Katılımcı (İkikerebir), Balıkesir Büyükşehir Belediyesi Hizmet Binası Yarışması

MİMARİ AÇIKLAMA RAPORU

Yarışma arazisi içinde yapılması planlanan belediye hizmet binası için hazırlanan öneride yapının olması gerektiği gibi kamusal olarak varlığını en az idari yapı olma becerisi kadar iyi sürdürebilmesi düşünülmüştür. Belediye yapılarının içerik olarak birçok kamusal işlevi de barındırıyor olmasına rağmen kamusallıktan o denli uzak olmalarının arkasında idari olarak alınan kararlar ve kontrol edilebilir bina yapma hırsı yatmaktadır. Bu yarışma kapsamında hazırlanan şartname ve amaçlar doğrultusunda bu ikilemin kırılmaya çalışıldığı algılanmıştır. Yarışma arazisi konum olarak kente hakim bir vistaya sahip yamacında yeşil alan ile beraber kent için kulanım önerileri ve alternatif mekanlar üretmek adına iyi bir konuma sahiptir. Bu noktada arsanın kuzeyinde yapılacak olan yüksek konut yapılar negatif girdi olarak yorumlanabilir.

Belediyenin bulunduğu kentin en güçlü idari yapısı olması nedeniyle zihinlerde oluşma ihtimali yüksek olan hiyerarşik aidiyet duygusunun önüne geçmek ve eğimli bir yüzey aracılığı ile tepeden görsel olarak temas kurulabilen kentli ile pozitif teması sağlayabilmek adına geliştirilen öneri, bu bağlantının simgesel bir karşılığı gibi yeşil alan ve kentle bütünleşmek ve kamusal görevlerini sırtına almak için kurgulanmıştır. Bu kararla beraber zeminle beraber oluşmuş bir yeşil kabuğa dönüşen teras çatı, yeşil alan kullanımını maksimize etmek amacındadır.

Kamusal alan zenginliği ve pozitif temasın niteliği adına zemin kotunda bina parçalanmıştır. Bu parçaların her birisi ayrı bir kamusal göreve hizmet etmekle beraber geometrik olarak parçalanmanın doğurduğu ara mekanlar ve iç bahçeler ile zenginlik çoğalmıştır. Bu kotta yaşantının kentliye hiçbir engel taşımadan bir sokak içinde devam etmesi amaçlanırken güneyde yer alan yeşil alanın bina teraslarına dönüşürken bir yandan da aralıklarda belediye sokağı ile temaslanması hedeflenmiştir.

Yapının zeminle kurduğu ilişkide oluşan bütünlüğün yeşil alan ile aynı eğimde devam eden nitelikli bir yeşil kent terasına dönüşmesi hedeflenmiştir.

Yeşil alanla bütünleşik olarak hazırlanmış kurgu zemin çatı ilişkisinin muğlaklaştırarak yeşil ve yapının birleşmesi hedeflenmiştir.

Kuzey cephesinde oluşturulan sirkülasyon kütlesi rampalarla engelli erişimine olanak tanıması ve akıcı ilişkilere uygun düşey hareket zemini oluşturması hedeflenmiştir.

Bu şeffaf kütle ile bir yandan bina giriş cephe vurgusu arttırılmış bir yandan da arazinin kuzeyinde yapılması planlanan konut blokları ile yapıdaki ofis ilişkisi koparılmıştır.

Zemindeki parçalanmanın yarattığı aralıklar yapının bir idari yapı kadar kamusal fonksiyonları da taşıyabilmesine olanak tanımıştır.

