Katılımcı, Ahlat Gençlik Kampı Mimari Proje Yarışması

MİMARİ RAPOR

Ölüm mü, bir gölün dibinde durgun uykudasın. Denizler? Tanrılar karıştırır durur denizleri… Cemal Süreya

Yerle ilişki

Gençlik kampı Van Gölü’nü kuzeybatısında yer alan heybetli Süphan Dağı ile Nemrut Kalderası arasında yer alan özel bir konumda yer alıyor. Araziye yerleşirken ve yapılaşma kararlarında Süphan ve Nemrut manzaralarının oluşturduğu güneydoğu-kuzeybatı doğrultusu ile göl manzarasının olduğu kuzey-güney doğrultusu kullanıldı. Konaklamada yer alan odalara erişen koridorlar ve koridorların uçlarındaki açıklıklar Süphan-Nemrut doğrultusuna bakacak şekilde yerleştirildiler. Konaklama bloklarının arasındaki sosyalleşmelere imkan veren ara bahçeler de perspektifte Süphan manzarasına açılıyorlar. Araziden geçen taşkın suyu kanalları gerisinde kalan geniş bir havzadan beslendiği için U şeklindeki kesitleri V şekline değiştirilerek genişlikleri arttırılarak V şeklinin verdiği imkanla peyzajın geri kalanıyla kanal kenarlarının bütünleşmesi hedefleniyor.

Göl kenarındaki sahil etkinlikleri için gerekli yapılaşmaların görsel etkisini en aza indirgeyebilmek için hafif, yatay, basık ve küçük kütleler kurgulandı.

Peyzaj ve Yakın Çevreyle Olan İlişkiler

Yapının sırtı olarak kabul edilebilecek konferans, yemekhane, sauna gibi servis mekanlarının araziye gömüp üzerlerine altuni çayırı yürüterek kampın merkezi kalbi gibi düşünülecek geniş bir iç avlu kurgulandı. Yapının üzerine yürüyen çayırlardan ve taşkın suyu kanallarından hasat edilen suyun depolanarak bahçelerin bakımında kullanılmasını sağlayan bir sistem önerilmektedir. Bu yüzden arazinin daha yüksek kotlu kuzey kenarında yapı üzerine yürüyen yapay tepelerin diplerinde su toplama kanalları düşünüldü. Bu kanallarda toplanıp depolanan su doğal cazibesiyle daha düşük kottaki konaklama ve spor alanları arasında yer alan bahçelerde kullanılabilecektir.

Yarışma alanını parçalayan Y şeklindeki taşkın kanallarından batı kolu V şeklinde revize edilip kanal kenarları bahçelerle bütünleştirildi. Böylelikle batı kanalı artık bir sınır değil, üzerinde dolaşılabilen, geçilen, izlenen, mevsimlere göre dönüşüp farklılaşan bir peyzaj elemanına dönüşüyor. Doğu kanalı U kesitinde bırakılarak doğal bir engel olarak korunmuş ve doğusunda kalan güneyinde trafonun yer aldığı kuzey güney doğrultusundaki ince parsel ekilecek meyve ağaçları ve serbest gezinti alanlarıyla kamuya terk edildi. Bu alanda kamp yönetimi tarafından mahalle sakinleriyle ortak spor etkinliklerinin tasarlanması düşünülebilir.

Arazinin sahil kanadına geçiş için yarışma alanını ikiye bölen otoyolun üzerinden hem zemin yaya geçidi ve altından tünel şeklinde bir alt geçit önerildi. Bu geçit, taşkın suyu kanalı alt geçidinden farklı yeni bir geçittir.

