Katılımcı, Erenköy Ruh ve Sinir Hastalıkları Eğitim ve Araştırma Hastanesi Bizimköy Mimari Proje Yarışması

Proje Raporu

RUHSAL RESTORASYON İÇİN MİMARİ MEKAN TASARIMI

Tasarım Girdileri

Erenköy Ruh ve Sinir Hastalıkları Eğitim ve Araştırma Hastanesi yerleşkesi yaklaşık 9.7 hektarlık çam ağaçlarının oluşturduğu koruluk bir alanda bulunmaktadır. Yerleşke farklı zamanlarda yapılmış birçok binaları barındırmaktadır. Bu binalarda psikiyatri,çocuk psikiyatrisi, nöroloji ve bağımlılık alanlarında poliklinik ve yataklı kliniklerde hem hizmet verilmekte hem de uzmanlık, eğitim ve araştırmalar yapılmaktadır. Proje alanının ruh ve sinir hastalıkları tedavisi için güçlü potansiyeller sunmasına karşın mevcut mekânsal düzenlemenin bu potansiyelden yararlanacak bir anlayış ve mekânsal kaliteden uzak olduğu görülmektedir. Bu amaçla mimari konsept mevcut potansiyelleri kullanan terapötik (tedavi edici)ortam yaratmak olarak belirlenmiştir. Konsept doğrultusunda psikiyatrik tedavi için yeni ve yenilikçi bir ortam yaratırken araştırma, eğitim, öğretim, bilgi paylaşımı ve tedavi süreçlerinde yeni teknolojilerin kullanımı için en uygun koşullar araştırılmıştır. Fiziksel ortamın tasarımında hasta bireyler için insan ölçeğinde, samimi bir yaşam alanı olması, güvenli ve refah bir ev atmosferini yansıtması temel kabuldür.

Proje üç amacı gerçekleştirmektedir.

1) Mimari kaygıları İnsanlar için (hasta, personel, öğrenciler) kaliteli ve değerli bir yaşam alanı tasarlamak için yönetmek. Bu amaçla hastanede geçirilen uzun süreli konaklamayı restoratif bir süreç bağlamında değerlendirip, iç ve dış mekan tasarımlarını terapötik etki yaratacak biçimde kurgulamak.

Bu amaçla mevcut peyzaj varlığı olumlu ve olumsuz yönleri ile analiz edilmiştir. Yoğun ve yüksek ağaç dokusu hastalar için en gerekli ‘’Gün ışığını’’etkin kullanabilmek için nasıl değerlendirilebileceği üzerinde durulmuştur. Programı oluşturan ünitelerin sayısı ve alan üzerinde yerleşilmeye uygun bölgelerin kısıtlığı nedeniyle tüm zemin katlar bir ‘’karşılama ve hoş geldin’’mekanı olarak yorumlanmıştır. Özellikle ruhsal restorasyon için evlerinden yabancı bir ortama uzun süreli konaklama için gelen hastalar için güvenli, konforlu ve yabancılaşma duygusu yaratmayan aksine terapötik bir ortamın yaratılması amaçlanmıştır.

2) Profesyonel ve güvenlikli bir psikiyatrik tedaviyi desteklemek için açık ve işlevsel bir düzen tasarlamak. Psikiyatri kliniklerinin amacı hastanın hastaneye yatmasına neden olan psikiyatrik problemi farketmesini ve iyileşmesine yardım etmektir. Bu nedenle hastaneler yenilikçi ve profesyonel ekiplerin en uygun ve yaratıcı ilham veren fiziksel ortamların tasarlanması hem hastalar hem de çalışanlar açısından çok önemlidir. Erenköy ruh ve sinir hastalıkları hastanesi, kadın. erkek, çocuk psikiyatri, nöroloji ve bağımlılık klinikleri ile poliklinik hizmetlerinin verildiği kompleks bir yerleşkeye sahiptir. Bu yerleşke içinde bir ortak uğraş terapi avlusu etrafında tasarlanmış çeşitli bahçeler bulunmaktadır. Bahçelerin her biri özel kliniklerin akut ve iyileşme sürecinde kullandıkları bahçelerdir. Bahçe içinde klinikler salt bir konaklama ünitesi olmasının dışında kendilerini gerçek yaşama hazırladıkları evleri olması amaçlanmıştır.

3) Mevcut yeşil doku, binalar ve diğer peyzaj ögeleri ile bütünleşen yeni ek yapıların ulaşım, erişim ve yaşam alanları bağlamında bir master plan oluşturmak. Erenköy yerleşkesi 9.7 hektar büyüklüğünde içinde yoğun ve yüksek çam ağaçlarının bulunduğu bir yerleşkedir. Korunması istenen yapılar ve öngörülen programı mevcut bitki varlığına zarar vermeden gerçekleştirmek projenin esas kabullerinden biridir. Bu amaçla alan içi ulaşım kararları mevcut yol izleri tutularak verilmiştir. Öte yandan alan içinde bahçe çevresinde küçük elektrikli araçlarla transfer işlenin yapılması öngörülmüştür.

Master plan ölçeğinde proje alanı iki bölümden oluşmaktadır:

a) Poliklinik, acil servis ve poliklinik bahçesi. Bu bölüm kent içi taşıt ulaşımına paralel gelişecek biçimde konumlandırılmıştır. Böylece dış hastanın kolay ulaşımı sağlanmış olup bekleme süreleri için hasta ve yakınların rahat zaman geçirebileceği bir bahçe tasarlanmıştır. Bu bölümde olabildiğince az ağaca müdahale edilmiştir.

b) Tedavi ünitelerini barındıran sessiz bölgedir. Bu bölge bir dizi klinik ve bahçelerden oluşmaktadır. Bahçe içinde aktif, pasif ve karışık etkinlik alanları bulunmaktadır. Tüm bahçe duvarları 2m. yüksekliğinde her dem yeşil ve çiçekli bitkilerden tasarlanmıştır.