Programın Kat Bazında Analitik İncelemesi

4. KAT : BAŞKANLIK KATI

Bu katta, Başkanlık, Özel Kalem, Teftiş Kurulu ve Hukuk Müşavirliği yer almaktadır. Şartnamede belirtildiği üzere Başkanlık yapının en üst katı olan bu katta yapının batı ucunda kurgulanmıştır. Başkanlık katına tekil olarak hizmet eden bir merdiven çekirdeği ve asansör diğer katlarla da ilişkilenerek başkanlık holüne ulaşır. Şartnamede özel olarak belirtilen Başkanlık ile direk ilişkili olması beklenen Özel Kalem, Teftiş Kurulu ve Hukuk Müşavirliği dışında kalan, Genel Sekreterlik, İç Denetim ve Harici Müfettiş 3. Katta konumlandırılmıştır. Başkanlık Makamı, Çalışma Odası, Toplantı Odası ve Özel Kalem mahallerinin aynı mekandan beslenebilmesi adına oluşturulmuş olan hol ve Sekreterya tüm alana hakim olarak yerleştirilmiştir.

Bu katta Başkanlık makamına en yakın olması gereken Özel Kalem, yapı katının orta akslarında konumlandırılmıştır. Başkan ile direk ilişkili olan bu birim için en uygun konum burasıdır. Teftiş Kurulu ve Hukuk Müşavirliği ise yapının kalan yarısında konumlanmıştır.

3. KAT

Genel Sekreterlik daha öncede belirtildiği gibi Başkan ile direk ilişkili olması yanında Başkanlık Makamının diğer Daire Başkanlıkları ile ilişkisini yöneten birimdir. Yani Genel Sekreterlik en az Başkanlık ile teması kadar diğer başkanlıklarla temas edecek ve iletişimi sağlayacaktır. İçerik olarak böyle tanımlanmış olan bu birimin fiziksel olarak da yapının merkezinde yer alması gerekmektedir. Böylece tüm Daire Başkanlıkları ile daha hızlı iletişim kurabilecektir. Bu katın doğu tarafında yer alan Mali Müşavirlik yine hiyerarşik sıralamada Başkanlık ve Genel Sekreterliğe yakın olması gereken bir birim olarak belirlenmiştir. Bu birimin tüm belediyesel mali yükümlülüklerini yerine getirme aşamasında gerekli refleksi gösterebilmesi adına bu konum doğru bulunmuştur. Bilgi İşlem Müdürlüğü ise sık sık dile getirilen enformasyonatif düzlemde bu katın batı bloğunda konumlandırılmıştır.

2. KAT

Bu katta yer alan Muhtarlık, Kırsal Hizmetler, Çevre Koruma ve Ulaşım Planlama daire başkanlıkları kullanım yoğunluğu ve zemin ilişkisi hiyerarşisine göre bu katta konumlandırılmıştır. Yapı içinde yer alan birimlerin plan kurgusu içindeki yerlerini almasında bir başka değişken ise kullanım yoğunluğu ve kamusal varlığıdır. Programa ait tüm birimlerin incelenmesi ile bu birimler içinde yoğun ziyaretçisi olan ve ilişki dinamikleri günlük olarak yoğunlaşabilen birimlerin zemin kat ile daha yakın ilişkide olması gerektiği sonucu üzerinden değerlendirme yapıldı. Sonuç olarak günlük olarak kamusal yoğunluğu daha az olarak belirlenmiş olan bu birimler 2. Katta konumlandırılmıştır.
Rezerv ofisler 1., 2. ve 3. Katlara dağıtılmıştır.

1. KAT

Sirkülasyon açısından daha fazla yoğunlukta olan ve kamusal kullanımı diğer başkanlıklardan daha fazla olan, İnsan Kaynakları, Emlak İstimlak, İmar ve Şehircilik, Kültür ve Sosyal İşler, KUDEP ve Fen İşleri Daire başkanlıkları ulaşımı en pratik ve hızlı olacak şekilde konumlandırılmıştır. Diğer katlardan farklı olarak kattaki sirkülasyona ek olarak duraklama ve genleşme boşlukları önerilmiştir. Bu daire başkanlıklarından İmar ve Şehircilik Daire Başkanlığı Birimine ait olan Etüd Projeler, İmar, Harita ve Şehir Planlama Müdürlükleri ise çok daha yoğun kullanımı nedenlerinden kaynaklı genel sirkülasyondan koparılarak zemin kata alınmıştır. Kültür ve Sosyal İşler Daire Başkanlığı birimi altında yer alan Sosyal Hizmetler Müdürlüğü ise aynı sebeple Zemin kata alınmıştır. Bu müdürlük zaman zaman halka eğitim veren ve kamusal sirkülasyonu diğer müdürlüklerden yoğun olan bir birim olduğu için zemin katta kurgulanmıştır.