Bitkilendirme Kararları:

Peyzaj bitkilendirme kararları olarak kavak dizilerinden oluşan kanal kenarı bitki dokusu, araziye komşu bağ evlerinin bahçelerinde öbekleşen meyve ağacı dokuları ve geniş coğrafyadaki altuni çayır dokusu yarışma alanında da sürdürüldü. Peyzaj kararlarını belirleyen yapılaşmanın oluşturduğu yedi adet farklı karakterde alan vardır:

a) Yapının sırtına yürüyen çayır dokusu. İç avluyu batı kanadından çevreleyen bu doku yer yer renkli yaprak ve çiçekleri olan çalı dokularıyla desteklenerek vahşi çayır dokusu olarak yeniden üretildi. Alt kottaki mekanlara ışık sağlayan ışık bacaları ve ışık avlularıyla yer yer kesilen damdaki çayır, civar bölgelerdeki çayırlardan transplantasyon ile bitkilendirilecektir. Bu dokunun lobi mekanlarının üzerindeki terasta ve alanın kuzey sınırlarında da devam edeceği düşünülmektedir.
b) İç Avlu. Yapılaşmanın giriş bölgelerinden avluya doğru yürüyen sert bir zemin düşülmektedir. Sert zemin yer yer kesilerek heybetli gölge veren ağaçlarla desteklendi.
c) Konaklama blokları ara bahçeleri. Lobiyi kesen konaklama blokları arasına lobiden çıkıldığı ve spor alanlarında bu güzergah üzerinden gidilebileceği düşünüldüğünde ara bahçeler aynı zamanda bir ara sosyalleşme alanı olarak işlevlenmektedir. Bu sebeple ara bahçelerin bitkilendirmesinde doğal çayır yerine az türe indirgenmiş bir çimenlik düşünüldü. Bakımı ve sulama maliyeti yüksek çimenlik alan böylelikle küçülmüş, sulama maliyeti hasat edilen sudan karşılanacağı düşünülerek işletme maliyetini düşürmek hedeflendi.
d) Bahçeler (Bostanlar). Konaklama blokları ile spor alanları arasında kalan geçiş bölgesinin yenilebilir sebzelerin ekilip yetiştirildiği bir bostan olarak ön görüldü. Bostan hem görsel dokusu hem de bostanda öğrencilerin çalışırken edineceği tecrübe ve sosyalleşmeler düşünüldüğüne yüksek faydaları olan aynı zamanda pedagojik bir aktör olarak düşünülmelidir.
e) Kanal boyu. V kesitindeki batı kanalının yamaçlarında su seven sazlık ve benzeri dokular düşülmektedir. Kanal üzerinde sadece bir köprü bulunmakta diğer geçişler inişli çıkışlı yürüyüşlerle gerçekleşmektedir. Kanalın doğu kenarında spor alanlarını sahille de birleştiren gezinti yolu yer almaktadır.
f) Spor alanları. Spor alanları etrafında yer alan bitki dokusu doğal çayırla bütünleşmiş çiçekli bitkiler olarak düşünüldü.
g) Sahil. Kumsaldan başlayarak giderek artan doğal çayır üzerinde giderek yükselen çalı ve ağaç dokuları önerildi. Yüksek bakım gerektiren çimenlikler etkinlik binalarını yakın çevresiyle sınırlandırıldı.

Yapılaşma Kararları ve Programın Dağılımı

Yarışma alanını doğu-batı yönünde geçen bir otoyolun ikiye parçalaması iki alana da giriş sağlanmasını ve parçalanan alanların tekrar birleştirilmesini gerekli kılmaktadır. Şartname gereği açık ve sahil spor alanlarıyla ilişki halinde bir konaklama grubu, konaklamayla ilişkili servis birimleri istenmektedir. İstenen bütün ilişkiler en basit şekilde sağlayan önerdiğimiz şematik kurguya göre kuzey parçaya batıya yakın, güney parçaya doğuya yakın ortasından giriş imkanı veren bir kamusal giriş zonu konumlandırılmış, bu giriş zonu kuzey parçanın batısına doğru uzanarak kuzey parçanın batısına yerleşen yapılaşma bölgesini sırtından servis amaçlı besleyebilmektedir. Yapılaşma alanı olarak kuzey parçanın batı alanı seçilmiş böylelikle kuzey ve güney parçalarına yayılan spor ve rekreasyon alanları bütünleştirildi.

