Katılımcı, Efeler Belediyesi Hizmet Binası Mimari Proje Yarışması

MİMARİ RAPOR

Aydın ili, Kuşadası’ndan Didim’e kadar uzanan sahil şeridiyle Türkiye’nin en gözde tatil turizmi yerlerinden biridir. Ayrıca yol üzerinde bulunan ve şaraplarıyla ünlü Şirince Köyü, bölgenin değerine değer katmaktadır.

Merkez ilçe Efeler’in çevre yolu ile bağlandığı İzmir Bulvarı üzerinde bulunan belediye arazisi kentin önemli arterlerinin kesişim noktasıyla yakından ilişkilidir. Yakın çevre İzmir Bulvarı üzerindeki ticaret aksıyla beslenen konut dokusundan oluşmaktadır. Bölgede tarihi yapı izine pek rastlanamazken arazinin doğusuna doğru gidildiğinde çağdaş mimarlık yaklaşımlarıyla yapılan yeni yapılar dikkat çekmektedir. Bu yeni yapıların konut yoğunluğunun çevreye göre fazla olması, gün geçtikçe Efeler Belediyesi nüfusunun gözle görülür şekilde artacağına işaret etmektedir. Belediye arazisinin kuzeyindeki bölgenin kentsel dönüşüme dahil edilmesi çevresel kaliteyi arttıracaktır.

Proje arazisi güneyde İzmir Bulvarı (35m), kuzeyde Garaj Caddesi (15m) ile beslenmektedir. Vaziyet planı genel yaklaşımında İzmir Bulvarı’nın önemi dikkate alınmıştır. Arazinin batısındaki benzin istasyonu (düşük gabari) ve kız öğrenci yurdunun belediye binası ile devam etmesi ve arazinin doğusunda planlanacak ticaret yapısıyla birlikte yeni bir imar hattı tanımlaması önerilmektedir. Bu imar hattı, geniş ön bahçeler , toplu taşıma ve mevcut ticaretle bir meydan altyapısı oluşturmaktadır. Bu nedenle belediye binasının arsanın kuzeyine yaslanıp yükselmesi önerilmiştir. Sonuç olarak ortaya çıkan alan kentlilerin özgürce kullanabileceği mekanlar oluşturmuştur.

Yaya yaklaşımı için öncelikle İzmir Bulvarı üzerindeki otobüs durakları, karakteristik yapısıyla bölgeye katkıda bulunan yaya üst geçidi değerlendirilmiştir. Ayrıca kuzeyden gelen 2018. ve 2022. sokaklar yapı kütlesinde belirleyici olmuştur.

Yaya üst geçidinin araziye bağlandığı noktadaki otobüs duraklarına katkı amacıyla proje vaziyet planında görülen oturma birimleri ve gölgelik alan oluşturan bitkilendirme önerilmektedir. Batıya doğru ilerledikçe mevcuttaki diğer otobüs durakları, arazinin merkezine yaklaşım bakımından, giriş referansı olarak değerlendirilmiştir. Bu kısımda tören alanı ve devamında belediye ana girişleri bulunmaktadır. Biraz daha batıya gidildiğinde de araç girişi ve otopark alanı tasarlanmıştır. Bu alan kuzeyden de zabıta araçları girişiyle desteklenmektedir.

Yapı kütlesini oluşturan ikinci önemli etken kuzeydeki planlama izleri ve Garaj Caddesi’ne bağlanan 2018. ve 2022. sokaklardır. Bu izler, yaya ve araç akışı yapıyı sınırlandırıcı etki olarak değerlendirilmiş ve planlamanın devamlılığı hedeflenmiştir. Ancak yoğun güneşlenmesi bulunan bahçe alanında ağaçlandırmanın yanı sıra daha geniş alanların gölgelendirilmesi adına yapının iki katı saçak etkisi yapacak şekilde uzatılmıştır. Batıdaki kısım bodrum otoparklarına girişi tanımlarken doğudaki kısım kentlilerin özgürce vakit geçirebileceği, yöresel ürünlerin satılabileceği, kermeslerin düzenlenebileceği bir mekan tanımlamaktadır. Tamamen halkın kullanımına ayrılan bu doğu kısmı belediye giriş alanının doğusundaki su öğesi ile hem sınırlandırılmış hem de görsel olarak güçlendirilmiştir.

Su öğesinin ortasında bulunan eliptik kesitli cam kubbe, bodrum kattaki sosyo – kültürel mekanların doğal ışık almasını sağlamaktadır. Form seçiminde bölgedeki köy evlerinin bahçelerinde bulunan su haznelerinin kapak kubbeleri sembolize edilmiştir. Bu kuram kubbeyi saran su öğesiyle desteklenmiştir.

Zeminde gölgelik oluşturan, yapının 2. ve 3. katındaki uzama, farklı aktiviteler için kullanılabilecek teraslar oluşturmuştur. Ayrıca binanın kuzey ve güneyinde arkatlı alanlar oluşturmuştur.

Binanın güney cephesini kaplayan sistem sayesinde ısı kontrolü sağlanmıştır. Şaşırtmalı ve boşluklu olarak dizilen taş bloklar, yapıdan koparılarak ikinci bir cephe oluşturmaktadır. Bu iki cephe arasında oluşacak hava sirkülasyonu bina içini iklimlendirmeye katkı sağlayacaktır. Ayrıca kentsel bir yüzey olarak sakin ama güçlü bir izlenim vermektedir.

Belediye giriş holü çatıya kadar ulaşan galeri boşluğu ile tanımlanmıştır. Dış mekandaki arkatın iç mekanda da devam etmesi ile kullanıcılara mekan hiyerarşisini hissettirmektedir. Çatısız bir mekandan (dış) düşük tavanlı bir mekana girilmesi ve ardından tavanın tekrar yükselmesi ile hiyerarşi tanımlanmıştır. Galeri boşluğu aynı zamanda ışıklandırma ve hava dolaşımına katkı sağlamaktadır. Tesisat katına kadar spyder sistem ile tasarlanan cam yüzey çatının içine doğru kırılarak bir çatı penceresi oluşturmuştur. Bu çatı penceresinin döşeme ile buluştuğu parapet duvarına yerleştirilen menfezler (mevsime göre açılıp kapatılacak şekilde) bina içi doğal havalandırmayı desteklemektedir.

Çatıdaki tesisat katının üzerinde bir döşeme daha yerleştirilerek çift çatı oluşturulmuştur. Aradaki boşluğun yapacağı hava akımı iklimlendirme dış ünitelerinin havalanmasını ve çatıdan gelecek sıcaklığın azalmasını sağlamaktadır. İkinci çatının üzerine de güneş panelleri yerleştirilerek elektrik üretmek hedeflenmiştir. Bölgedeki hemen hemen her konutun çatısındaki güneş ısıtıcılarının sürdürülmesi düşünülmüştür.

Plan yaklaşımı, yarışma şartnamesindeki öneriler ve halkın günlük kullanımı değerlendirilerek oluşturulmuştur. Özellikle yoğun kullanılan birimlerin alt katlarda bulunmasına ve ilişkili birimlerin yatayda bağlanmasına dikkat edilmiştir.