Katılımcı, Çanakkale Belediyesi Çarşı, Yaşam Merkezi ve Otopark ile Yakın Çevresi Mimari Proje Yarışması

MİMARİ RAPOR

Proje alanı Çanakkale ili merkezinde olup; kuzey doğusunda Mehmetçik Bulvarı, güney doğusunda İnönü Caddesi, güney batısında Lise Caddesi ve kuzey batısında Muammer Aksoy Parkı bulunmaktadır. Konum itibari ile bitişik nizam ve üç cephesi mevcut binalarla çevrili oluşu farklı kullanıcı ihtiyacına yönelik küçük, modüler mekan gereksinimlerinin kurgulanmasında bir problem olup, Balıkesir – Çanakkale yolunun arabalı feribota bağlandığı ve yaya potansiyeline sahip Cumhuriyet Bulvarı’na yakınlığı proje açısından önem teşkil etmektedir. Yine proje alanının kuzey doğusundaki Halk Bahçesi önemli bir potansiyeldir.

Proje alanının bulunduğu bölgenin en önemli özelliği; yüksek yoğunluklu ticaret alanlarının arasına sıkışmış olup buna rağmen yoğun yeşil dokunun içinde kalmış olmasıdır. Muammer Aksoy Parkı ve Halk Bahçesi proje açısından büyük etkileşime neden olmaktadır. Kıyıya uzanan iki önemli bulvarın arasında yeşil dokuyla beslenen bu bölgede kente yeni bir ticaret odağı tasarlanması hedeflenmektedir.

Proje alanında Muammer Aksoy Parkı’nda bulunan mevcut ağaç dokusu proje kapsamında korunmuş ve peyzaj kararlarının verilmesinde önemli bir yer tutmuştur. Mevcuttaki taksi durağı korunarak Cumhuriyet Bulvarı’na paralel bir şekilde konumlandırılmıştır. Yine proje alanı içerisinde bulunan tescilli binalara kitap kafe fonksiyonu önerilmiştir. Muammer Aksoy Parkı’nda tasarlanan grid peyzaj içerisinde küçük satış birimleri önerilip meydana ticari canlılık getirilmiştir.

Yaya yoğunluğunun çok olduğu bu bölgede Lise Caddesi’nin araç trafiğine kapatılması (yayalaştırılması) önerilmiştir. Bu yol üzerinde Emniyet Müdürlüğü tarafından kullanılan otopark alanı ise yeniden ele alınarak düzenlenmiştir. Ayrıca bu alanda 114 adet motorsiklet ve bisiklet otoparkı önerilmiştir.

Otopark giriş – çıkışları iki adet olup bir tanesi Mehmetçik Bulvarından diğeri ise tali bir yol ile Cumhuriyet Bulvarı’ndan verilmiştir.

Mimari Proje

Çok yoğun bir ihtiyaç programı ve sıkışık bir arazi ile karşı karşıya kaldığımız bu projede arazinin tüm çeperlerine yerleştik. Yoğun yeşil dokuyu da proje alanının içine çekmek için bu formun içini boşaltıp meydan (avlu) önerisinde bulunduk. Ticari ihtiyacı karşılayabilmek adına komşu parsellerden uzaklaşıp yeni ticari cepheler açtık ve sokak kurgularıyla tasarladığımız meydan ulaşımını sağladık. Böylece hem içeride hem de çeperlerde ilişkisi kesilmeyen bir ulaşım ağı sağlamış olduk. Gerektiğinde ihtiyaca göre dükkanların büyüyüp küçülmesine, ön ve arka dükkanların birleştirilmesine imkan sağlamış olduk.

Kentte, insanların yoğunluk gösterdiği proje alanında yeni bir yaya aksı oluşturmak istedik ve Muammer Aksoy parkına bakan uzun kütleyi bir ana ‘Koridor’ ile birbirinden ayırdık. Kütleyi ayırmak istememizin temel amaçlarından biri; binanın duvar etkisini kırarak, kullanıcıların meydana katılımını arttırmaktır. “Koridor” dediğimiz bu alanda iki adet açık merdiven ve iki adet şeffaf asansör ile 2. bodrum kattan 2. normal kata kadar düşey ulaşım sağlanmaktadır.

Tasarladığımız meydanın tekdüzeliğini kırmak ve farklı kotlardan kullanıcının mekanı yaşamasını, algılamasını sağlamak amacıyla çökertilmiş kamusal bir rekreasyon alan oluşturduk.

İçeride kurguladığımız “Meydan” ile çeperlerde düşündüğümüz dükkanların birbiriyle olan iletişimini “Sokak”lar ile bağlayarak ulaşılabilirlik, erişilebilirlik sağladık. Mehmetçik Bulvarı’ndan, Lise Caddesinden ya da Cumhuriyet Bulvarı’ndan gelen yayalar için çarşı kütlesine alternatif girişler önerdik.

