Katılımcı, Bir Uygarlık Odağı Olarak Şehir Meclisleri Binası İçin Fikir Projesi Yarışması

Muhammed Hut, Fatima Hut, Zerin Demir ve Atajan Abdulrahman'ın Bir Uygarlık Odağı Olarak Başkanlık ve Şehir Meclisleri Fikir Projesi Yarışması için hazırladığı proje.

YERLEŞİM / YÖNLENİM KARARLARI

Uygarlık kavramı ve tanımı toplumların birçok anlamda gelişmişlik düzeyini ifade eder. Demokrasi ise, temel olarak toplumun bireylerinin eşit ve özgürce katılımını ifade eden, bireylerin siyasi kararlara katılma hakkına sahip olduğu ve hükümetin, toplumun iradesini yansıttığı bir yönetim şeklidir. Demokrasi ve uygarlık arasında güçlü bir ilişki vardır. Demokratik bir toplumda, insanlar eşitlik, özgürlük, adalet ve insan hakları gibi değerlere önem verirler. Demokratik süreçler, toplumun farklı kesimlerinin seslerini duyurmalarına ve katılımcı bir şekilde kararlar almalarına olanak tanır.

Projenin başlangıç noktası ise bu demokratik süreçlere, bireylerin katılımı sorgusu üzerinden başladı. Katılımcılık kavramının mekansal ifadesi etrafında konumlanmaya devam etti. Temel olarak halkı merkeze alıp, halkın iradesinin bir yansıması olarak şeffaf bir meclis hacmi, proje alanının merkezinde yer aldı. Katılımcı demokrasi pratiklerinin bir yansıması olarak, halkın bu şeffaf meclis hacmine erişmesi öngörüldü. Şeffaf meclis hacmi ile asıl irade sahibinin halk olduğu vurgulanıyor ve uygarlık kavramı mekansal bir karşılık bulup pekişiyor. Şehir meclisi hacmi bir çekirdek olarak düşünülüp, etrafında mekanlar ve birimler yer aldı. Proje alanı bitişiğindeki Konak Meydanının önemi gözetilerek, zemin katta temel olarak halkın erişimi ve hareketliliği ele alındı. Geçirgenlik esas alınarak, çeşitli halk toplantılarının yapıldığı Konak Meydanı işlevinine katkı sağlaması öngörüldü.

PLANLAR:

Projenin zemin hacmi konak meydanı ile Mucibur Rahman Sokağını birbirine bağlayıp, halkın akışına olanak sağlıyor. Şehir meclis hacminin izinde, zeminde bir etkinlik amfisi yer alıyor. Aynı zamanda amfide yer alan hareketli paneller ile zaman zaman ihtiyaca uygun olarak kapanıp açılarak kullanım esnekliği sağlandı. Ana olarak yapının giriş çıkış senaryosu ise ana yaya ve araç akışları gözetilerek oluşturuldu.

Zemin katta birimleşme ise üç başlığa ayrılıyor. İlk olarak halkın kullanımı öngörülmüş, HİM ofislerin de yer aldığı birim, ikinci olarak başkanlık makamı ve çalışma ofislerinin girişi, son olarak ise 300 kişi kapasiteli şehir meclisinin girişi yer alıyor. Bu öngörü argümanlarının yanında, geçirgen ve konak meydanı ile iletişim kuran, meydandaki toplanma faliyetlerine kendi varlığını dahil eden bir yaklaşım söz konusu.

Zemin katta yer alan HİM ofisleri ise asma katta devam ediyor. Öngörülen mimari yapının birinci katında ise üç başlık mevcudiyetini devam ettiriyor. Yapının, İzmir körfezine paralel güney cephesinde, 300 kişilik şehir meclisleri fuayesi yer alıyor. İkinci olarak başkanlık ve çalışma birimleri için ayrılmış çekirdek devam ediyor. Son olarak ise asma kattaki HİM ofislerine ulaşan merdiven elemanı halkı, kütüphane ve atölye alanı birimlerine taşıyor. Aynı zamanda halk, bu merdiven ile şeffaf meclis hacminin yanından akarak meclisin içerisinde alınan karar süreçlerine tanık oluyor.

