+L Mimarlık'ın İBB Kültür ve Sanat Odağı Mimari Proje Yarışması için önerdiği proje.
Bariyerler
Yarışma alanının yakın çevresini incelerken kentli deneyiminin bariyer niteliğindeki unsurlarla kesintiye uğradığını gördük.
Bu nedenle, Kültür ve Sanat Odağı yapısının bütün cephelerinde kamusal sirkülasyona izin vermesi, yer açması, onu teşvik eder hale gelmesi için, farklı kotlarda zeminden iç mekâna erişim sağlamayı arazi yerleşimindeki önceliğimiz olarak belirledik. Yapının alt zemin katını parselin kuzeydoğusunda küçük bir meydan oluşturacak şekilde 19.00 kotunda konumlandırdık. Bu meydandan yukarıda Derem sokağa doğru bir kent avlusu oluşturmayı ve metro durağına doğru Baraj Yolu Alt Sokak boyunca duvar üzerinde yüksekte devam eden mevcut yeşil alanı kaldırım kotuna indirmeyi önerdik.
Bu yerleşim sayesinde, yapının metroya erişilen aks üzerindeki cephesi karşılaşma, buluşma ve bekleme gibi kentli davranışlarına yer açacak şekilde sokağı genişletebiliyor. Kentsel avlu ise halihazır durumda ulaşılması zor olan bir kent parçasına koridor açıyor. Arşiv haritalarda eskiden park olduğu anlaşılan bu bölgeye park yapılmasını öneriyoruz.
Ölçek
Yapının mahalleye dönük cephelerinde mahalle ölçeğiyle ilişkilenmesini, güneybatı cephesinde ise metropol/ çevreyolu ölçeğinde fark edilir bir kütle haline gelmesini istedik. Bu nedenle salon hacimlerini mahalleden bakışta gizleyip D 100 karayolu cephesinde vurguladık. Bu hacimler metro çıkışı köşesinden itibaren bir saçak eşliğinde küçük hacimlerle sarılıyor. Bu saçak kuzeydoğudaki küçük meydanı ve buradaki girişi tanımlayarak devam ediyor, kentsel avlunun mekânsallığına katkıda bulunarak 33.00 kotuna çıkıyor. Bu kotta atölyelerin dış mekanına katıldıktan sonra köprüyle erişilen kütüphane girişinde vurgulu bir şekilde sona eriyor. Bu cephe park olarak kullanılmasını önerdiğimiz alandan bakışta iki kat yüksekliğinde okunan sakin bir kütleye dönüşüyor.
Program
İhtiyaç programını da bu ölçek yaklaşımı ve kentsel bariyer eleştirisi ekseninde ele aldık. Etkinlik zamanlarında kalabalıklaşan, etkinlik olmayan zamanlarda ıssızlaşan bir yapıdan kaçınmayı hedefledik. Bu nedenle kamusallığı güçlü işlevlerin mahalleye dönük cephelerde zeminden erişilecek şekilde salon hacimlerini sardığı bir kurgu öneriyoruz.
Baraj Yolu Alt Sokak’ın kotunu takip eder şekilde kafe, kitapçı ve sergi alanını konumlandırdık. Fuaye girişleri sokağın kuzey tarafında kentsel avlunun başladığı meydanın ana unsuru olarak yer alıyor.
33.00 kotunda üst zemin kat girişini konumlandırdık. Bu giriş 19.00 ile 33.00 kotları arasında uzanan fuayenin üst girişi ve aynı zamanda atölyelerin de girişi. Yarışma alanının bu daha sakin kısmında dış mekanla ilişkili atölyeler yer alıyor. Bu cephede yer alan kütüphaneye de arazinin kuzeybatı yönündeki devamında yükselen kottan başlayacak bir köprüyle düz ayak erişim öneriyoruz.
Sahne arkası sanatçı ve servis girişleri, otopark girişi ve tır erişimini güneybatı cephesinden sağladık. Bu cephedeki alanı, büyük salonun sahnesinin açılarak dışarıdan izlenebildiği, yine çeşitli kalabalık dış mekân etkinliklerinin yapıldığı bir açık alan olarak tahayyül ediyoruz. 32.00 kotunda sona eren Derem Sokak’ın bu alana bir çim amfi içinden inen merdivenle devam etmesini öneriyoruz. Bu alan aynı zamanda deprem ve başka afet durumlarında kullanılabilecek konteynır ya da çadır yerleştirilebilecek bir toplanma alanıdır. Bu nedenle bu cephede dışarıdan doğrudan erişimi olan ıslak hacimlerin yer aldığı, erzak, çadır gibi malzemelerin depolandığı bir acil durum destek ünitesi öneriyoruz.
Yapının çatısına da tariflediğimiz ikilik üzerinden yaklaştık. Salonları saran cephe elemanları çatıdaki teknik alanları tarifliyor. Çatının geri kalan yüzeyleri ise teknik unsurlardan arınmış, yakın çevreden görülebilen bir gezilemeyen yeşil çatı haline geliyor.