Katılımcı, Gülsuyu Cemevi ve Kültür Merkezi Ulusal Mimari Proje Yarışması

PROJE RAPORU

Ülke genelindeki sosyal bir gerçekliğe yanıt oluşturma potansiyeli olan ‘Maltepe Belediyesi Gülsuyu Cemevi ve Kültür Merkezi’ projesi ile Alevi toplumu için nitelikli mekanlar sunan, kent ile kontrollü şekilde iletişim kuran bir yapı kurgulanmıştır. Toplu yaşam alanlarını canlı kılmak ve sosyal yaşam ile olan bağı kuvvetlendirmek açısından alevi toplumuna ve kentlilere kucak açan mekanlar ve rekreatif alanlar oluşturulmuştur. Ülkemizde nitelikli örneğine neredeyse hiç rastlanmayan bir yapı türü için iddialı bir tutum sergilemek yerine, birincil kullanıcıların (alevi toplumu) ve ikincil kullanıcıların (alevi olmayan toplum), hem kendi içinde, hem de birbirleri arasında diyalog kurabilecekleri sosyal mekanlar kurgulanmıştır. Bu sosyal mekanları tutan ve tanımlayan, aynı zamanda işlev barındıran yapılar ile tasarım yere, cemevi işlevine ve kente olabildiğince az müdahale ederek potansiyeli yüksek sosyal mekanlar sunma eğilimindedir.

Konum:
Tasarım alanı, İstanbul’un ana ulaşım arterlerinden birisi olan E5 karayoluna Adatepe Caddesi ile bağlanan, kentin ikincil gelişme bölgesinde konumlanmaktadır. Parseli çevreleyen anonim konut yapıları ve atıl yeşil alanlar gibi bileşenler sorgulanarak tasarım yaklaşımlarına gidilmiştir.Kent ölçeğinde tuttuğu yerin potansiyelleri ve kenti alana bağlayan ulaşım hatları, arazinin manzaraya açılan konumu yapılacak olan tasarımın önemli girdileri haline geldiler.

Tasarım Yaklaşımları:
Tasarım, dört farklı işlev başlığından yola çıkılarak bir kampüs kimliğinde ele alınmıştır. Tasarlanması beklenen bu işlevler Alevi-Bektaşi inancındaki 4 kapı metaforundan yola çıkarak arazideki eğimden yararlanarak 4 ayrı kotta kurgulanmış ve birbirleri içine akan avlularla mekansal süreklilik sağlanmaya çalışılmıştır.

Söz konusu avlular ve avluları saran işlevler kısaca;
I. Giriş-Merasim Avlusu (Şeriat Avlusu)
II. Yönetim-Konaklama Avlusu (Tarikat Avlusu)
III. Sosyal Avlu (Marifet Avlusu)
IV. İbadet Avlusu (Hakikat Avlusu)

Kent ile doğrudan ilişki kurması öngörülen yapı her avlu katında Adatepe Caddesi’ne ve kıyı sokağa açılmaktadır. Böylece yapıyı besleyen, zengin sosyal mekanlar oluşturan, farklı kotlardaki işlevleri ayıran, ve bu kotları birbiri ile bağlayan avlular, yaşayan birer avlu haline gelmektedir.

İşlevler kotlara yayılırken manzara yönelimi de dikkate alınmış ve her avlu katı maksimum manzara kullanımına elverişli olarak kurgulanmıştır.Yapılar eğime yedirilerek kurgulanırken, yapıların çatıları birer kent platosuna dönüştürülmüştür.

Ekolojik Bağlam & Peyzaj:
Marmara Bölgesi’nin iklimsel karakterina uygun olarak yapıların yönlendirilmesinde ve geniş yüzeylerin güneş ile ilişkisinde optimum çözümlemelere gidilmiştir. Cepheleri yapıyı karakterize eden arkadlar yayanın kampüs içindeki ulaşımına imkan verirken, bu gölgeli alanların manzaraya açılan nitelikli kullanımına ve bloklar arası rüzgar dolaşımına imkan vermektedir.

Arkadların sağladığı gölge, rüzgar dolaşımı,farklı kotlarda oluşturulan avlular ve yoğun yeşillendirme ile yapıya kendiliğinden klimatik bir altyapı hazırlanacaktır. İç avlularda Marmara Bölgesi iklimine uygun çeşitli bitki türleri seçilirken, kent platolarında, zemini yormayan endemik bitki türleri ile düzenlenen rekreasyon alanları ile bütünleştirilmiştir.
Avluların arsa sınırını her kotta tutan yerleşimi sayesinde peyzaj bütüncül ve sürekliliği olan etkili bir Zone’a oluşturulmuştur.

Ulaşım:
Gülsuyu Cemevi ve Kültür Merkezi, Adatepe Caddesi’ne ve kıyı sokağa yaslanır biçimde konumlanmaktadır. Açık otopark, arsanın giriş merasim avlusu kotunda kurgulanmıştır. Kapalı otoparklar ise kıyı sokaktan ulaşılan, girişi +4.00 kotundan olan 0.00 ve +4.00 kotunda iki kat olarak kurgulanmıştır.

Yaya trafiği ise; 0.00, +4.00, +8,00 ,+ 12.00 ve +20.00 kotundan her kotu besleyen ve avlulara açılan, aynı zamanda avluları birbirleri ile bağlayan birer rekreatif örgü olarak kurgulanmıştır. Böylece yapı arazinin eğimli durumunu avantaja çevirip, her kottan yakın çevresiyle iletişim kurmuş ve zengin sosyal mekanlar oluşturmuştur.

Mimari Dil & Malzeme:
Nitelikli mekansal kurgu elde etmek amacı ile arazi verileri ve bağlam değerleri üzerinden ortaya konan mimari dil yalın ve okunaklı olmuştur. Bütüncül tasarım anlayışının bir sonucu olarak, yalın formu destekler doğal malzeme seçimine gidilmiştir. Bloklarda yapı karakteri olan nötr ve masif etki sağlamak amacıyla iki renkli betonarme kullanılmıştır.