Katılımcı, Akhisar Eski Belediye Meydanı ve Yakın Çevresi Ulusal Mimarlık ve Kentsel Tasarım Fikir Yarışması

PROJE RAPORU

Akhisar Eski Belediye Meydanı ve Yakın Çevresi; gerek kent içindeki konumu, gerekse çevresinde bulunan yapılar ve işlevleri ile hem Akhisar Kenti hem de ulusal/ uluslararası kültür mirası olması açısından oldukça önemli bir alandır. Bu alanın tasarım fikrini “Akhisar Kent Vizyonu”nu yeniden ele almadan belirlemek mümkün değildir. Bu vizyon ekseninde kent ve alan ölçeğindeki önerilerimiz şu şekilde sıralanabilir:

1. BAĞLAM VE KENTE DAİR FİKİRLER

1.1 Çağlak Festivali
Akhisar Kenti’nin önemli geleneklerinden olan ve UNESCO somut olmayan kültürel mirası listesinde bulunan “Çağlak Festivali”, son yıllarda kutlandığı alanın kent meydanından uzaklığı sebebiyle eski görkeminden uzaklaşmaya başlamıştır. Festivalin yerel ve ulusal ölçekte tekrar halkla kaynaştırılabilmesi adına Eski Belediye Meydanı’nın Festivalin bazı aktivitelerine ev sahipliği yapacak şekilde tasarlanması ve “Çağlak Meydanı” olarak isimlendirilmesi önerilmiştir.

1.2 Düğüm Noktası
Akhisar’ın bir nevi giriş kapısı gibi olan Yeni Belediye Meydanı’ndan başlayarak şehrin önemli tarihi ve kültürel noktalarını dolaşan 3 rota (Tarih, Kültür/ Spor, Ticaret) oluşturulmuş; Çağlak Meydanı olarak nitelendirdiğimiz Eski Belediye Meydanı bu 3 rotanın kesiştiği “Tarihi ve Sosyal Düğüm Noktası” olarak tasarlanmıştır. Projenin ana fikri bu yaklaşıma dayanmaktadır.

1.3 Deneyim Noktaları
Oluşturulan kent rotalarının arkeolojik, tarihi ve sosyal düğüm noktalarına çeşitli işlevlerde “Deneyim Noktaları” tasarlanmış, hem kent insanının hem de ziyaretçilerin kenti algılaması ve deneyimlemesi olanaklarının artırılmasına çalışılmıştır. Bu deneyim noktalarının yer seçimlerinde kent içinde önemli vista noktaları oluşturabilecek noktalar seçilmeye çalışılmıştır.

1.4 Yeşil Koridor
Yakın gelecekte taşınması düşünülen demiryolu istasyonu ve bağlı ray sisteminin şu andaki izleri yukarıdaki bahsedilen rotalarla entegre edilerek bisiklet ve yürüyüş yolu olarak hem kent içi yaya ulaşımına katkı sağlanmaya çalışılmış, hem de kentsel yeşil alanın tüm kenti saracak şekilde yayılması için bir altyapı oluşturulmuştur.

2. ALANA DAİR FİKİRLER

2.1 Dinginleştirilen Ana Alter
Alanın içinden geçen ve kentin önemli taşıt akslarından biri olan “İsmail Bahri Bey Caddesi”nin yönü değiştirilerek Eski Belediye Binası (Yeni Çağlak Müzesi), Yeni Cami ve Kız Meslek Lisesi (Yeni Halk Evi) yapıları tek bir kent düzleminde, arasından taşıt yolu geçmeyecek şekilde toplanmıştır. Değiştirilen yolun ise ana alter olma özelliği, öneri tramvay hattı, kaldırılan otobüs hatları ve azaltılan seferler, öneri yaya ve bisiklet yollarının etkisiyle elinden alınmıştır. Bu düzenleme yapılırken bazı sokaklar yayalaştırılmış, trafik akışına farklı çözümlemeler getirilmiştir. Bu şekilde etkinlik zamanları kapatılmaya müsait ve günlük yaşamda kentsel akışı kesmeyecek bir yol kurgulanabilmiştir.

2.2 Hemzemin Kent Düzlemi
Yayalaştırma ve yönü değiştirilen caddelerden sonra elde edilmiş olan kent düzlemi tüm kent merkezini saracak şekilde tasarlanmış olan “Tarih, Kültür/ Spor ve Ticaret Rotalarının Düğüm Noktası” olarak tasarlanmış; bu fikir hem malzeme farklılıkları hem kentsel boşluğun ele alınış biçimi ile öne çıkarılmaya çalışılmıştır.

2.3 Kentsel Seyir
Eski Sinema (Yeni Akhisar Kültür Merkezi) yapısının önünde kent düzlemi kırılarak “yapay bir topografya” oluşturulmuş, bu topografya ile Çağlak Meydanı’na bakan “kentsel bir seyir alanı/ amfi” oluşturulmuştur. Bu amfi yukarıda bahsedilen “Deneyim Noktalarının En Büyüğü”dür ve Kent Meydanı ile bu rotaların entegrasyonuna yardımcı olur.

