Katılımcı, Bandırma Onyedi Eylül Üniversitesi Kentsel Tasarım Yarışması

YARIŞMA RAPORU

”Öğrencilerin bireysel ve toplumsal gelişimleri, üniversitelerdeki sosyal ve kültürel etkinlik alanları ve kullanımları ile doğrudan ilişkilidir. Öğrenciler eğitim süreçleri boyunca, sosyal etkinliklere katılır ve düzenlerler. Sosyal gruplaşmanın bir parçası olarak sosyal sorumluluklar alırlar. Böylece toplum yaşamına katılmayı, çevre ile doğru ilişkiler kurabilmeyi öğrenirler. Toplumsal ilişkilere hazır bireyler olarak yetişirler.” (B.Erçevik,F.Önal)

1.) YARIŞMA ALANI VE İHTİYAÇ PROGRAMI GENEL VERİLERİ

Yarışma alanı, Bandırma Onyedi Eylül Üniversitesi mevcut rektörlük ve İ.İ.B.F. binasının bulunduğu Bandırma ilçe merkezinin güney batı yönünde ve dört bölgeden oluşan geniş bir alanda konumlanmaktadır. Bursa-Çanakkale yolunun kenarında bulunmasının yanı sıra; araziye sınır komşusu olarak, Bandırma Devlet Hastanesi, lise binaları ve yapılması planlanan camii ile önemli kamusal alanların merkezinde bulunmaktadır. Ayrıca güneyinde bulunan Kuş Cenneti Milli Parkı ve 6. Ana Jet Üstü Komutanlığı ile stratejik bir öneme de sahiptir.

Tüm bu veriler doğrultusunda konumunun ve Bandırma’nın değerini arttırıp, gelişmesine katkıda bulunacak bir yerleşke olması gerekliliği ön plana çıkmaktadır.

Dört ayrı bölümden oluşacak olan yerleşkenin ihtiyaç programı göz önüne alındığında, yarışma alanından başlayarak üç genişleme bölgesi ile beraber, -ilk yarışma bölgesinden itibaren-, tüm yaşamsal ve sosyal ihtiyaçlarını karşılayabilen, her aşamada kendisine yetebilen bir yerleşke olması istenmektedir.

Gelişme bölgelerinde talep edilen fakültelerin çeşitliliği ve çokluğu, yerleşkenin farklı ihtiyaçlara en rahat şekilde cevap verebilecek aynı zamanda da hızlı ve değişen ihtiyaçlara göre sürdürülebilir ve artan öğrenci sayısına uyum sağlayabilecek modülerlikte çözümlenmesini gerektirmektedir.

2.) ANA YAKLAŞIM KARARLARI

Temel Kararlar

Yerleşke tasarımına karar verilirken en önemli etkenlerin başında şüphesiz ki giriş kararları gelmektedir. Kentsel ölçekte verilen bu kararlarda rol oynayan temel etkenlerin başında ana arterlere yakınlık gelmektedir. Bu doğrultuda yerleşke alanının kuzeyinde bulunan Bursa- Çanakkale yolundan girişlerin tanımlanması kaçınılmazdır.

Asıl önemli karar ise ana girişin belirlenmesidir. Bu bağlamda mevcut hastane, yapılacak cami ve lise yapılarının arasından giriş belirlemek kaçınılmazsa da ana giriş olması kamusal hiyerarşik bir karışıklığa yol açacaktır. Bu nedenle o akstan yapılan giriş (giriş3) ikincil giriş olarak tasarlanmıştır. Ve yoğunluklu olarak rektörlük ve özel ziyaretçilerin kullanımı için belirlenmiştir.

Ana giriş olarak; arazinin kuzey batı ve kuzey batısında bulunan kavşakları karşılayan aksların kesişim noktaları olarak tanımlanmıştır. Bunun kuzeybatı girişinin (giriş1) amacı Bandırma merkezi kentsel gelişiminin, artan öğrenci nüfusu ve ihtiyaçları ile bu aksta genişlemesine olanak sağlamak ve yurt alanlarına gereken servis hizmetini ve kampüs dışı fakülteler, M.Y.O’lardan ulaşımı kolaylaştırmak. Kuzeydoğu girişinde (giriş2) ise genişleme bölgelerinin tamamını göz önünde bulundurarak yerleşkenin ortasından giriş sağlamak amaçlanmıştır.

Girişler tanımlandıktan sonra iki ana giriş bir ana yaya aksı ile bağlanmış ve ihtiyaç programı doğrultusunda istenilen ortak kullanım birimleri, -bir meydan etrafında çözümlenmek için yoğunluklu alanlar olduğundan- bu ana aks üzerinde çözümlenerek, ortak birimler ana aksını oluşturmuştur. Bu aks devamında, meydana yönlendiren ve arazinin gridal bölümlenmesini sağlayan ve kuzeydoğu girişi ile bağlantılanan dik aks ile kesişmektedir.

