Katılımcı, Bandırma Onyedi Eylül Üniversitesi Kentsel Tasarım Yarışması

Proje Raporu

[3. Nesil Bir Üniversite için Yeni Yaşam Alanları]

Bandırma Onyedi Eylül Üniversitesi için ortaya koyulan yeni tasarım stratejileri yeni kampüsün yaşamla iç içe, araştırmacı, yaratıcı, yenilikçi ve girişimci bir öğrenme merkezi olarak yaşamasını hedefler. Kurgulanan yeni yerleşke, yerel çevre ve ekoloji ile uyumlu yeni binalar ve kentsel alanlar önerirken, 21. yy. bilgi toplumu ve ekonomisi için disiplinlerarası etkileşim, inovasyon, toplumsal katma değer, etkin sosyal iletişim, sağlıklı yaşam ve sürdürebilirliği ön plana alan bir üçüncü nesil üniversitenin çevresel çerçevesini çizer. Bu anlayış içerisinde tasarlanan tüm mekânlar, yerel kültürü, toplumsal birikimi ve çağdaş yükseköğrenim anlayışlarını sentezleyen katalizörler olarak öngörülmüştür.

[Kurgu] Mekano-rganik

Yerleşke kurgusu farklı gelişme akslarını barındıran esnek, etaplanabilir, modüler, çevreci, ekonomik, sürdürülebilir planlama DNA’sının oluşturulması yaklaşımına dayanır. Kavramsal yaklaşımın odağı olan yoğun korunun bütün organik dokusuna rağmen üst ölçekteki kentsel sistem tüm parçaları ile çalışan bütünsel bir mekanik mikroçip mimarisi fikrini taşımaktadır. Yerleşke plan şeması bu doğrultuda rasyonel yaya ve araç aksları içerisinde oluşturulan fonksiyonel bir ana omurga üzerinde gelişir.

Yerleşke yaşam kurgusunun en önemli unsuru hiç kuşkusuz yerleşke merkezinde var olan iç korudur. Bu koru yerleşke ile yaşayan, büyüyen ve değişen canlı bir katman olarak yerleşke ve alt alanlarını tanımlar. Yerleşke programındaki tüm binalar koruya uzanır ve onunla doğa ve insan arasındaki bir diyaloğun parçası olur. Öğrenciler korunun büyümesini ve kök salmasını izlerken, koru ise nesiller boyunca bu yerleşkedeki gençlerin ağaçları altındaki yaşamlarına tanıklık eder.

Bu yeni koru aynı zamanda Bandırma florasını ve endemiklerini de bir eğitim ve kültür malzemesi olarak bir yaşayan gen laboratuvarı, bir koleksiyon olarak öğrenciye olduğu kadar kentliye de hizmet edeceği kanısını barındırır. Özellikle tüm bu peyzaj kararları olan yerleşke algısının derleyici, yönetici unsuru olurken gerçekten içinde yaşamaktan zevk alınan, eğitici, motivasyon geliştirici bir ortamın da ana temasıdır. Yerleşke korusundaki ağaçlar mevsim geçişlerinde farklı pittoresk karakterler ortaya koyan türlerin canlı bir kolajıdır. Yerleşkenin içerisindeki bu iç koru aynı zamanda kampüsü tanımlayan bir kentsel landmark olarak belirginleşir. Mevcut peyzajdaki yaşlı meşe ağacı ise bu korunun en belirgin öğesi olarak ortaya çıkar.

Bölge florasındaki kestane (Castanea sativa), ılgın (Tamarix tetrandra), meşe (Quercus robur), gürgen (Carpinus betulus) ağaçları korunun belirgin ağaç türleridir. Koru yerleşkenin merkezinde kendi geometrik çeperi içerisinde kendiliğinden büyüyen, gelişen yabansı bir karakterdedir. Korunun kolları ise bina aralarına sızarak yerleşkedeki yeşil sürekliliği sağlar. Öğrenciler bu organik peyzaj içerisinde toprak ve yeşil ile bütünleşmiş bir yerleşke yaşamını deneyimlerler.

Yerleşke içerisindeki peyzajı zenginleştirmek ve fauna/flora çeşitliliğini artırmak amacı ile farklı noktalarda sulak alanlar öngörülmüştür. Bu bölgelerde sulak alan bitkilerinden yoğun bir doku bulunur. Kampüs alanında yapılaşma sınırları içerisinde kalan fidanlıktaki ağaçlar için aktif bir transplantasyon süreci öngörülmüştür. Buradaki ağaçlar kampüs iç korusunun ve çevre peyzajının farklı bölgelerinde değerlendirilecektir.

Bandırma Üniversitesi Merkez Yerleşkesi içerisinde farklı işlevsel alt alanlara giriş/çıkış sağlayan dört kapı bulunur. Ana yerleşke girişi Bandırma şehir merkezinden gelen ana yolun kampüs sınırı içerisine doğru uzantısı üzerinden gerçekleşir. Yerleşkede karşılaşılan ilk sosyal odak üniversitenin şehir ile arayüzü olan kongre merkezi ve etkinlik meydanıdır. Bu meydan aynı zamanda rektörlük binasının kamusal uzantısını oluşturur. İkinci giriş, kent kullanıcıların yoğun olarak kullanacağı Tıp Fakültesi Hastanesi kapısıdır. Yerleşke planında ayrı bir işlev kümesi olarak tanımlanan spor ve yaşam alanlarına ayrı bir kampüs girişi tanımlanmıştır. Dördüncü giriş ise Teknokent teknoloji geliştirme bölgesi ve Tarım Bilimleri Fakültesi ile deneysel ekim alanlarına direk erişim sağlar.

