ve kıyıya ulaşan yaya köprüsüdür. “Kent Köprüsü” olarak adlandırdığımız bu geçiş elemanının kent çekirdeği ile kıyı zonu arasında kesintisiz yaya geçişini sağlayacak, Samsun kent merkezine imaj öğesi olarak nitelik kazandıracak ve “Anıtsal 19 Mayıs İzleği Aksını” çeşitli kotlardan izleterek algılatacak olması düşünülmüştür.

5.Kültür Bilim Sanat Koridoru // işlevlendirme+mevcudu yenileme+kaldırma
Atatürk Bulvarı ile TCDD tren yolu arasında kalan açık yeşil alanlar üzerine konumlanmış olan mevcut yapıların üstlendikleri işlevler referans alınarak bu alan üzerinde kültürel, bilimsel ve sanatsal faaliyetlere servis verecek kullanımlar önerilmiştir.

Alanın en kuzeyinde, kentin ihtiyacına yönelik bir kapalı ve açık fuar alanı önerilmiştir. Fuar alanının devamında ise Bilim ve Teknoloji Merkezi tasarlanmıştır. Gelecek vizyonunu tarım endüstrileri üzerinden oluşturmak isteyen Samsun kenti için bu iki işlevin birbirinden beslenerek sürekli aktif kalan bir inovasyon merkezi olması düşünülmüştür. Bu sebeple bu iki yapı arasında kalan alanda tarım parkı ve deneysel tarım araştırmaları için kullanılabilecek bahçeler olması kurgulanmış, kentlilerin ziyaretine açık olabilecek bu bahçeler ile kamusal farkındalık yaratılabilecektir.

Bilim ve Teknoloji Merkezi’nin karşısında halihazırda çocuk parkı olarak kullanılan alanda “Çocuk Bilim ve Sanat Merkezi” temalı bir işlev önerilmiştir. Kültür koridoru üzerindeki tanımlı fonksiyonlar olarak AKM Binası, Çok Amaçlı Salon ve Panorama Müzesi aynen korunarak, bunları çevreleyen kentsel mekanlar yenilenerek nitelikli ve okunaklı hale getirilmiştir. Valilik önündeki aktivite alanı yenilenerek buradaki Müzeler Müdürlüğü Binası yenilenmiş ve 19 Mayıs Müzesi olarak yeniden işlevlendirilmiştir. Kıyı parkındaki balmumu heykellerin buraya taşınarak sergilenmesi önerilmiştir.

Valilik binasının arka cephesinde yer alan Lunapark alanı kaldırılıp Muzaffer Önder Parkı ve Gar Parkı’yla birleştirilerek burada bütüncül bir kent parkı tasarlanması programlanmıştır. Böylece, 1919 Kent Parkı ile Samsun Tarım Parkı arasında kalan ve içerisinde kültürel, sanatsal, bilimsel faaliyetlerin gerçekleştiği bu yeşil koridor “Samsun Kültür Bilim Sanat Koridoru” olarak tanımlanmıştır.

6.Kıyı Zonunda Aktivite Çeşitliliği Yaratılması // kaldırma+işlevlendirme+mevcudu yenileme+yer değiştirme
Samsun’da kıyı hattı boyunca uzanan rekreasyon alanlarının en nitelikli öğesi, kullanıcıyı denizle yakınlaştıran sahil promenatıdır. Projenin ana ilkelerinden birisi de mevcut promenatı zedelemeden korumak ve daha kullanışlı hale getirmek olmuştur. Kıyıya paralel uzanan promenad aksı yanında, kıyı ile maksimum bütünleşme sağlamak amacıyla denize uzanan balık tutma ve seyir amaçlı platformlar önerilmiştir.