Yine bu iki ana girişin yarışma alanı sınırı etrafından dolanarak, birleşmesi ile ana araç aksı oluşturmakta ve genişleme bölgeleri ile beraber yerleşkenin ortasından geçip Bursa-Çanakkale yoluna paralel yan yol ile ring hat oluşturarak, kampüs içinden devam ederek hastane – şehir toplu taşıma – cami – yerleşke ile iletişimin düzenli sağlanması amaçlanmıştır.

Ana meydan kararı verilirken grafikte belirtildiği gibi hem yarışma alanı sınırlarında kalmak hem gelişme bölgelerine hitap edebilmek hem sosyal kullanım alanlarına yakınlık hem de etkinlikler ile dış kullanıcıya ulaşım kolaylığı sağlamak kriterleri göz önünde bulundurulmuştur. Tüm bu etkenler göz önüne alınarak tasarlanan ve merkezi bir noktada olan meydanı, sosyal etkinlik alanları (kültür merkezi, stadyum, açık spor ve kapalı spor alanları, buz pateni pisti, olimpik yüzme havuzu) çevrelemektedir.

Fakülteler ise ortak kullanım ana aksına dik ve yer yer ihtiyaca göre paralel olarak yerleştirilmiş, iç ve ön avlularında oluşturulan küçük meydancıklar ile ana meydana yönelimin ara meydanlar ve yeşil zonlarla sağlanması ve ders arası rekreasyon alanları oluşturmak amaçlanmıştır.

Spor alanları, stadyum, kültür merkezi ve meydan kuzey doğu girişi ile direk bağlantılı bir konuma yerleştirilmiş, böylelikle dış kullanıcının en çok giriş-çıkış yapabileceği alan bir bölgede toplanmıştır. Doğrudan üniversite öğrencilerine hitap eden diğer ortak birimler olan; merkezi laboratuvar, merkezi derslik, kütüphane, öğrenci yaşam merkezi daha içeride, ortak birimler ana aksında çözümlenmiş böylelikle iç-dış kullanıcı karışıklığının önüne geçilmesi amaçlanmıştır.

Rektörlük binası ve hizmet binaları olan konuk evi, enstitüler binası öğrenciler kadar; farklı dış kullanıcı profiline hitap ettiğinden ve hem meydana yakın hem de meydanın gürültü zonundan uzak konumda tasarlanarak, kendine ait araç ve yaya girişi ile yerleşke ile hem bağımsız hem bütünleşik merkezi bir konumda tasarlanmıştır.

Ziraat Fakültesine bağlı olan Botanik Bahçe ve Hayvan Barınakları, yerleşkenin en doğu ucuna konumlandırılarak, sessiz ve kampüs kalabalığından uzak rahat bir ortam oluşturulması amaçlanmıştır.

Özel Kararlar

Tüm konumlanma kararları ile beraber yarışma alanı ölçeğinde detaya inildiğinde, binaların konumlanması ve şekillenmesi ile alakalı özel kararların üzerinde durulmuştur. Bu kararlardaki en önemli etken, üniversite öğrencilerinin, sağlıklı, verimli, sosyal mekanlarda sadece öğretim odaklı değil, keyifli ve rahat, sosyal olanakları sağlayabilmektir.

Fakülte binaları, diyagramda gösterildiği gibi verilen kararlar ile tasarlanmış. Ana aks etrafına takılan, şaşırtmalı derslik blokları ile ısı, ışık, güneşlenme etkenlerine olumlu katkı sağlanmış ayrıca ihtiyaç doğrultusunda, tip tasarım ile büyümeye kolaylık sağlanarak sürdürülebilir ve ergonomik binalar olması hedeflenmiştir.

Derslik bloklarının takıldığı ana aks her fakülte için özelleşmiş iç avlular oluşturarak, kütlelerin tek düzenliğini ortadan kaldırmakta, her fakülteye kendi meydanlarını oluşturma imkanı sağlamaktadır. Örneğin; Denizcilik Fakültesinin deney havuzu bu alanda çözümlenmiş, Güzel Sanatlar Fakültesinin küçük sahnelerinin bu alanda kurulması hedeflenmiştir.

Sağlık Bilimleri Fakültesi ve Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksek Okulu hastane binasına, Spor Bilimleri Fakültesi kapalı ve açık spor alanlarına, Güzel Sanatlar Fakültesi kongre ve kültür merkezine yakın çözümlenerek etkileşim ve kullanım alanlarının çeşitliliği sağlanmıştır.

Arazi doğal eğimleri fakülte bloklarına denk gelen yerlerde özel kademelendirme yapılarak kullanılmıştır.

Ortak birimler ana aksı, ortak birimlerin bir arada ve bir aksta çözümlenmesini sağlamanın yanı sıra girişler ile bağlanan ve ders saatleri dışında da yaşayan ve kullanılan bir aks olduğu için kampüsün bir nevi güvenli yol aksı olarak düşünülmüştür.