Yerleşke içerisindeki kamusal odaklar iç koru ile senkronize ve ardışık bir açık alan sistemi olarak gelişir. Binalar koru ile ilişki halinde kütle, açık alan ve yeşil dengesini sağlayacak şekilde modüler bir düzen içerisinde konumlandırılmıştır. Koru zonlarında öğrencilerin farklı açık alan etkinlikleri yer alır. Yürüyüş rotaları, kaykay parkı, açık alan amfisi, açık hava sineması ve açık alan konser alanları bu aktiviteleri için altyapı oluşturur. Öğrenciler festival zamanlarında koru içerisinde ve kampüsün açık alanlarında kamp vs. gibi doğa sporları gibi aktiviteler yapabilirler.

[Agro-Peyzaj]

Bu korunun kuzeybatı ucunda ise Tarım Bilimleri Fakültesi’ne ait deneysel ekim alanları yer alır. Bölgeye özgü bir yerellik içeren bu tarımsal peyzaj aynı zamanda kampüsteki öğrenciler için hobi bahçeleri olarak da değerlendirilmektedir. Bu alanda yer alan tarlaların çok renkli ve farklı dokusu kampüs çeperindeki geniş ve ritmik bir zeytinlik (Olea europaea) ile kaynaşır. Bu coğrafyanın kadim ağacı “zeytin” aynı zamanda yöre peyzajındaki tarihin, bolluğun ve çalışkanlığın kampüsteki bir yansımasıdır.

Bu alanlar içerisinde uzanan patikalar öğrencilere farklı bitkileri izleyebilme ve deneyimle olanakları sunar. Burada öngörülen üretim bahçeleri yine eğitimin doğa içerisindeki uzantısı olarak ele alınmıştır. Bu peyzaj kurgusunun başka bir yorumu yurt alanlarının çeperinde belirginleşir. Buradaki meyvalık ve bağlıkta Keçiboynuzu, (Cerotonia siliqua), Elma (Malus sylvestris), Badem (Prunus amygdalus), Avrupa Armudu (Pyrus comminis), Erik (Prunus domestica) ve Mahlep (Prunus mahaleb) ağaçları bulunur. Öğrencilerin günlük yaşamları bu ağaçların yaprakları, renkleri ve meyveleri ile zenginleşir. Bu alan hem tarımsal kültürün bir uzantısı, hem de rekreasyonel alanın bir parçası ve öğrencinin aktif olarak yer alacağı üretim eyleminin bir parçasıdır.

[Mimari Yaklaşım] Tektonik Dikotomi

Mevcut topoğrafya ve kurgulanan korunun dokusu mimari programlarla birlikte yapı katmanlarının temel nedenselliklerinin baş aktörleridir. Önerilen eğitim yapıları kampüs iç korusunun içerisinde farklı yaşantılar sunan birer mimari ortam olarak ele alınmıştır.

Yerleşke binaları kendi içlerinde rasyonel kütlelerden oluşan koru ile yoğun ilişki halindeki hacimlerden oluşur. Tercih edilen çelik strüktür tabanlı tektonik kurgu hafif ve yüksek teknolojili binaları üniversitenin genç kimliği ile bir araya getirirken korunun organik yapısı ile kontrast bir dikotomik birlikteliği ortaya koyar. Bina planimetrileri seçilen tektonik kurgu ile paralel şekilde tanımlı fonksiyonel hacimlerin koru ile görsel ilişkiler kuran geniş iç kamusal alanların bir araya gelmesinden oluşur. Tüm bu mekanlar ise geçirgen ve toplayıcı kabukların içerisinde yer alır.

Yerleşke içerisindeki koru ve bina kütleleri hakim rüzgar yönünden esen şiddetli rüzgarın etkilerini azaltmak ve kamusal alandaki iklimsel konforun arttırılması amacı ile konumlandırılmıştır. Yerleşkedeki enerji ihtiyacının alternatif kaynaklar ile karşılanabilmesi için kampüsün batı çeperinde mümkün olduğu kadar yaşam alanlarına mesafeli olacak şekilde bir rüzgâr değirmeni tarlası öngörülmüştür.

Merkezi derslik binası içerisinde farklı büyüklüklerde amfi ve dersliklerin bulunduğu iki kütleden oluşan bir yapıdır. Bu bina içerisindeki derslik ve amfiler sirkülasyon üzerindeki geniş sosyal boşluklar ile birleşir. Bu geniş boşluklar bina içerisindeki dolaşımın ötesinde dersliklerdeki formel eğitimi tamamlayan informel etkileşim alanlarıdır.

Kapalı spor salonu ise modüler bir çelik dış-iskelet sistem ile kurgulanmış bir geniş açıklık binasıdır. Bina içerisindeki ana saha ve antrenman alanları tasarlanan düzlem kabuk altında yer alır. Binanın tektonik kurgusu görünür ve hissedilir bir çelik yapı algısını ön plana çıkartırken çalışma sahalarının önündeki yüzey çift cidarlı bir cephe karakterine sahiptir. Kuzey yönündeki bu cephe tercihe bağlı olarak yoğun ve homojen gün ışığını bina içerisine alır.

Öğrenci yaşam merkezi alçak katlı modüler ve geçirgen bir yapı olarak tasarlanmıştır. Bina içerisindeki sosyal programlar toplam mekan anlayışı içerisinde geniş boşluklar içerisinde yer alırlar. Bina esnek plan kurgusu ile öğrencilerin zaman içerisinde değişen mekan ihtiyaçlarının programlanabilmesini sağlar.