Diğer taraftan kıyı zonundaki kamusal yaşantıyı canlandırmak adına, kentliyi bu alana çekecek işlevler önerilmiştir. Akvaryum, Ekolojik Pazar ve Spor Parkı olmak üzere üç ana işlev ve bunlarla ilişkili yeme içme alanları kıyı zonunun rekreasyonel omurgasını oluşturmaktadır. Anıtsal 19 Mayıs İzleği Aksı’nın denizle buluştuğu noktada yükselen 19 Mayıs Anıtı ve onunla bütünleşen tören alanı ise bu alanın tarihsel belleğe ithaf edilmiş parçası durumundadır ve rekreasyonel omurgayı bir anlamda ikiye ayırmaktadır. Ancak anıtın mimari özelliği, üzerine çıkılabilir olması ve altından geçilerek denizle bütünleşme olanağı sunması bu ayrışmanın algısını değiştirmekte, farklı deneyimler ve geçiş noktaları sunmaktadır.

7.Tarihi Çekirdeğin Okunaklı Hale Getirilmesi // kaldırma+işlevlendirme+mevcudu yenileme
Bu müdahale, Samsun tarihi kent çekirdeği’nde var olan ancak okunamayan tarihsel yapıların, sokak dokusunun, geleneksel mekan örüntüsünün kimlikleştirdiği sokak yaşatısının yeniden okunaklı hale getirilmesi çabasıdır. Bazı sokakların yayalaştırılması ve tarihi niteliği bulunan yapıların ortaya çıkarılarak,bunlar arasındaki mekânsal bütünlüğün sağlanması amacıyla “Samsun Mimarlık İzleği” nin oluşturulması önerilmiştir.

Kentsel Tasarım Kararları

1. Ulaşım, Araç ve Yaya Sirkülasyonu

Doğu-batı yönünde lineer gelişen Samsun kentinde, kıyıda bulunan kullanım alanlarının süreksiz ve atıl/işlevsiz olduğu, kıyı-kent zonu arasındaki alanlar ve kent merkezi ile mekânsal olarak bütünleşemediği görülmektedir. Bu doğrultuda, öneri projede ana ulaşım kararları, bütüncül yaklaşımla, Samsun kenti içerisindeki ulaşım sistemi, ulaşım hiyerarşisi, alan kullanımı ilişkileri bütününde değerlendirilerek verilmiştir.

Kent bütünündeki ana ulaşım kurgusunda “kıyı, kıyı-kent ilişkisi-çevresel ilişkiler” ve “doğal, tarihsel, mekânsal değerler” göz önünde bulunarak yaya-taşıt erişim dengesi kurulmuş, bütüncül ve birbirini takip eden sürekli bir sistem bütünlüğü ile erişimin arttırılması sağlanmıştır.

Çevresel Ulaşım İlişkileri
Samsun kenti, doğu-batı yönünde Karadeniz kıyısı boyunca çevre illere D010 bağlantı yolu ile, diğer çevre illere ise E95-D795 bağlantı yolları ulaşımı sağlanmaktadır. D010 bağlantı yolu ile kent merkezi bağlantısını 100. Yıl Bulvarı, kıyıyla olan bağlantıyı ise Atatürk Bulvarı, Muhittin Özkefeli Bulvarı ile Rıhtım Bulvarı sağlamaktadır.

Hafif Raylı Sistem
Mevcut durumda, Üniversite Stadyum arasında işleyen ve Havaalanına kadar uzatılması planlanan Hafif Raylı Sistem hattı, Atatürk bulvarında yol kesitinin orta aksına alınarak çim zemin/yeşil doku üzerinde hareketliliği önerilmiştir. Proje alanında, tramvay duraklarının konumlanmaları; kültür-bilim-sanat koridoru, kıyı zonu ve kent meydanındaki müdahale noktalarına yaya hareketlililiğini yönlendirecek şekilde yeniden konumlandırılmıştır.

Atatürk Kültür Merkezi’ne ve Çocuk Bilim- Sanat Merkezi alanına hizmet eden mevcut tramvay durağı, Spor Parkı alanına hizmet eden için mevcut tramvay durağı korunmuştur. Cumhuriyet Meydanı’ndaki mevcut tramvay durağı, Samsun Valiliği’nin önüne taşınmıştır. Gar durağı, Samsun Tren Garı ve Yeni Minibüs durakları ve yolcu aktarım alanında ise bağlantı oluşturması için TCDD Tren Garı’nın önüne taşınmıştır. Fuar alanına hizmet etmesi için yeni bir tramvay durağı eklenmiş,

TCDD Tren Yolu Hattı
Proje alanı sınırları içerisinde kalan mevcut TCDD tren yolu hattı ve ona hizmet eden Gar Binası korunmuştur. Tren yolu hattı ile yaya mekanları arasında güvenli bir sınır oluşturmak amacıyla ray hattı boyunca duyusal özelikler yüklenerek tasarlanmış bir duvar elemanı önerilmiştir.