2.4 Bağlayıcı Üst Örtü
Eski Belediye Binası arkasındaki yapı, Yeni Cami ve Kız Meslek Lisesi etrafındaki duvarlar kaldırılarak söz konusu tarihi yapıların meydan içinde adeta bir obje olarak ortaya çıkması sağlanmış, ancak tasarlanan üst örtüler vasıtasıyla yapıların bağlamından kopmasının önüne geçilmiştir.

3. MEYDAN VE DONATILAR

3.1 Çağlak meydanı
Önerilen proje var olan fiziksel eşikleri ortadan kaldırarak Merkez çarşı ve tarihi binalar ile hemzemin bir meydan tanımlayarak çevresi ve kent ile bütünleşik bir ilişki vadetmektedir.
Önerilen yeni yol ve sınırlandırılan trafik ile hem zemin bir kurgu yakalayan meydan kentin izleri ile birleşerek formunu bulur. Bu izler ile takip gelen düğüm kurgusu meydanda kesişir ve mekanlar önerir. (Saat kulesi- Wi-fi noktası- Bisiklet kiralama alanı- Park seyir kulesi) Bunun yanı sıra tarihi binaları ve parkı birbirine bağlayan üst örtüler ile mekânsal alış sağlanmıştır ve binalar artık meydan ile beraber çalışmaktadır. Meydanın çok amaçlı sert zemini, değişik aktivitelerin kurgulanmasına yardımcı olur. ( Festival – Konser – Sergi – Kermes – Tören – Açık hava sineması- Dans/ Folklör vb. )

3.2 Yeni Çağlak Müzesi
Çağlak festivali geçmişi 500 seneye dayanan tarihi bir festivaldir. Bu Akhisar’ın kamusal belleğinde ilk sırada gelen etkinliktir. Günümüzde, Akhisar’ın meşhur Çağlak festivali önemini yitirmeye başlamış, başta fiziksel engellerin sebep olmasıyla bu yönde devam etmektedir. Önerilen Çağlak Müzesi, yaşayan bir müze olarak düşünülmüş, tasarlanan meydanın da yardımı ile bazı Çağlak etkinliklerine ev sahibi olması önerilmiştir. Senede yalnızca 1 haftaya sığdırılan bu etkinlikler; Yeni Çağlak Müzesi ile artık her ay planlanabilir ve uygulanabilir. İçindeki Çağlak konsepti ile Müze, bu etkinliklerle bütünleşik bir tavırla sahip çıkar.

3.3 Merkez Çarşı ve Kent parkı
Önerilen proje ile geçmişte kopuk olan çarşı – park ilişkisinin yeniden kurulması hedeflenmiştir. Değiştirilen yol izi, hemzeminlik ve sınırlanan trafik ile artık merkez çarşı parka kolaylıkla akmaktadır. Şehrin yorucu dinamiğinden kaçmak isteyen halk için, tamamlayıcı kent izleri ile beslenen park adeta rekreaktif bir kapıdır. Ayrıca, bağlanan yeşil ağı ile, ticari dokunun devamlılığına ve kültürel ağın bağlantısına yardımcı olması düşünülmüştür. Park ve çarşı arakesitinde kalan seyir platformu ise formu yardımıyla hem parkın hem de meydanın izlenmesine olanak sağlaması hedeflenmiştir.

3.4 Yeni Gül Ruh Camii ve Avlusu
Eski durumundaki bahçe duvarı kaldırılan Gül Ruh Camii’nin yakın çevresinde Halk Evi ve Meydan ile ilişki kurması hedeflenmiştir. Bu karar ile eski mermer zemininin, yakın yeşil alanlar ile ilişki kurması hedeflenmiştir. Kot farkı ile yine öznelliği korunan camii, artık daha kamusal bir kullanım önermektedir. Üst örtü ve yeşil bağlantılar ile daha dingin bir günlük yaşam sunması amaçlanmıştır. Artık cenaze namazı, Cuma namazı vs. gibi dini etkinliklerde bu fonksiyonların kullanılması öngörülmüştür.

3.5 Yeni Halk evi
Eski işlevinde lise olan halk evi, artık atölyelerin yapıldığı, kursların verildiği ve önündeki yeşilde kurgulanan etkinlikler ile meydana dökülmesi hedeflenen bir bina olarak düşünülmüştür. Üst örtülerin yardımı ile meydana daha iyi tutunmuştur. Bu sayede hem halkın yönlendirilmesi hem de meydandan yeşile daha yumuşak bir geçiş olması hedeflenmiştir. İki katlı yapısı ile kendi içinde pek çok atölye ve aktiviteye yer verebilmiştir. Önündeki yeşil kurgu ile de bu etkinliklerin kapasitesi iyice artmıştır.

3.6 Akhisar Kültür Merkezi
Akhisar Kültür Merkezi (eski sinema binası) alandaki konumu itibari ile ilişkide kopuk olarak gözükebilmektedir. Fakat aslında kent parkının ilk ayağıdır. Diğer yapılar gibi üst örtüler ile bağlantısının güçlendirilmesi hedeflenmiştir. Ayrıca seyir platformu, kafeler ve kuru su havuzu ile mekânsal bağlantısı kuvvetlenmiştir. İçinde birçok aktiviteye yer verecek olan bu kültür merkez aynı zamanda kültür omurgası üzerinde yer almaktadır. Tarihi bir yapı olması ile de (eski sinema binası) rağbet göreceği düşünülmüştür