Katılımcı, Erenköy Ruh ve Sinir Hastalıkları Eğitim ve Araştırma Hastanesi Bizimköy Mimari Proje Yarışması

Mimari Açıklama Raporu

Hastane Kompleksi İstanbul’un Erenköy İlçesinde bulunmaktadır. Hastane alanı ilçenin önemli bir ulaşım aksı olan Bayar Caddesine Kuzey-Doğu yönünde komşudur. Şehrin ana ulaşım akslarına bu yoldan bağlanılmaktadır. Çalışma alanına kent ölçeğinde bakıldığında yoğun konut dokusu içerisinde kalan yeşil dokuda bulunduğu görülmektedir. Alanda bulunan farklı yaş ve boyuttaki fıstık çamları alanın kimliğini yoğun şekilde etkilemiştir. Sadece hastane kullanıcıların değil ayrıca yerel halkında zihninde yer etmiştir.

Yarışma alanında ayrıca korunacak tarihi ve tescilli yapılar mevcuttur. Korunacak tarihi yapılar, mevcut ağaçların yerleri, istenilen yeni fonksiyonlar ve ana ulaşım aksları düşünülerek Hastane komplesine master plan çalışması yapılmıştır.

Mevcutta bulunan üç giriş kapısı yeni master planda mevcuttaki konumlarıyla kullanılmıştır. Daha sonra alan kuzey-doğu ve güney-batı ekseninde 2 ana ulaşım aksı üzerine kurgulanmıştır. Bu iki ana akslar arasına ikincil akslar tasarlanmıştır.

Ana akslar çift yön araç yolu olacak şekilde tasarlanırken, ikincil akslar tek yön araç yolu olarak bu iki aksı birbirine bağlaması düşünülmüştür. Akslarda ayrıca yayaların  kullanımı düşünülmüş ve buna ek olarak fonksiyonlara göre yaya aksları planlanmıştır.

Akslar ile alana zonlama çalışması yapılmıştır. Bu çalışmada;

-Mevcut binalar

-Hasta çeşitliliği ve hastalık çeşitliliği (Günlük ve yatan hastalar-çocuk, erkek ve kadın)

-İstenilen yeni fonksiyonlar

-Mevcut ağaçların konumları

Dikkate alınarak yapılmıştır.

Üst ölçek tasarımında sirkülasyon senaryosu önemli bir konumdadır. Öncelikle ihtiyaç programında bulunan yeni fonksiyonlarda gruplandırma yapılmıştır. Yatarak tedavi olan psikiyatrik hastalar ve yatarak tedavi olan bağımlı hastalar ayrı konumlandırılmıştır. Ayakta tedavi olan Poliklinik hastaları ise başka grupta düşünülmüştür. Hasta grupları kendi aralarında da gruplandırılarak çocuk hastalar daha ayrı konumda ele alınmıştır. Ayrıca tutuklu hastalar alana daha izole olan kendi içinde cezaevi araç yerleri olan bir konumda tasarlanmıştır.

İhtiyaç programındaki ortak alan hacimleri genelde idareye ve alanın orta bölgesinde konumlandırılmıştır.

Acil yapısı da mevcut durumdaki gibi, alana ulaşımın en kolay olduğu Bayar caddesi cephesindeki bölgeye konumlandırılmıştır.

Alan doğu- batı aksında düşüldüğünde doğu tarafı daha fonksiyonel ve mimari hacimler konumlandırılırken, batı tarafında daha çok peyzaj alanları ve sosyal aktivite hacimleri bulunmaktadır.

Alanda 110 araçlık kapalı otopark ve 140 araçlık açık otopark tasarlanmıştır. Ayrıca akslar üzerinde duraklama cepleri ve bisiklet park alanları da düşünülerek tasarlanmıştır.

Yapılan bu üst ölçek çalışmasından sonra daha alt ölçeklerde çalışmalar yapılmıştır. Alt ölçek çalışmalarında on metrelik çekme payı  dikkate alınarak tasarım  yapılmıştır.

Acil binasının mevcut konumu korunarak ihtiyaç programındaki istekler göz önüne alarak yeni hacim tasarlanmıştır. İstenilen fonksiyonlardan dolayı bazı ağaçlar  alanın batısında bulunan ağaç bölgesine taşınmıştır.

Daha sonra K1 kadın psikiyatri hacmi psikoterapi merkezi olarak düşünülmüş ve yeniden planlandırılmıştır.