Alan İçi ve Yakın Çevresinde Ulaşım İlişkileri
Proje alanı içerisinde bulunan Samsun Liman İşletmesi’ne kadar kıyı boyunca devam eden taşıt yolu, spor parkının kıyı bölümünden Samsun-Port’a kadar yükleme boşaltma hizmetlerinin yapılabilmesi için korunmuştur. Kıyı zonundaki kamusal yaşamı aktif kılmak, mekânsal bütünleşmeyi ve kıyı promenadının sürekliğini sağlamak için Samsun-Port’tan Liman İşletmelerine kadar olan taşıt yolu kaldırılıp, yaya sirkülasyonunun sürekliliği sağlanmıştır.

Mevcut durumda 50 m genişliğinde olan Atatürk Bulvarı, kent merkezi ve kamusal kıyı kullanımlarını duvar etkisi ile ayırarak, mekânsal sürekliliği engellemektedir. Atatürk Bulvarı, Muhittin Özkefeli Bulvarı ile Rıhtım Bulvarı arasında, kuzey-güney ve doğu-batı yönünde yaya hareketliliğini sürekli hale getirmek için 3 şeritli taşıt yolları 2 şeride düşürülerek, taşıt sirkülasyon hafifletilmiştir. Mevcut durumda, Atatürk Bulvarı üzerinde kent merkezine bağlantıları sağlayan çoklu kavşaklar, araç ve yaya sirkülasyonunu karmaşık hale getirdiği için yeniden düzenlenmiştir. Atatürk Bulvarı ile Muhittin Özkefeli Bulvarı, Lise Caddesi ve Rıhtım Bulvarı bağlantılarında kontrollü kavşak bağlantıları önerilmiştir.

Atatürk Bulvarı ve kıyı bölgesi arasındaki alanı ikiye bölen Fuar caddesindeki trafik yükü azaltılmıştır. Kıyı bölgesinde mekânsal bütünleşmesinin sağlanması ve kıyı kullanımlarının işlerliğinin arttırılması için Fuar caddesi, önerilen fonksiyon alanlarına göre servis yolu olarak yeniden düzenlenmiştir.

Minibüs Bekleme Alanı
Mevcut durumda düzensiz, yaya-taşıt ulaşımını kesintiye uğratan ve kentsel kimlik elemanlarının görünürlüğünü engelleyen minibüs park ve bekleme alanları Samsun Tren Garında, tek noktada yeniden düzenlemiştir. Minibüslerin Tren Garın’da yeniden konumlandırılmasıyla; tren, tramvay, otobüs ve yaya ulaşım sistemleri gibi diğer ulaşım sistemleri ile entegrasyonu sağlanmıştır.

Otoparklar
Mevcut durumda, kullanıcıların otopark alanlarını kullanmak yerine, taşıt yollarını yol üstü otopark alanı olarak kullandığı görülmektedir. Fonksiyon alanlarıyla ilişkilenmediği için atıl durumda olan otopark alanları, önerilen fonksiyon alanlarına hizmet edecek şekilde yeniden tasarlanmıştır.

Spor parkı, TCDD Tren Garı, Ekolojik Pazar-Çay Bahçeleri, Valilik, Atatürk Kültür Merkezi-Bilim Teknoloji Tarım Merkezi-Çocuk Bilim Teknoloji Merkezi, Fuar alanı kullanımları için açık otopark alanları, ulaşım sirkülasyonunu kesintiye uğratmayacak şekilde düzenlenmiştir. Bulvar ve Cumhuriyet Meydanlarının altındaki yer altı otoparkları birleştirilerek 990 araç kapasiteli otopark alanı önerilmiştir. Ulaşım sirkülasyonunu aksatmaması için araç girişleri Bulvar Meydanı-Mevlevihane Caddesinden, araç çıkışları ise Cumhuriyet Meydanı Kazım Paşa caddesinden önerilmiştir.

