Katılımcı, Balıkesir Büyükşehir Belediyesi Hizmet Binası Yarışması

Mimari Açıklama Raporu

Proje alanının mevcut yakın ve uzak çevresinde kentsel yapılaşmanın henüz gerçekleşmemiş olması sebebiyle yapının çevresiyle diyalog sorunsalı, kendi kimliğini oluşturma biçimi ve yeni kent dokusuna çizeceği yol kritik önemde konular olarak kabul edildi.

Güney Marmara Bölgesinde yer alan Balıkesir İli, İstanbul, Bursa ve İzmir gibi büyük kentlerin etki alanında bulunan; İstanbul-İzmir yüksek hızlı tren güzergahı, çevresindeki lojistik merkezler ve Çanakkale boğaz köprüsü gibi mega projelerin odağında yer alan coğrafi bir konuma sahip, ilçe merkezinin kuzeydoğu, kuzeybatı ve batı yönlerinde gelişim gösterdiği bir şehirdir.

Proje için ayrılmış alan şehir merkezinin kuzeyinde; kentsel anlamda örgütlenmesi henüz gerçekleşmemiş, ileriye dönük olarak Balıkesir için alt merkez olma potansiyeli barındıran yeni gelişim bölgesi sınırlarında yer almaktadır.

Balıkesir ili geneline bakıldığında plansız yapılaşma sonucunda park ve yeşil alanlar yetersiz kalmıştır. Proje alanında içinde bulunduğu yeni gelişim bölgesindeki imar planında ise kesintisiz yeşil koridorlar oluşturularak kentsel mekanın kamusallık derecesinin artırılması öngörülmüştür. Bu kamusal örgütlenmenin merkezlerinden biri de gerek üzerinde inşa edilecek yapının işlevi gerekse çok yakın çevresindeki yeşil alan için rezerv edilmiş bölgeler olması sebebiyle proje alanı olarak belirlenen arazidir. Proje alanının bu bağlamda ele alınması yeni kent dokusunun karakterize olmasını desteklemesi yönünde kritik önemdedir.

Bu bağlamda önerilen yapının içine dahil olmadan da çalışabilecek proje alanı sınırları içinde kalan açık, yarı açık ve kapalı mekanlar, ( ulaşım/sergi rampası, konferans salonu, çok amaçlı salon, seyir terası) kullanıcıların sadece belediye hizmet binasını değil; tüm alanın kamusallığını hissetmesi ve aidiyetini artırması amacıyla proje alanının hemen güneyinde yer alan yeşil alanla entegre edilerek düzenlenmiştir.

Ayrıca proje alanı üzerinde önerilecek yapının mevcut yakın ve uzak çevresinde kentsel yapılanmanın henüz gerçekleşmemiş olması sebebiyle yapının çevresiyle diyalog sorunsalı, kendi kimliğini oluşturma biçimi ve zamanı örgütleyerek yeni kent dokusuna çizeceği yol kritik önemde konular olarak kabul edilmiştir.

Mimari yapı, yer aldığı doğal çevrede boşlukla olan doluluk oyununda rehber olarak tüm fiziksel ve mental referansları kullanarak tasarım sürecini geçirip belirli bir hacmi işgal eder. Bu hacim bir yandan ‘çevrenin değeri ‘ haline dönüşürken, diğer taraftan kendi mekansal kimliğini oluşturur. Dolayısıyla bir mimarlık yapısını doğal ortamındaki kentsel mekanlardan, imgelerden ve zamandan ayrı düşünemeyiz. Ancak kentsel mekanlaşmanın henüz gerçekleşmediği bir bölgenin sınırları içinde yer alan proje alanında tasarlanan kamusal bir yapının tasarım süreci ,mimari form ve sembolik imajı bu bağlamda nasıl çözümlenmelidir.

Tasarım, yakın çevresiyle ‘çok yönlü diyalog kurma çabasına girerek’ bu sorgulamaya cevap aramış ve tasarım sürecine kapı aralamıştır. Bu bağlamda ilerleyen zamanlarda yeni bir alt merkez olma potansiyeli taşıyan kent dokusuna sonsuz sayıda, her yaklaşım yönüne eşit cephe perspektifi sunan dairesel formu tercih ederek, kendine şehir merkezi olarak kuzeyinde doğusunda ve batısında yer alan planlı alanlarla birlikte güneyindeki mevcut kent merkezini kabul ettiğinin mesajını vermiş, çevresine verdiği rahatlatıcı ve dinlendirici etki aracılığı ile bölgedeki ilk yapı olma hassasiyeti gütmüş, nötr tavrıyla da zamanı örgütlemeyi denemiştir.

Proje alanının batısında yer alan toplu ulaşımın da öngörüldüğü ana yol tarafından geçici ve sürekli kullanıcı girişi gerçekleşmektedir. Yapıya kadar uzanan ulaşım aksına paralel rampa, kentliyi belediye hizmet binasının dışında -5.00 kotunda tasarlanan çok amaçlı salon ve konferans salonuna 0.00 kotundan ulaştırmaktadır. Belediye hizmet binasından ayrı tasarlanan bu birimleri plan kurgusuyla birleşik olarak kullanıma olanak sağlayarak kullanım ihtiyacına göre ( düğün, geçici sergiler, kongre, söyleşi, kutlama, vs.) hizmet vermesi öngörülmüştür. -5.00 kotunda yer alan konferans ve çok amaçlı salonunun proje alanının güneyinde parkla entegre olmuş açık kamusal platform yerleştirilmiştir. Bu platform aynı zamanda 0.00 kotuna yükselerek Belediye Hizmet Binasının zemin katında yer alan restoran, kafe, kütüphane ve kreş gibi sosyal merkezlerin önündeki platformla birleşmektedir. Bu açık, yarı açık ve kapalı kamusal kullanım alanlarının birbiriyle olan sürekliliğinin sağlanmasıyla kentlinin daha çok vakit geçirmesi düşünülmüştür.

Başkanlık girişi için yaya ulaşımının olduğu yapının batı bölümünden uzak, proje alanındaki yerleşim tercihiyle daha izole bir alan olarak düzenlenen doğu tarafı tercih edilmiştir. Belediye hizmet binasının iki girişi de kullanıcıyı, kentliyi zemin katta yatayda ve düşeyde sirküle eden dağıtıcı bir çanak gibi davranan devingen bir iç avluyla buluşturmaktadır. Karşılaşmalara açık bir ortam olarak işlev kazanan iç avlunun zemin katta yer alan tekil bir yapı olarak tasarlanan kafe aracılığıyla uğrak bir yere dönüşmesi, yapının güneyinde zemin katta yer alan sosyokültürel birimler aracılığı ile dışarıya açılması düşünülmüştür.