Katılımcı (ERA Şehircilik Mimarlık), Caferağa Spor ve Kültür Merkezi Mimari Proje Yarışması

Mimari proje raporu:

GRIFT

Caferağa Spor ve Kültür Merkezi proje yarışması için üretilen öneride öncelikle parseldeki eğim ve kottan faydalanarak çevredeki eksik olan kamusal alan yaratılması hedeflendi ve işlevler, topoğrafyadan da yararlanılarak farklı kotlara yerleştirildi. Yapının düşeyde iki ayrı bloğa ayrılmasının topoğrafya ve çevre ile kuracağı ilişki bakımından da olumlu olacağı düşünüldü.

Oldukça yoğun bir kentsel örüntü içinde yine yoğun bir kullanıma sahip olması beklenen projenin yalın bir mimari dil benimsenerek kullanıcıların yaratacağı hareketli atmosfere sakin bir fon oluşturması hedeflendi. Bu nedenle neredeyse arsa sınırlarına oturan mono blok masif bir kütleden bazı parçaların kesilip atılması ile oluşturulan anıtsal ama ağırbaşlı bir yapı yaratıldı. Bu etkiyi sağlamak için kütlelerin tüm yüzeyleri farklı dokulara sahip aynı modülasyonu kullanan Corten çelik malzeme ile kaplandı.

Yapının üst kütlesinde, +29.00 kotundan itibaren, şehirsel boşluk hissini sağlamak ve meydanda yükselen kütleyi hafifletmek adına taşıyıcı sistem çelik konstrüksiyon olarak planlandı. Hemen altta konumlanan havuz açıklığının kolonsuz geçilebilmesi, sergi alanına sağladığı yüzeyler, konsolların yoğun olduğu mekanlarda yükü hafifletmesi ve imalat hızına olumlu katkıları olacağı düşünülen sistem yapının kısa kenarlarından yükselen betonarme taşıyıcılar üzerine yerleştirilecek büyük makaslardan oluşan çelik bir karkastan oluşmakta.

Programın hacimsel olarak ağırlık merkezini spor ve çok amaçlı salonlar, havuz ve otopark oluşturmakta.

Meydan, Tiyatro ve Kültür Merkezi:

Projenin yer aldığı çevre incelendiğinde, Bahariye, Kadıköy Çarsı ve Moda semtlerinin çehresinin son dönem hızla değiştiği, semtte ticari mekanların ve özellikle yeme-içme yerlerinin yoğunlaştığı gözlenmektedir. Proje içinde bulunduğu bu çevreye bir bekleme – buluşma noktası olmayı vaat etmekte, mahallelinin nefes alabileceği bir boşluk yaratma fikri ile üst kütlesini bir fon olarak değerlendirir.

Semte yeni bir boşluk eklemek ana fikri ile yapı +22.00 ve +25.00 kotundan Sakız Sokak ile ilişkilendirildi ve yeni bir meydan yaratıldı. +22.00 kotundan yükselmekte olan, uzun banklar ve yer yer gölgeli mekanlar ile mini bir parkı andıran, yayvan basamaklar vasıtasıyla, kütlenin içindeki boşluğa vurgu yapılmakta ve yumuşak bir geçişle bir üst kota ulaşılmakta. Bu farklı kottaki buluşma, araçlarla yayaların zorunlu olarak sahip olduğu ilişkiyi de ayırır.

Farklı akslardan araziye yaklaşımı da destekleyen bu basamakların orta kısmı +22.00 kotunda boşaltılarak okul cephesi ve üzerinden Moda Caddesine kadar uzanacak bir boşluk yaratıldı.

Bu açıklık üstteki yapının ana girişini oluşturur. İlerledikçe basamakların altında oluşan iç meydan çevresinde kafeterya, kitapçı gibi öğeler yer alır.

Yapı girişinde ziyaretçileri 7m yüksekliğinde bir boşluk karşılar. Sergi salonu, kokteyl, açılış gibi etkinlikler için de değerlendirilebilecek geniş bir mekan galeri boşluğu ile tanımlanır.