Bisiklet Yolları
Öneri projede, kıyı boyunca devam eden, Bulvar ve Cumhuriyet Meydanlarına da ulaşan bisiklet yolu ve bisiklet park alanları düzenlenmiştir. Önerilen fonksiyonlara erişimi sağlayacak şekilde, Cumhuriyet Meydanında, piknik alanında, yeme İçme mekanlarında ve spor parkında; bisiklet park alanları önerilmiştir.

Yaya Ulaşımı
Önerilen yaya ulaşım sistemi ile alanda, fonksiyonlar arasında mekânsal/işlevsel bütünleşme sağlanmıştır. Önerilen Kıyı Promenatı, 19 Mayıs İzlek Aksı, Mimari İzlek Aksı, Kent Köprüsü, Hem Zemin Yaya Geçitleri, Yayalaştırılan Yollar ve Yaya Öncelikli Yollar ile kesintisiz yaya hareketliliği sağlanmıştır.

Kamusal yaşamın hareketliliğini sağlamak, kent merkezini yeniden kurgulamak ve tarihsel kimliği algılanabilir hale getirmek için yaya hareketliliğine yapılan temel müdahaleler aşağıdaki gibidir:

19 Mayıs İzlek aksının; kıyı kullanımı ve kentsel çekirdekle entegrasyonu,
Cumhuriyet Meydanı, Bulvar (Tekel) Meydanı ve Atatürk Parkının entegrasyonu,
Öneri işlev şemasına göre; Kıyı zonu, Kültür-Sanat-Bilim Koridoru ve Tarihsel çekirdeğin mekânsal olarak entegrasyonu,

Yaya hareketliliğinin sürekliliğinin sağlanması için yayalaştırılan ve yaya öncelikli olarak önerilen araç yolları aşağıdaki gibidir;

Cumhuriyet caddesinin, 19 Mayıs Bulvarı ve Osmaniye Caddesi arasında kalan bölümü ve Orhaniye Sokak yayalaştırılmıştır.
Fuar Caddesi’nin Kültür Bilim Sanat Koridoru, Samsun Valiliği ve Çocuk Bilim ve Sanat Merkezi arasında kalan bölümü yayalaştırılmıştır.
19 Mayıs Bulvarı Gazi Caddesi’ne kadar yayalaştırılmıştır.
Mimarlık İzlek Aksı tasarlanırken, mevcut durumda yaya yolu olan Gazi Caddesi’nin devamındaki Salihbey Sokak, Bağdat Caddesi, Cumhuriyet caddesi ve Kasaplar Caddesi yaya öncelikli yollar olarak kurgulanmıştır. Mimarlik İzlek Aksı ile Saat Kulesi, Saat Meydanı, Taşhan gibi kentin önemli kimlik elemanları tarihi kent merkezi, meydanlar ve 19 Mayıs İzleği bütünleştirilmiştir.

2. İşlevler

Mevcut durumda proje alanında, işlevsel ve mekânsal sürekliliğe-bütünlüğe sahip olmayan, atıl, niteliksiz fonksiyonlar bulunmaktadır. Kentsel akupunktur tasarım konsepti yaklaşımı ile kentin kültür ve ekonomisine katkı sağlayacak; tarihi, doğal ve turizm potansiyellerini ön plana çıkartacak, kent halkının gereksinimlerini karşılayacak işlevler önerilmiştir. Proje alanında önerilen fonksiyonlar; “tarihsel çekirdek” , “Kültür-Sanat-Bilim Koridoru” ve “kıyı zonu”, olmak üzere 3 temel bölümde planlanmıştır. İşlevler mekansallaştırılırken, alanların her mevsim ve gece-gündüz kullanımları düşünülerek, birbirleri ile ilişki/etkileşim kurabilecekleri şekilde önerilmiştir.