Ana aksa yakın ve merkezi konumda, giriş katında personel yemekhanesi olan üst katlarında AMATEM erkek rehabilitasyon merkezi AMATEM anne bebek kliniği tasarlanmıştır. Üst kattaki fonksiyonlar için iki ayrı giriş olacak şekilde plan çözümü yapılmıştır. Ayrıca bu  hacmin  A1 ve A2 kütleleriyle oluşturduğu merkezi meydan rekreasyon alanı olarak düşünülerek kullanıcıların vakit geçirebileceği alanlar ve büfe tasarımı yapılmıştır.

Mevcutta bulunan A1 ve A2 binalarına hacimlerin için planlarıyla uyumlu olan sanat atölyeleri, öyküsel tedavi odaları, farkındalık merkezi (MBSR) ve oyun terapi odaları gibi çeşitli fonksiyonlar önerilmiştir.

Yine bu bölgeye çocuk ergen psikiyatri ve ÇEMATEM polikliniği konumlandırılmıştır. Çocuklar için oyun parkı ve spor alanı bu hacme yakın olarak tasarlanmıştır.

Alanın batısında bulunan yoğun ağaçlık bölgede mevcut ağaçsız bölgeler içinde konferans salonu bahar merkezi ve mescit tasarlanmıştır. Bu fonksiyonlara ek olarak perma kültür alanı, sera ve yürüyüş parkuru fonksiyonları önerilmiştir.

Çalışma alanın kuzey bölgesinde bulunan büyük ağaçsız spor alanına metrekare ihtiyacı fazla olan kadın psikiyatri, çocuk psikiyatri ve nöroloji kliniği olmak üzere bir blok buna ek olarak erkek psikiyatri kliniği diğer blokta olmak üzere iki blok tasarımı yapılmıştır. Bu bloklarda hasta bahçe kullanımı da göz önünde bulundurularak daha içe dönük ve korunaklı bir form tercih edilmiştir.

Bu bloklarda ek olarak ETS-TMS ve kapalı otopark fonksiyonları bulunmaktadır. Bu bloklardaki hasta bahçeleri güvenli bölge içinde direkt klinikle bağlantılı olarak düşünülmüştür. Bloklar bu konumda alana daha izole olarak düşünülmüştür.

İdari bina ihtiyaç programı doğrultusunda tekrardan planlanmıştır. Buna ek olarak eczane ve personel kuaförü eklenmiştir. Bu fonksiyonlara direkt zemin  kottan ulaşım sağlanması için giriş katında  çözülmüştür.

Alanın doğu tarafında daha çok günlük hastaların kullanacağı  poliklinikler ve AMATEM yataklı birimler konumlandırılmıştır. Tasarım sürecinde mevcut ağaçlar korunmuştur. Hacmin formu bu şekilde oluşmuştur. Korunma öncelikli ağaçlardan dolayı hacim parçalanarak çelik köprü yapılarak sirkülasyon sağlanmıştır. Hacmin parçalanmasıyla hacmin arka kısmında kalan izole korunaklı alana ulaşım sağlanmıştır. Bu korunaklı ve izole alana   tutuklu hasta ve sağlık kurulu fonksiyonları konumlandırılmıştır. Bu hacimde ve bazı hacimlerde giriş kat fonksiyonu üst kat fonksiyonları farklılık göstermektedir. Binalar dikeyde de parçalı düşünülmüştür (fonksiyonel anlamda). Bu bölgedeki hacimde dikey ulaşım sirkülasyonu  cephelere konumlandırılmıştır. Böylece hastaların direkt olarak bahçeyle bağlantısı sağlanmıştır.

Bu bölgede ayrıca nöroloji ve diğer branşlar polikliniği, diş ünitesi, AMATEM polikliniği, uyku servisi ve laboratuvar ve görüntüleme birimleri konumlandırılmıştır.

Kreş birimi ise diğer fonksiyonlarla daha ayrı düşünülerek alanın dış çeperinde tasarlanmıştır. Ayrıca kreşe daha kolay ulaşım olabilmesi için dış kapıya yakın konumdadır.

Genel olarak yapılara bakıldığında alanın özelliklerinden dolayı parçalı bir tasarım anlayışı tercih edilmiştir. Ancak tüm hacimlerin birbiriyle bağlantısını güçlendirmek için tek çeşit cephe sistemi tasarımı yapılmıştır. Cephede üç ana malzeme kullanılmıştır. Bunlar fiber beton, kompozit ve doğal ahşaptır. Cephelerde  katların daha iyi anlaşılabilmesi ve kütleselliği bozmak için malzeme farklılıkları yaratılmıştır. Yine devamlılığın ve tek düzeliğin önüne geçmek için düzensiz cephe modülleri  kullanılmıştır. Alanda güneş ışığından daha fazla yararlanmak için daha geçirgen olan cam cepheler tercih edilmiştir .Seçilen malzemelerin bakım istememesi ve uzun kullanım ömürleri de göz önüne alınmıştır.