Katılımcı, Büyükada Çarşı Camii Mimari Fikir Projesi Yarışması

MİMARİ RAPOR

Gel gel gel ne olursan ol yine gel
İster kâfir ister putperest ister Mecusi ol, gel
Bizim dergâhımız ümitsizlik dergâhı değildir
Yüz bin kere tövbeni bozmuş olsan da
Yine gel…

Mevlana’nın bu sözleri dini mekân kurgumuzun felsefesine yol göstermiştir. Mimari yaklaşım olarak geleneksel tarz yerine modern ve ihtiyaçlara cevap verebilecek bir yapı formu seçilmiştir.

Ada konsepti – caminin adada yer alması bize sosyal dokuyu bozmama ve bütüncül bir yaklaşım sergileme kararı aldırmıştır. Cami tek yönlü bir ibadet mekânının dışında çevre verileriyle harmanlanmıştır. İç diş dengesiyle adadaki tüm kullanıcıları içine alan bir yaklaşım getirilmiştir. Açık alanlar kıyının ve çarşının bir devamı gibi camiye katilmiş geçişlerde ortak kurgulara yer verilmiştir.

Kıbleye dönük bir yapı – iç donanım

Yapı parsel yerleşim öncelikleri
1. Kıble yönü yapı iç kurgusunda alan kaybı yaşamamak ve fonksiyonel bir çözüm için yapı formu kıbleye dönük tasarlanmıştır.
2. İklim / rüzgâr verileri,
3. Çevresel faktörler önem derecesine göre etkili olmuştur.

İç donanımda kare bir mihrap arkasında cemaat yerleri kurgulandı. Mihrabın doğusuna minber batısına vaaz kürsüsü, girişin soluna mahfil katı yerleştirildi. Giriş ayakkabılık kısmı son cemaat yeri olarak kurgulandı. Kalın duvarlar içerisinde ayakkabılık bölmeleri yapıldı, akıllı sistem bir güvenlik öngörüldü. Parmak izi sistemli ayakkabılık bölmeleri oluşturuldu. Anahtar vb. objelerin kaybolma ve çalınma riski ortadan kaldırılmıştır.

Peyzaj- caminin kıyıya bakan kuzey cephesinden kışın esen sert rüzgârları kısmı olarak kesmek için her zaman yeşil kalan servi (ya da sedir) ağaçları (yaklaşık 3-4 m ), güneyde yarı açık alanlarda (bisiklet park yeri ve oturma alanları) cami içerisine meltemle esecek hoş kokulu mimoza ve lavanta bitkileri yerleştirilmiştir. Komşu parselle birleşim yerinde yeşil duvar seçilmiştir.

Arınma koridoru- iki bina arasındaki dar koridor arınma koridoru olarak adlandırılmıştır.

Alan hacim kurgusu- parsel sınırları ile ihtiyaç programı arasındaki dengeyi kurgulamada zorlanırken tercihimizi cami formundaki temel ihtiyaçları optimumda tutarak açık alan kullanımına yer ayırmak yönünde kullandık. Geniş saçaklarla yarı kapalı hale getirilen dış mekânlarda gerektiğinde ibadet imkânı sağlanacaktır. Normal zamanlarda ise bu kısımlar dinlenme, bekleme gibi rekreaktif amaçlar için kullanılabilecektir.

Herkesi düşünen cami – sadece ibadet odaklı ve iman eden insan mekânı olmak yerine her dinden her yaştan insanın farklı kurgularla mekâna dâhil olabileceği olasılıklar yaratılmıştır

Engelli girişi ayrı tutulmuştur. Turistler ve yerli halkın kullanımı için dinlenme ve bisiklet park yerleri açık hale getirilmiştir.

5 duvar felsefesi- İslam’ın 5 şartı yapının 5 duvarına atfedilmiştir. Yapının çatısı din olgusunu temsil ederken onu taşıyan beş duvar öğesi de bize İslam’ın gerekliliklerini hatırlatmaktadır. Bu duvarlarda yüklendiği anlama göre iç / dış mekânlarda ilgili yazılar yer alabilecek yüzeyler tanımlanmıştır. Ayrıca duvar kalınlıkları içerisinde havalandırma ve akustik hacimler yer almaktadır.

Aydınlatma- yerden tavana kadar uzayan cam cephelerle gün ışığını max. kullanma hedeflenmiştir. İbadet edenin manevi dünyasına dış mekân karmaşasını dâhil etmemek için mesh yüzeylerden faydalanılmıştır. Dış mekânda güneş enerjisi ve ledli çalışacak aydınlatma elemanları kullanılmıştır.

Akustik –caminin merkezi bir konumda sahil bandı ve çarşı içerisinde olması dış mekân sesinin içeri alınmaması için kalın yaptığımız duvarla çözüm üretilmeye çalışılmıştır. Kalın duvarlar arasında hava boşluğu yaratılarak çift duvar etkisiyle ses geçişi önlenmeye çalışılmış, cam yüzeylerde ise akustik lamine camlar tercih edilmiştir. İç mekân ses kalitesini yakalamak için zemin hali seçilirken tavanda belirlenen aksta ses yutucu yüzeyler oluşturulmuştur.

Genel mimarı kaygıda duvarların birbirine paralel yapılması yüksek düzeyde yansımaya ve daha uzun süre çınlamaya sebep olacağından öncelikli olarak kurgulanmıştır. Sesin anlaşılabilirliğini artırmak için sesin enerjisinden tek mekân oluşturulmaya çalışılmıştır. Bu gerekçeyle mahfil katı min. tutulmuştur

Bazı duvar yüzeylerinde bırakılan havalandırma yırtıkları da duvar yüzeylerinde ses yutma ve yansıtma dengesine katkıda bulanacaktır.

Havalandırma- projenin tasarım aşaması ana kararlarından olan havalandırma konusu duvar yüzeylerinin yönlenmelerinde etkili olmuştur. Kıyıdan esen rüzgârın mekân içine alınıp doğal havalandırma sağlanması amaçlanmıştır. Isıtma sistemi zeminden, ilave soğutma duvarlardan, temiz hava tavandan verilecektir. Minare bodrum kat havalandırması için hava baca görevi görmektedir.

Acil durum tahliyesi –yapı giriş ve çıkışları iki farklı noktadan kurgulandı. Tek noktada yoğunluk yaratılması önlenmek istendi. Girişlerden biri aynı zamanda engelli girişidir.
Bayan giriş ve çıkışları ise farklı kotta tamamen ayrı kurgulanmıştır.