2.1 Tarihsel Çekirdek
Mevcut durumda, birbiri ile bütünsel olarak ilişkilenmeyen Bulvar Meydanı, Cumhuriyet Meydanı ve Atatürk Parkı; 19 Mayıs Bulvarının, Cumhuriyet Caddesi’nin, Mevlevihane Caddesi’nin belirli bölümlerinin yayalaştırılması ile mekânsal ve fonksiyonel olarak bütünleştirilmiştir.

Atatürk Parkı Mevcut durumda, Onur Anıtı’nın bulunduğu Atatürk parkı, proje tasarım şemasında tüm izlerin ve aksların sürekliliğini, yönlenmesini sağlayan önemli odak/bağlantı noktalarındandır. Cumhuriyet Meydanı ve Bulvar Meydanı’ndan gelen 19 Mayıs İzlek aksını, kent merkezine, kıyı zonuna bağlayan ve Samsun’un kimlik elemanlarından biri olarak önerilen Kent Köprüsü’nün başlangıç noktası olarak tasarlanmıştır.

Bulvar Meydanı ve Cumhuriyet Meydanı Öneri proje kurgusunda, Bulvar ve Cumhuriyet meydanı arasındaki taşıt yolunun yayalaştırılması ile iki meydan bütünsel/işlevsel yaşayan bir kamusal alan haline getirilmiştir. Bulvar Meydanı’na, saksı, çöp kutusu, oturma elemanı gibi kent mobilyaları ve sahne içeren modüler topomorphic bank eklenerek kamusal alanı işlevsel hale getirilmiştir. Tarihi 19 Mayıs İzleği aksının, Mıntıka Palas’a (Gazi Müzesi) ulaşması ile sonlandığı nokta olan Cumhuriyet Meydanı, Atatürk ve 18 Silah arkadaşının Kurtuluş Savaşı hikayesini anlatan kaligrafik anlatımlar, sergi alanı, üst örtüler, yeme içme ve dinlenme alanları ile yeniden tasarlanmıştır.

2.2 Kültür Sanat Bilim Koridoru
Kültür Sanat Bilim Koridorunda, Cerrahi Aletler Müzesi, Samsun Tren Garı , Valilik ve Panorama Müzesi, İlk Adım Anıtı, Çok Amaçlı Salon ve Atatürk Kültür Merkezi işlevleri ve yapıları korunarak, açık alanları öneri tasarım konseptine uygun olarak yeniden tasarlanmıştır. Mevcut Arkeoloji ve Etnoğrafya Müzesi yapıları yeniden düzenlenerek 19 Mayıs Müzesi olarak işlevlendirilmiş, bugün kıyıda açık mekanda sergilenen balmumu heykellerinin, bu binada kapalı ortamda sergilenmesi önerilmiştir.

1919 Kent Parkı
Kıyı zonu ile kentsel çekirdek arasında tampon ve geçiş alanı olarak tasarlanan 1919 Kent Parkı’nın içinden Kent Köprüsü geçmektedir. Park; yapay su elemanları, açık yeşil alan tasarımları ile doğal niteliği bozulmadan yeniden tasarlanarak işlevsel hale getirilmiştir.

Çocuk-Bilim ve Sanat Merkezi
Proje alanında, Atatürk Kültür Merkezi, Bilim Teknoloji ve Tarım Merkezi işlevleri ile ilişki içerisinde kurgulanan, öğrencilerin kapasitelerinin, yeteneklerinin, zeka-yaratıcılık ve sanat becerilerinin geliştirilmesini sağlayacak Çocuk Bilim ve Sanat Merkezi önerilmiştir. Burada gelecek neslin neferlerinin, inceleme, sentezleme, yeni ve özgün yaklaşımlarla bilgi, bilim ve sanat alanında yeni ve yenilikçi üretimlerde bulunarak; kentin, sosyal, kültürel ve ekonomik yapısına katkıda bulunmaları kurgulanmıştır. Merkezde, eğitim, sanat, spor, destek birimlerinin yanında araştırma, izleme, geliştirme, gözlem, deney ve simülasyon yapılabilecek birimler tasarlanmıştır.