Bina kurgulanırken temel prensip; omurga gibi çalışan ana bir aks üzerine takılmış sokaklar ile ticari ve sosyo kültürel birimlerin etkileşimini sağlamak olmuştur. Çarşıya hizmet eden yatay ve düşey sirkülasyon elemanları bu omurga üzerine takılmıştır. Bu omurgada açılan yırtıklar ile farklı kotlardan kullanıcının mekanı algılaması amaçlanmıştır. Aynı zamanda, bu yırtıklardan kontrollü gün ışığı ve doğal hava sirkülasyonu sağlanmıştır. Belediye hizmet birimleri, amfi ve açık sahne, alternatif çekirdek, servis birimleri, personel odaları, bu avlu etrafında konumlandırılmış olup hem otoparklardan hem ana çekirdeklerden hem de amfi düzenindeki merdivenlerden bu alana ulaşım sağlanmıştır. Zemin katta istenen servis birimleri yine bu katta önerilmiştir.

1 ve 2. bodrum katta toplam 418 adet kapalı otopark bulunmaktadır. 1. bodrum katta ihtiyaç programında olmayan oto yıkama birimi önerilmiştir. Sığınak alanı ve teknik alanları birçoğu 2.bodrum kata yerleştirilmiştir.

Zemin katta kopartılan kütleler, 1. katta da kopuk şekildedir. Restoranlar, kafeteryalar, çocuk etkileşim merkezi ve belediyeye ait ticari birimler bu katta bulunmaktadır. Ayrıca ihtiyaç programında olmayan bizim önerdiğimiz kütüphane de bu katta konumlandırılmıştır.1. kat döşemesi dükkanlara geniş bir saçak oluşturup bu kata dışarıdan tek kollu metal merdivenler ile de ulaşılabilmektedir. Saçakta 100x100cm genişliğinde belirli aralıklarla boşluklar açılmıştır. Açılan bu boşluklar zemindeki yeşil dokunun hem görsel hem de fiziksel üst kotlara ulaşımını sağlamaktadır. Yine bu katta kullanıcılara ve çalışanlara hizmet eden servis birimleri bulunmaktadır.

İhtiyaç programı ile belirlenen ticari mekanlar ile kültürel mekanların; kullanıcı alışkanlıkları, manzara ihtiyaçları, ulaşım kolaylığı bakımından ihtiyaç duydukları farklılıklar dikkate alınarak, kültürel mekanlar bir kabuk içerisinde toplanıp Çanakkale kentine bir “Landmark” oluşturacak şekilde boğaz manzarasına paralel üst kotta konumlandırılmıştır. Yani 2. kat sosyo-kültürel aktivitelerin olduğu ve kuzey batı cephesi boyunca uzanan bir kütledir. Bu uzun kütle park cephesinden bakıldığında manzaraya karşı kente bir ekran oluşturmaktadır. Bu kabuğun içerisinde çok amaçlı salonlar, atölyeler, kurslar ve servis birimleri bulunmaktadır.

Cep sinemaları bu kütleden hem kullanıcısı farklı olabileceği için hem de fonksiyon olarak farklı düşünüldüğünden ayrılmıştır. Fakat tüm fonksiyonlar yine 2.katta bir köprü ile birbirine bağlanmaktadır. Yeşil teras olarak düşündüğümüz çatı, fonksiyonların birleştiği yerde açık hava sinemasına dönüşmektedir. Bu birime yine alternatif ayrı bir çekirdek ile de ulaşılabilmektedir.

Birbirinden ayrı kurgulanan bu mekanların, yaşayan mekan algısını kırmamak amacı ile aynı avludan beslenmeleri, fuayelerin görsel ve fiziksel olarak bir bütün gibi hareket etmeleri ve bu sayede canlı bir omurganın oluşturulması tasarım sürecinin en temel amacı olmuştur.

Cephe Kurgusu

2. katta tasarlanan kabuk cephesinde güneş kırıcı paneller vasıtasıyla, yazın güneşten gelen kazançlar en aza indirgenecektir. Kışın ise güneşin yükseklik açılarına göre hesaplanan güneş kırıcılar güneş ışınlarının içeri girmesini sağlayarak ısıtma enerjisinden tasarruf sağlayacaktır. Ayrıca kullanılan camlar ısı, ışık geçirgenlikleri açısından irdelenerek seçilecektir.

Doğal aydınlatmadan mümkün olduğu kadar istifade edilerek elektrikle aydınlatmadan tasarruf sağlanacaktır. Böylece aydınlatmadan gelen ısı kazançlarından da tasarruf sağlanacaktır.