Spor Merkezi / Spor  Salonu / Havuz:

Kadıköy çarsıdan yaklaşıma ve okul cephesine açılması planlanan giriş ziyaretçileri +18.00 kotundan karşılamakta. Bilet satış otopark gibi yan birimler de bu kotta bulunur.

Mevcut topoğrafyanın sağladığı eğim kullanılarak, kullanıcıların girişten itibaren bir ana merdiven ile alt kotlara ulaştırılması hedeflendi. Salon mekanı, girişten itibaren ayrı bir kütle olarak vurgulanırken ziyaretçilerin lobiden itibaren yaratılmış olan boşlukta ilerleyerek aşağı kota inmeleri sağlandı. Büyük salonun eğik yüzeyli kabuğunda açılan boşluklar sayesinde ortak alanlar ile görsel ilişki kuruldu.

Farklı bir sirkülasyon aksına,  havuz, spor salonu, çocuk oyun alanı ve soyunma birimleri konumlandırıldı. Spor salonunun V.I.P mekânı olarak da işlevlendirilebileceği fikrinden hareketle, spor salonu ve büyük salon, kütlesel olarak birbiri ile ilişkilendirildi. Kullanıcılar spor salonuna direkt olarak ana salon kabuğunun içerisinden gecen bir hat ile de ulaşabilmekte.  

Tiyatro salonu:

+29.00 kotunda yer alan tiyatro salonuna, sergi holünü geçerek ulaşılan şeffaf bir cepheye yerleştirilmiş merdivenler ile ulaşılır. Yaklaşık 15m yüksekliğinde ve doğal ışık alan bu mekan, etkinliklere ve atölyelere de hizmet veren bir aralık olarak tasarlandı. Projenin tüm bölümlerinde olduğu gibi, salonun yerleşiminde de tek düzlemde farklı etkinliklerin yapılmasına olanak sağlayacak bir mekânsal kurgu hedeflendi.

İdari Birimler:

Hem kültür hem de spor merkezi ile bağlantılı olan idari birimler kendi aralarında gruplanır ve +18.00 kotundan giriş alan spor merkezine bir çekirdek ile bağlanır.

Otopark:

Tasarım sürecinde arazinin doğal topoğrafyasını kullanmaya ve hafriyat miktarını azaltmaya önem verildi. Tüm araziyi tek bir kota kadar boşaltmak yerine, arka yola bakan cephede mevcut binanın oturduğu kot da dikkate alınarak, çok derin olmayan bir istinat veya iksa çalışması ile ana spor salonunun oturduğu bölümde daha az kazı yapılması hedeflendi. Bu amaçla işlevsel gruplamalar yapılarak, kültür merkezinin giriş aldığı +18.00 kotunda spor merkezi, spor salonu, havuz gibi spor aktiviteleri ile ilgili işlevlerin girişleri, servis girişleri ile özel giriş çıkışlar, otomatik otopark girişleri ve lobisi konumlandırıldı.

Otopark çözümlemesi için yarı veya tam otomatik otopark önerildi. Rampalarla alt kotlara ulaşım ve derin kazı kotlarını yaymak yerine, otopark alanını arazinin daha az eğim ve yapı olan bir bölümüne toplamak çözüm olarak düşünüldü. Otopark kapasitesinin arttırılması talep edildiği takdirde, yapının diğer bölümlerini etkilemeden, büyük araç adedi sınırlanarak veya kazı derinliği arttırılarak çözümlenebilmektedir.

Yerleştirilmesi planlanan bu çelik konstrüksiyon otomatik araç otoparkı yaklaşık 10 araç katından oluşmakta ve üç ayrı teslim noktasından servis almakta. Yapı ile sirkülasyon anlamında bağı bulunmakla birlikte dışarıya da hizmet verecek şekilde planlanan otoparkta, havalandırma sistemlerinin minimuma indirildiği sadece yangın tertibatının bulunacağı bir sistemle hem kazı hem de enerji tasarrufu amaçlandı.