Bilim Teknoloji ve Tarım Merkezi
Samsun ilinin, Karadeniz bölgesi için Bilim, Teknoloji ve Tarım teknolojilerinin üretim ve dağıtımının yapılacağı merkez bir bölge olması adına “Bilim, Teknoloji ve Tarım Merkezi” tasarlanmıştır. Yaş gruplarına göre dengeli bir nüfus dağılımın olduğu Samsun’da, genç nüfusun en yüksek orana sahip olduğu görülmektedir. Merkez, genç nüfusun uzmanlaşmış işgücüne katılmasını; uzmanlaşmış üretim sektörünün ve enformasyon teknolojilerinin geliştirilmesini, Araştırma-Geliştirme-Eğitim faaliyetlerinin arttırılmasını sağlayacaktır. Ayrıca merkezin; yenilikçi tarım teknolojilerinin geliştirilmesini ve iyi tarım uygulamalarının artmasına katkıda bulunarak kırsal alanda yaşanabilirliğin süreklililiğini sağlaması hedeflenmiştir.

Tarım Park ve Kafeler
Bilim Teknoloji ve Tarım merkezinde, tarımsal faaliyetlerin uygulanmasının yapılacağı tarım alanları, ayrıca çevresindeki işlevlere hizmet vermesi için Tarım Kafe tasarlanmıştır.

Fuar Alanı
Samsun kentinin, Karadeniz’in dünyaya açılan kapısı olması potansiyeliyle, kentin merkez konumunun güçlendirilmesini arttıracak, Bilim-Teknoloji-Eğitim ve Tarım araştırmaları merkezinde üretilen ürünlerin, hizmetlerin, bilgilerin, teknolojik-sanatsal ve tarım gelişmelerin tanıtılması, pazar bulunabilmesi ve satın alınabilmesine de katkıda bulunacak açık-kapalı sergi, tanıtım, satış vb. servis ünitelerinin bulunduğu Fuar Alanı tasarlanmıştır.

2.3 Kıyı Zonu

Kıyı Promenadı
Mevcut durumda farklı kotlanmalarla kullanılan kıyı promenadı, öneri tasarım kurgusuna, aks sistemine ve odak noktalarına göre yeniden yorumlanmıştır. Mendirekten liman alanına kadar yaya hareketliliğinin kesintisiz devam ettiği kıyı promenadında; kıyı kullanımının arttırılması ve kıyı ile daha fazla ilişki kurulması için balık tutma ve seyir amaçlı platformlar tasarlanmıştır. Spor parkının, yeme içme alanın, ekolojik pazarın, piknik alanın ve akvaryum alanının kıyıya ulaştıkları noktalarda kıyıya paralel ve dik platformlar tasarlanmıştır.

Su Sporları Alanı ve Spor Parkı
Doğal zenginlikleri ile Karadeniz Bölgesi’nin turizm potansiyeli en yüksek kentlerinden biri olan Samsun’un, kent merkezi dışında kalan doğa turizm alanlarının bir yansıması olarak, proje alanı kıyı bölgesinde, spor parkı ve su sporları alanı önerilmiştir. Tarih, doğa ve kentsel sistemin birlikte kurgulandığı proje alanında, önerilen spor alanları ile kullanıcılar için sosyal mekanlar yaratılmıştır ve ayrıca kıyı bölgesinde aktivitelerin çeşitlenerek mekânsal süreklilik/canlılık sağlanmıştır. Spor alanına basketbol, futbol sahaları, tenis kortları, egzersiz alanı, paten ve kaykay alanı, yürüyüş, koşu ve bisiklet parkuru, çocuk parkı işlevleri programlanmıştır. Ayrıca spor alanında kullanıcıların biraraya gelecekleri kafe, büfe, vb ihtiyaçların karşılanabileceği Spor ve Gençlik Merkezi tasarlanmıştır.

Su Sporları Alanına; yelken, sörf, kürek, kano, dalgıçlık sporları işlevleri ve bu işlevler için kıyıda platformlar, ayrıca faaliyetlere ve kullanıcılara hizmet edecek kafe ve servis birimlerinin bulunduğu yapısal birim önerilmiştir.