Meydan, konumlandığı merkezi konumda, her türlü sosyal etkinliğe hitap etmesi, şenlik, konserler ve etkinliklerin iç- dış kullanıcı katılımlı olarak rahatça düzenlenebileceği büyüklükte çözümlenmiş. Yine birçok kültürel ve spor faaliyetine ev sahipliği yapabilecek mekanların ortasında konumlandırılarak kullanıcı yoğunluğunu karşılaması hedeflenmiştir.

Meydan içerisinde su, yeşil ve sert zemin öğeleri beraber kullanılmış, yerleşke tasarımına uygun gridal bir sistemde çözümlenmiştir. Ayrıca meydan içerisinde açık bir amfi de tasarlanmıştır.

Spor alanları, açık ve kapalı olarak birbirlerine ve spor fakültesin yakın olarak çözümlenmiştir. Ayrıca konumları belirlenirken kuzey-güney aksı göz önünde bulundurulmuştur. Meydana ve girişe yakınlıkları ile her türlü müsabaka ya ev sahipliği yapabilir konumdadır. Bunların yanı sıra, komşu parselde bulunan lise binasının spor tesislerine de yakın konumda yerleştirilerek, gürültü zonu bir yerde toplanmıştır.

Öğrenci yaşam merkezi binasında, açık, yarı açık ve kapalı mekanları ve yeşil alanları içine alan tasarımı ile sağlıklı, şeffaf ve yaşanabilir sosyal alanlar oluşturulması hedeflenmiştir. Konumu itibari ile ortak birimler ana aksındaki konumlanış kararı, ilk aşamada inşa edilecek binalar arasında olmasından dolayı; halihazırda bulunan İ.İ.B.F. binasına yakın konumda olarak, mevcut öğrencilere hizmet etmesi göz önünde bulundurularak verilmiştir.

3.) PEYZAJ KARARLARI

Yarışma alanı kapsamında tasarlanan binalar ve yol akslarının dışında kalan alanların tamamına yakını yeşil alan olarak düşünülmüştür. Yeşil alanların çokluğu ile hem doğa dostu hem de huzurlu bir ortam sağlama, görsel ve fiziksel ortam zenginliği yaratmak amaçlanmıştır. Su öğesinin dinlendiriciliği yer yer tasarıma katılarak, farklı ara meydan ve dinlenme alanları sağlanmıştır.

Mevcutta bulunan dere yataklarına çok az müdahale edilerek doğal konumlarında bırakılmış, etrafına yürüyüş yolları tasarlanmıştır.

Yarışma alanı bünyesinde bulunan koru alanın müdahale edilen yerlerindeki ağaçların, yine kampüs içerisinde uygun yerlere taşınması amaçlanmıştır.

Yerleşke alanında sınır kısımlarda uzun boylu ses, gürültü ve görüntü perdesi yapabilecek koniferler kullanılmıştır. Ara meydan ve fakülte çevrelerinde ise ıhlamur ağaçları (tilia cordata) ve çınar yapraklı akça ağaç (acer pseudoplatanus) kullanılarak yazın güneşten korunmak, kışın da bu ağaçlar yapraklarını döktüğünden güneşten yararlanmak amaçlanmıştır. Alanımızın çok eğimli olan bölgesinde ise çalı grupları kullanılmıştır. Ayrıca görsel olarak renkliliği ve çeşitliliği sağlamak amacıyla farklı çiçek ve bitki türlerinin kullanımı önerilmektedir. Bunlardan bazıları;

• Tilia rubra
• Chamaecyparis nootkatensis
• Chamaecyparis lawsoniana
• Cupressoparis leylandi
• Salix babylonica
• Cryptomeria japonica elegans
• Lantana camara
• Syringa vulgaris
• Cercis siliquastrum
• Prunus cerasifera pissardi
• Lagerstomia indicata
• Buxus sempervirens
• Punica granatum
• Lanicera tatarica
• Acer rubrum
• Euvonoymus fortunei emerald gold

olarak sıralanabilir.

Ayrıca aydınlatma olarak;

• Meydan aydınlatmasında; 20m yükseklikte 400watt metal halindeki lambalar,
• Araç yolu aydınlatmasında; 10 m yüksekliğinde 300watt civa buharlı, yüksek basınçlı boşalmalı lambalar; (13m aralıkla),
• Yaya yolu aydınlatmasında; 4m yükseklikte 200watt civa buharlı, yüksek basınçlı boşalmalı lambalar (8 m aralıkla),
• Spor alanı aydınlatması; 15m yükseklikte 300watt civa buharlı yüksek basınçlı boşalmalı lambalar (18m aralıkla),
• Otopark aydınlatması; 10m yüksekliğinde civa buharlı boşalmalı lambalar (8 m aralıkla).

Sınır aydınlatması ve glow aydınlatma ve siluet aydınlatması kullanılması öngörülmüştür.