Katılımcı, Akhisar Eski Belediye Meydanı ve Yakın Çevresi Ulusal Mimarlık ve Kentsel Tasarım Fikir Yarışması

PROJE RAPORU

TEYELDEN DİKİŞE

TEYEL: BİR BÜTÜNÜN PARÇALARI ARASINDAKİ ZAYIF BAĞI TEMSİL EDER. Proje; Akhisar kenti ölçeğinde tarihsel süreç boyunca birbiri üzerine eklemlenerek ve biri diğerinin devamı niteliğinde süreklilik arz eden, sosyo-kültürel etkiler ve bu etkileri tanımlayan mekanların arasındaki fiziki ve sosyal bağları gerek mimari gerekse sosyolojik acıdan tüm zayıflıkları ve problemlerine rağmen kabul eder ve kentsel ölçekte tasarımın merkezine yerleştirir. TEYEL, MEVCUT DURUMU İFADE ETMEKTEDİR.

DİKİŞ: BİR BÜTÜNÜN PARÇALARI ARASINDAKİ BAĞIN GÜÇLENDİRİLMESİNİ TEMSİL EDER. Projenin temel amacı, Akhisar kenti ölçeğinde dünü ve bugünü yerelden tarihsel ve sosyolojik ağırlık merkezlerinin, kenti geçmişten geleceğe taşıyacak, mekânsal organizasyonu ile, yürüyen bisiklete binen, taşıtla giden, koşan, dinleyen, şarkı söyleyen, alan-satan, çay içen, eve- işe- okula gidip gelen, ibadet eden, yiyen-içen, durup-bakan, geçip- giden vb. tüm insan eylemlerini kapsayan bir odak noktası oluşturmaktır. DİKİŞ, MEYDAN TASARIMININ ANA İLKELERİNİ İFADE ETMEKTEDİR.

ULAŞIM VE KENTSEL KARARLAR

Manisa İli, Akhisar İlçesi’nde Eski Belediye Binası ile Tarihi GÜLRUH SULTAN (YENİ) CAMİİ, Kız Meslek Lisesi Eski Halkevi ve tarihi sinema binası arasında kalan ve tarihsel gelişim bölgelerinin kesişim bölgesinde yer alan yarışma alanı ve çevresi, ortasından geçen ve trafik yoğunluğu yüksek ve mekanın kamusal entegrasyonunu azaltan ana ulaşım yolu, meydanın otopark olarak kullanımı ve yapıların şu anda sahip olduğu kullanımlar ve entegre çalışmayan ulaşım sistemi, kent merkezinde halihazırdaki park dışında aktif kamusal kullanımlara olanak tanımlamakla birlikte mekânsal ve sosyal birleştiriciliği düşük bir kentsel kurguya sahiptir.

Meydandan geçen ana ulaşım arteri niteliğindeki 144 Sokak kuzey güney yaya bağlantılarını kopararak trafik ve kirlilik gibi problemlere neden olmuştur, yol sadece trafiği bir noktadan başka bir yere taşımakta, kent merkezindeki taşıt hız limitlerini yükseltmektedir. Daha da önemlisi yapıların birbiri ile olan yaya akışını olumsuz etkilemektedir. Buradan hareketle önerilen çözüm, kademeli olarak mevcut yoldaki trafiği azaltmaktır.

Şemalarda da değinildiği üzere toplu taşıma ve transit geçişler birbirinden ayrılmış ve etkinlik günleri meydan tamamen trafiğe kapatılmış etkinlik dışı zamanlarda yoldan sadece toplu taşıma araçları kullanacak şeklinde kurgulanmıştır. Transit araç trafiği ve etkinlik zamanları araç trafiği 144.sokaktan Cami’nin kuzeyinden 128. Sokağa bağlanmış ardından 130.sokak ve imar planında önerilen Naci Bey İşhanı’nın doğusundaki yoldan 142. Sokağa ve oradan da mevcut Pazar yerinin ortasından önerilen yolla 143.sokağa bağlanmış ve meydan baypas edilmiştir. Pazar alanının batıda kalan kısmı yeşil alan ve rekreasyon alanı olarak meydan ağına bağlanmıştır. Böylece meydan/yeşil alan genişleme stratejisi belirlenmiştir.

Ayrıca Eski Belediye Binasının önünden geçmekte olan Tirelli İsmail Bahribey Caddesi 6.Sokaktan itibaren trafiğe kapatılmış, mevcut trafik 6.sokak vasıtasıyla alanın kuzeyinden 144. Sokağa bağlanmıştır böylece Eski Belediye’nin kuzeyindeki 7. Ve 5. sokaklar yayalaştırılmıştır.