Yeme-İçme Alanları
Mevcut durumda kıyı zonunda dağınık, düzensiz, atıl ve niteliksiz durumda olan kullanıcıların ihtiyaçlarını yeterli oranda karşılamayan kafe-restoran ve düğün salonları kaldırılarak yeniden yorumlanmıştır. Proje ile her mevsim, gece ve gündüz aktif olarak kullanılabilecek kapalı, açık, yarı kapalı- açık kafe ve restoranlar önerilmiştir. Yarı kapalı ve açık mekanlar, yemekli toplu organizasyonların yapılabileceği serbest kullanımlı işletmeler olarak tasarlanmıştır.

Ekolojik Pazar
Türkiye’nin en verimli ovalarının ve tarım alanlarının bulunduğu Samsun kentinde, kırsal yerleşmelerdeki istihdam sorununun da çözülmesine ve tarımsal ekonomiye katkı sağlayacak, kentte yetiştirilen ekolojik ürünlerin satıldığı ekolojik pazar alanı ve pazar alanına hizmet edecek servis alanları tasarlanmıştır.

Tören Meydanı
19 Mayıs izleğinin kıyıya doğru uzanan aksında 19 Mayıs gibi önemli Resmi günlerde toplanma ve tören alanı olarak kullanılacak Tören Meydanı tasarlanmıştır. Tören meydanı aynı zamanda tarihsel omurga ile kıyıya paralel olan kültür-bilim-sanat koridorunun kesişiminde farklı toplanmaları da tetikleyebilir.

Piknik Alanı
Piknik masaları, pergolalar, yeşil alanların ve servis hizmeti sağlayacak büfelerin tasarlandığı piknik alanı önerilmiştir.

Akvaryum
Kıyı zonunun bitim noktası olan alanın batı ucunda, denizde yaşayan canlıların sergilendiği, deniz yaşamı ile ilgili bilgilerin görsel grafiklerle tanıtıldığı Akvaryum binası ve binanın kıyıya uzanan noktasında restoran tasarlanmıştır. Ayrıca alanda kıyıda, konser, festival, gösteri vb. aktivitelerin düzenlenebileceği kent sahnesi tasarlanmıştır. Akvaryum yapısı ve kent sahnesi, denizle farklı kotlarda ilişki kurarak, işlevlerinden bağımsız olarak da kullanıma olasılık tanımaktadır. Akvaryumun deniz üstüne uzanan yürünebilir çatı platformu seyir amaçlı kullabilirken, zemin altından denizin içine uzanan düzlemde ise denizle daha güçlü bir görsel ilişki kurulması ve Samsun’un denizle olan ilişkisinin farklı bir biçimde deneyimlenmesi hedeflenmektedir. Akvaryum geometrisinin merkezinde yer alan kent sahnesi ise, sahne olarak kullanılmadığı zaman dilimlerinde denizin fiziksel etkisinin yarattığı deneyime açık bir yüzey olarak kullanılmaktadır.

Tren Yolunu Sınırlandıran Duvar Elemanı
Tren yolu hattı ile yaya mekanları arasında güvenli bir sınır oluşturmak amacıyla ray hattı boyunca görsel olarak yarı geçirgen özellikte tasarlanmış bir duvar elemanı önerilmiştir. Farklı uzunluk ve kalınlıklarda tasarlanarak çeşitli aralıklarla dizilmiş duvarı biçimlendiren beton blokların, sınır etkisi oluşturma yanında, ses ve ışık gibi doğal öğeleri de fiziksel olarak kullanarak kullanıcılara farklı duyusal deneyimler yaşatması düşünülmüştür. Duvarı oluşturan beton blokların tren geçtiği anda yaratacağı ses efektinin, bu alanda kaçınılan değil de beklenen bir an olması, algısal olarak işitsel itkileri harekete geçirici bir etki yaratması düşünülmüştür. Ayrıca bloklar arasından sızacak gün ışığının günün farklı saatlerinde yerde oluşturacağı gölge etkisi de tasarımın duyusal yanının bir parçası olarak yorumlanmıştır. Böylece duvar sadece bir sınır ve güvenlik elemanı olmaktan çıkarak aynı zamanda kentsel mekanda yaşayan bir varlık olarak kullanıcı ile bütünleşen bir deneyim alanı olmaya başlamıştır.