İkinci katta ise şehir meclisi ile ilintili birimler çevrelendi. Şehir meclis birimine hizmet eden birimler; parti grup odaları, komisyon odaları ve çok amaçlı salondan oluşuyor. Üçüncü kat ise başkanlık birimlerine ayrıldı. Başkanlık makam odası, başkan çalışma odası, başkan meclis vekilleri gibi başkanlık ile ilintili kullanımlar öngörüldü. Dördüncü katta ise İzmir Belediyesi kullanım ihtiyaçlarına göre esnek olarak dönüşmesi planlanan açık ofisler ve yeme içme gibi hizmet birimleri yer alıyor. Esneklik ve dönüşümlülük ise sürdürülebilir kullanım yaklaşımını ortaya koyuyor. Son olarak, 20 araçlık otopark ve teknik hacimler yapının bodrum katında yer aldı. Aynı zamanda tüm katlarda acil durum senaryoları dikkate alınarak yangın kaçış noktaları saptanarak birimler oluşturuldu.

Esneklik ve Sürdürülebilirlik:

Yapıda alınan mimari kararlar, esneklik ve sürdürülebilirlik sağlamak açısından yapının azami uzun ömürlü kullanımını hedefler. Çekirdekler ve ıslak hacimlerin konumlanışının ardından tüm ofis katları yükseltilmiş döşeme, asma tavan ve hafif cam bölmelerle oluşturulmuştur. Böylece belediyenin zaman içinde değişen ihtiyaçlarına cevap verebilmek amaçlanmıştır. Elektrik ve data tesisatı titizlikle planlanmış olmasına rağmen, ileride öngörülebilecek yerleşim değişikliklerine de imkan vermektedir.

Şehir meclisi yapının en görkemli mekanıdır, oldukça sade ve çarpıcı bir hacimdir. Sade cam duvarlarla çevrili yüksek bir hacim, minimal ahşap detaylarla masalar ve koltuklar, halı kaplı bir döşeme ve ahşap tavandan oluşur. Sade sarkıt aydınlatma elemanları ile aydınlatılan Meclis, az unsur ile görkemli bir hacim elde etmeyi amaçlar.

Belediye Başkanlık binası enerji tasarruflu ve çevre dostu bir bina olarak tasarlanmıştır. Yapının iklimi gözeterek konumlanma ve yönlenme tercihleri, hakim rüzgar ve güneş yönünü yapı için avantaj haline getirmeyi amaçlar. Böylece daha az ısıtma ve soğutma gideri hedeflenmiştir. Pencere ebatları ve güneş kontrolü ile güneş ışıkları içeri alınırken iç mekana rahatsızlık vermeyecek biçimde süzülmesi mümkün olacaktır.

Çatıda yer alan fotovoltaik güneş enerjisi panelleri ile yapının kendi üreteceği elektrik kendi sarfiyatına destek olarak kullanılacak ve depolanacaktır.

CEPHE TASARIMI:

Öngörmüş olduğumuz anıt yapının cephesi ise iklim verileri ve demokrasi kavramı dikkate alınarak oluşturuldu. Konak Meydanı’nı seyreden giriş cephesinde meclis hacmini ve diğer birimleri güneşten koruyan örtü elemanı ön görüldü. Yapının güney cephesinde yer alan düşey elemanlar ise verilen 45 derece açı hareketi ile güneş etkisinin azaltılması işlevini üstlendi. Aynı zamanda yapının doğu ve batı cephesinde düşey elemanlar üzerinde ve çatı biriminde yer alan güneş panelleri ile enerji kullanımının azaltılması ön görüldü. Ek olarak dolaylı olarak doğal aydınlatmadan yararlanmak ve aydınlatma enerji kullanımını azaltmak amacıyla, şehir meclisinin tavan elemanında açıklık ön görüldü.