MEYDANIN OLUŞUMU VE KULLANIMI

Kent mekânları ve özellikle meydanlar bireyin ve toplumun bir araya geldikleri önemli mekânlardır. Meydanların en önemli fonksiyonu binaların arasında bir sosyal doku örüntüsü yaratarak bireylerin bir araya gelme, toplanma, karşılaşma mekânlarını oluşturmaktır. Bu sosyal örüntü birden fazla insanın kamusal bir mekânda bir arada olması, insanların birbirleriyle iletişim kurup paylaşımda bulunarak sosyalleşmesini sağlar ve ortak bir iletişim dili kurar. Meydanlar tarihten günümüze, şehir halkının veya ziyaretçilerinin buluşma yeri, şehrin karmaşasından kopup soluklandıkları, rahatlama ve dinlenme imkânı buldukları, insanların birbirini izledikleri ve kentteki olup biten olayları paylaştıkları, kısaca çok amaçlı kullanım mekânları olmuşlardır.

Alan içerisinde bulunan tarihi tescilli yapılar, eski belediye binası, ağaçlar ve yol izleri birer kolektif bellek ürünüdür, toplumsal hafızada önemli yer tutar. Toplum görür, hatırlar ve yaşatmaya devam eder.

Bu bağlamda Akhisar Kent Meydanı proje alanı karakteristik olarak beş ana bölgeye ayrılabilir:

• Eski Belediye binası ve Kuzeyinde önerilen yapılar ve oluşturulan ara sokakların meydana akması ile kurgulanan Ticaret alanı
• Tarihi Gülruh Sultan (Yeni) Camii ve meydana bağlanan avlusu ile dini kullanım alanı
• Kız Meslek Lisesi (Eski Halkevi binası) ve çevresi ile dinamik eğitim alanı
• Tarihi Sinema ve meydana bakan cephesindeki mekân tanımlayan etkinlik alanı ile kültürel alan
• Kent Parkı ile kent için nefes ve rekreasyon alanı

AÇIK ALAN ZEMİN SİSTEMİ TASARIM KARARLARI

Açık alanların mekân kurgusunda üç önemli tasarım kararı alınmıştır.

• Kentin farklı dönemsel ve sosyolojik katmanlarını yaya yolu örgüleri ile kent meydanında birleştirmek,
• Yeşil alan ve sert zemini ortak doku ile birleştirip kent meydanını yeşille birlikte kullanmak,
• Meydanı oluşturan faklı işlevlerin meydanda birleşmesini ve temas etmesini sağlamak.

Kent meydanını Tarihi Gülruh Sultan (Yeni) Camii ile Kız Meslek Lisesi (Eski Halkevi binası) ile açık alan olarak kullanılması planlanan Tarihi Sinema ile Eski belediye binası arasında kalan alanın DİKİŞ teması ile park, yeni belediye aksı ile yaya ve yeşil entegrasyonu oluşturmaktadır. Yaya akslarının yeşille buluşma kurgusunda kentte mevcut olarak halihazırda kullanılan ağaç altı gölge meydanların kullanım biçimleri örnek alınmıştır. Meydan salt sert zeminden değil kentin doğusu ile batısından gelen, cami, okul park yeşilleri ile sert zeminin bütünleşmesinden oluşmuştur. Böylece bütün alan alan rekreatif kullanımlı yeşil alan olarak da düzenlenmiştir.

Kademeli olarak mevcut 144 sokaktaki trafiğin azaltılması önerilmiş böylece araç yolu meydanın yaya kullanımına entegre edilmiştir. Ayrıca Eski Belediye Binasının önünden geçmekte olan Tirelli İsmail Bahribey Caddesi 6.Sokaktan itibaren trafiğe kapatılmış, mevcut trafik 6.sokak vasıtasıyla alanın kuzeyinden 144. Sokağa bağlanmıştır. Böylece meydanın bütünlüğü sağlanmış ve Eski Belediye’nin kuzeyindeki 7. Ve 5. sokaklar yayalaştırılarak meydanın ticari kompleksi olarak dinamik ticari kullanıma kazandırılmıştır.

Bu yaklaşımla kent meydanı büyük bir ağın parçası olmaktadır. Yürüme mesafesinde olan uzaklıklar ve yayalaştırılacak akslar, meydanı erişilebilir hale getirmektedir. Bunların dışında yaya öncelikli akslar ve taşıt sınırlama uygulaması olan akslar da kentteki açık alanları ayrıca bir sistem haline getirmektedir.