3. Alanda Müdahale Edilen/Önerilen Yapılar – Mimari Tasarım

Proje alanında, mimari tasarım ile ilgili üç yaklaşım bulunmaktadır. Kent merkezindeki yaşam kültürünü yeniden kurgulanmasında ve kamusal yaşamın canlandırılmasında mevcut durumda aktif olarak kullanılan yapılar işlevleriyle birlikte korunarak yeşil alan tasarımları ile öneri tasarım konseptine uyarlanması yapılmış, öneri tasarım konseptine işlev ve mimari olarak öneri mekânsal tasarım kurgusunu desteklemeyen atıl, kullanılmayan yapılar kaldırılmıştır. Kamusal yaşamın hareketliliğini canlandıracak operasyonel alanlarda ise yeni yapılar ve kullanımlar çevresi ile uyum-denge içerisinde önerilmiştir. Yeni önerilen yapılar, işlevlerine ve birbirleri ile ilişkilerine göre tasarlanmıştır. Fuar alanı, aynı anda çoklu kullanımlara ya da özelleşmiş kullanımlara olanak sağlayacak şekilde hacimler olarak düşünülmüştür.

Bilim, Teknoloji ve Tarım Merkezi ile Çocuk Bilim ve Sanat Merkezi benzer bir yaklaşımla kültür koridorunu sekteye uğratmayan, geçirgen ve avlulu yapılar olarak düşünülmüştür. Akvaryum yapısı suyla hem aynı hem de farklı kotlarda ilişki kuran bir yapı olarak düşünülmüştür. Kafe ve diğer küçük ölçekli yapılaşmalarda açık ve yarı açık mekanların oluşmasını ve çevredeki yeşil dokuyla ilişkinin aksamaması düşünülmüştür.

Korunan Yapılar

Cerrahi Aletler Müzesi
TCDD Tren Garı
Samsun Valiliği
19 Mayıs Müzesi
Panaroma Müzesi
İlkadım Anıtı
Çok Amaçlı Salon
Atatürk Kültür Merkezi
Bulvar Meydanı Alışveriş Merkezi
Onur Anıtı

Kaldırılan Yapılar

TCDD Vagon Bakım Onarım Atölyesi
Yabancılar Pazar
Fuar alanında buluna kafe-restoran düğün salonları
Samsun Büyükşehir Belediyesi Balık Satış Pazarı ve Deniz Ürünleri Sergisi
Açık-Yeşil alanlarda bulunan kafeler
Arkeoloji ve Etnografya Müzesi

Önerilen Yapılar

Su Sporları Alanı
Spor Parkı
Spor ve Gençlik Merkezi
Yeme-İçme Alanları
Ekolojik Pazar
Akvaryum Binası
Çocuk-Bilim ve Sanat Merkezi Binası
Bilim Teknoloji ve Tarım Merkezi Binası
Tarım Kafe
Fuar Binası
Atatürk Parkı- kafe

Etiketler

Bir yanıt yazın Yanıtı iptal et

Yorum yapabilmek için oturum açmalısınız.

Katılımcı, 19 Mayıs İzleği Kentsel Tasarım Yarışması

Katılımcı, 19 Mayıs İzleği Kentsel Tasarım Yarışması

364+1 Gün Yaşayan Samsun için KENTSEL AKUPUNKTUR ile Kamusal Yaşamı ve Tarihsel Kimliği Canlandırmak

Konsept Yaklaşımı

Kentsel Akupunktur Uygulanacak Müdahale Noktaları

Kentsel Tasarım Kararları

1. Ulaşım, Araç ve Yaya Sirkülasyonu

2. İşlevler

2.3 Kıyı Zonu

3. Alanda Müdahale Edilen/Önerilen Yapılar – Mimari Tasarım

Etiketler

Bir yanıt yazın Yanıtı iptal et

Künye

İlgili Projeler