Girişte yer alan otopark ve otobüs bırakma alanlarından kuzeye doğru yüründüğünde büyük bir saçak altından geçilerek iç avluya varılmaktadır. Devam edildiğinde konaklama lobisinde, sola doğru saçağı taşıyan kolonlar takip edildiğinde konferans salonlarının lobisine varılmaktadır. İç avlunun batısında yer alan üzeri çayırla örtülü SIRT tarafında konferans salonları, yemekhane, sauna ve kapalı spor alanı işlevleri yer almaktadır. İÇ AVLUnun doğusunda aynı zamanda kapalı alan etkinliklerinin yapıldığı kuzey-güney doğrultusunda geniş bir lobi yer almaktadır. Lobiyi ‘ısıran’ üç adet iki katlı ahşap kaplamalı kütle KONAKLAMA birimlerini oluşturmaktadır. Konaklama bloklarının arasından ARA BAHÇElere çıkılarak batı kanalı ile konaklama blokları arasında kalan BOSTANlara ulaşılmaktadır. Bostanları ve kanalı geçtiğimizde AÇIK SPOR alanlarının yer aldığı bölgeye varılmaktadır. Bu bölgenin kuzeyinde hem gerekli eğitimlerin verildiği hem de spor gereçlerinin depolandığı gölge sağlayan bir çardak yer almaktadır. Açık spor alanlarına sınır oluşturan doğu kanalının doğusunda kalan yarışma alanı meyve ağaçlarıyla peyzajlandırılarak mahallenin kullanımına terk edilmesi önerildi. Bu alanda kamp öğretmenlerinin de katılımıyla mahallelinin katıldığı spor etkinlikleri de düşünülebilir.

Yarışma alanının kuzey ve güney parçası otoyolun altından geçen bir alt geçitle birleştirildi. Ayrıca otoyol üzerinde hem zemin yaya geçidi de bulunmaktadır ancak yaya geçidini kullanmak için öğrencileri güvenlik dışına çıkıp yeniden girecekleri için güvenlikli bir bağlantı olarak bu geçit önerilmektedir. Sahil tarafına geçildiğinde doğu kıyısında yer alan bir kafe ve batı kıyısında yer alan bir kayıkhane yer almaktadır. Geri kalan açık alanlar spor ve rekreatif amaçlarla kullanılacaktır. Sahil tarafı güvenlikli bir duvarla çevrilmiyor. Yarı kamusal bir alan olarak düşünüldü.

Kış Kullanımı

Kış aylarında konaklama ve servis alanlarını içeren sırt bölgesi arasında sıcak bağlantılar mevcuttur. İşletme maliyetini düşürmek için üç konaklama bloğundan sadece bir tanesi hazır bekletilebilir. İhtiyaç doğrultusunda diğer bloklar da kullanıma açılabilir. Kışın ara bahçeler, bostanlar, açık spor alanları kullanıma kapatılarak işletme maliyeti düşürülebilir. Sahil kullanımı benzer şekilde geçici olarak kapatılabilir ya da sadece kafe hizmet vermeyi sürdürebilir.

Geliş, Saçak, Gölge ve Işık

Kampa araba, otobüs veya yaya olarak gelenleri çayır kaplı bir yamaca saplanmış büyük bir saçak karşılıyor. Saçağın ucunu taşıyan kule alana yaklaşırken uzaktan görünebilen ve hafızada yer eden önemli imgesel bir öğe. Misafirler saçağın altındaki gölge bölgenin ardında kalan güneşli avluya doğru yönelip kulenin altındaki güvenlikten geçerek yerleşkeye giriş yapıyorlar. İster saçağı taşıyan kolonların izindeki loş bölgeden ilerleyerek konferans lobisine, ister güneşli bölgeden ilerleyerek karşıdaki ahşap kitlelerin altındaki konaklama lobisine varıyor. Avluyu çepeçevre saran loş dolaşım alanlarını üstünü yer yer delen ışık bacalarından gelen ışık huzmeleri ile dolaylı olarak aydınlanıyor.

Avlu ve çevresi ardışık loşluklar ve aydınlıklar dizisi şekilde kurgulanmış. Örneğin konferans lobisinden salon girişlerinde loş bir mekanda ilerlerken holün sonunda çatıyı delen açıklıktan giren ışıkla aydınlanmış bir iç bahçecik yer alıyor. Çok amaçlı salonlar çatıdan açılmış deliklerden sağır duvarları yalayarak inen bir ışıkla aydınlanıyor. Saunalar, yemekhane holü üzerlerinde yer alan değişik boyutta ışık bacalarıyla aydınlanıyor. Konaklama lobisinin üzerindeki teras çatıda yer alan yarıklardan benzer şekilde loş lobiye parlak ışık girişleri mevcut.

Yaşam Senaryosu: SIRT-AVLU-KONAKLAMA-BAHÇE-SPOR-SAHİL

Kampa gelen öğrenciler konaklama lobisinden kayıt olup odalarına yerleştikten sonra yaşamlarının spor etkinlikleri dışında kalan saatleri sırt bloğunda yer alan yemekhane, iç avlu ve kapalı lobi üçlüsü arasında iç-dış-iç ilişkileri içerisinde geçiyor. Öğrencilerin programlarına göre yine sırt bloğunda yer alan konferans ve sauna mekanlarına geçişler de yaz aylarında dışarı çıkıp tekrar içeri girerek sağlanıyor. Kış aylarında bu geçişleri iç avlu etrafını saran sıcak bağlantıyla sağlamak mümkün.

Öğrenciler özel zamanlarında konaklamanın birinci katından iç avluyu saran terasa çıkarak küçük gezintiler yapabiliyorlar. İstediklerinde avluya inen tribünü kullanarak veya avlu etrafındaki teras yolunun sonunda yer alan manzaraya bakış kulesinin içerisinden bir alt kota inebiliyorlar. Kulenin giriş kotunda aynı zamanda güvenlik birimleri yer alıyor. Kulenin içerisindeki merdiven alanlarının çatısı göğe açık.

Spor etkinlikleri saatinde öğrenciler önce konaklama koridorlarındaki hollerde ardından zemin katta yer alan geniş lobide buluşarak hazırlık yapabiliyorlar. Lobi kötü havalarda ders etkinlikleri için de dönüştürülebilir bir genişlik sunuyor. Lobide buluşan takımlar hocalarının eşliğinde blok arası açıklıklardan ara bahçelere çıkıp bostanları geçerek açık spor alanlarına veya sahil spor alanlarına varıyorlar. Gerektiğinde açık spor alanından sahil alanlarına geçmek de mümkün.

Sahil spor alanlarında dinlenmek için bir kafe ve su sporları için bir kayıkhane yer alıyorlar. Sahil alanı yarı kamusal olduğu için kamp öğrencileri ve çevre sakinlerinin kaynaşabileceği bir ortam. Çevre sakinlerinin üyelik ile aynı etkinliklerden faydalanabileceği düşünülebilir.

Öğretmen odaları eşit bir şekilde tüm konaklama bloklarına dağıtılmış durumdadır. Süit odalar Süphan manzarasına yakın konumlanıyor.

Strüktür, Malzeme ve Detay kararları

Kampın yaz aylarında etkin kullanılacağı düşünüldüğünde mevsim şartları gereği yer yer meyve ağaçlarıyla yeşilleşen genelde altuni bir renge bürünen doğal bir çayır örtüsünün hakim olduğu düşünülerek malzeme seçimi ve peyzaj kararları bu doğrultuda alındı.

Yere özgü, yerin geçmişiyle köprü kuran kırmızı kahverengi ahlat taşı altuni çayır dokusuyla kontrast oluşturan etkisi de düşünülerek zemin ve istinat duvarlarında kullanıldı. Zeminden kopuk ve asılı kütlelerde grileşen ham ahşap, beton, cam ve sıvanmış duvarlar birbirleriyle uyum oluşturacak şekilde kullanıldı.

Bütün yapı yer yer çıplak bırakılan betonarme taşıyıcı üzerine hafif beton bölücü duvarlar, üzerine boyanmış sıva, ham ahşap doğrama ve kaplamalarla bitirilmek üzere kurgulandı. Zeminle temas halindeki sağır duvarların tümünde ahlat taşı kaplama önerildi.