Yazı işleri Daire Başkanlığı birimi yoğunluklu olarak meclis ve encümen ile çalıştığı için bu başkanlığa ait birimler bu katın meclis salonu ile ilişkilenen çekirdeği çevresinde oluşturulmuştur. Bu çekirdek ile birimin tüm kullanıcıları meclis salonu, parti grup toplantıları ve encümen salonu ile birebir ilişki içinde olabilecektir. Bu birimin sirkülasyon dinamikler diğer birimlerden farklılaşabilme potansiyeli taşıdığından ağrı bir düşey sirkülasyon sağlanmıştır.

ZEMİN KAT

Zemin katta yer alana Belediye girişi ve Beyaz Masa ayrı bir yapı olarak yorumlanmış ve bu büyük hacmin kamusal bütünlüğünün sağlanması amacı ile kütüphane ile birleştirilmiştir. Beyaz masa ve belediye karşılama birimleri yapının hacimsel boşluğunu kullanacak şekilde sirkülasyon kütlesi ile bütünleşik kurgulanmıştır. Bu hacimin doğusunda yer alan amfi ise kütüphane işlevlerinin yapı içinde dağılabilmesini ve bu kamusal kullanımın, bina kullanıcısını genelde idari bina olarak yorumlanan belediye binalarından farklı bir ortama hazırlamaktadır. Yapı geniş hacim ve boşluklarının özel kullanımın dışında kamusal bir göreve hizmet etmesi algısal olarak belediye yapısını değiştirecektir.

Protokol girişi yapının batısında ayrı bir yapı olarak yorumlanmış olup, sergi salonu bu yapı ile bütünleştirilmiştir. Protokol holünün zaman zaman geçici sergileri destekleyecek şekilde kullanılmasına olanak tanımak amacı ile yapılmıştır. Protokol çekirdeği buradan tüm katlara ulaşabilmektedir.

Çok amaçlı salon ve Konferans salonunun girişleri ayrı kurgulanmıştır. Bu mekanların kullanımları sırasında diğer fonksiyonlara göre çok değişken olan sirkülasyon dinamikleri çok anlık dolma ve boşalma eylemlerine sahip olmaları yüzünden genel binadan koparılması uygun bulunmuş olup, çok amaçlı salonu bu yoğun sirkülasyonunu sağlayabilmesi için arsanın barısında yola en yakın yer de kurgulanmıştır. Kafe yapısı çok amaçlı salon ile, restoran yapısı ile konferans salonu ile bütünleşik çözülmüştür. Bu eylemlerin genellikle saatlik kullanımı barındıran bu büyük boşluklara yayılabilme ve kullanım oranının arttırabilmesi potansiyelleri olmasından kaynaklı bu karar alınmıştır.

Kreş arsanın doğusunda kendisine ait bir dış mekan ve iç avlu ile beraber kurgulanmıştır. Bu iç bahçenin zemin kotu ile ilişkisi minimize edilerek mahrem bir oyun alanı oluşturulmuştur.

İtfaiye Daire Başkanlığının zemin katta kurgulanması şartnamede belirtilmiştir. Buna ek olarak Zabıta Daire Başkanlığı da Zemine alınmıştır. Zabıta müdürlükleri dışarısı ile devamlı bir ilişkiye sahiptir. Bu sebeple kapalı ve açık otopark ile hızlı bağlantı kurabilecek şekilde kurgulanmıştır.

Şartnamede ayrı giriş alması istenilen Fen işleri Daire Başkanlığı girişi arsanın doğusunda yer almaktadır. Yukarıda belirtildiği gibi, Etüd Projeler, İmar, Şehir Planlama ve Harita şube müdürlükleri yoğun sirkülasyonlarından kaynaklı zemin katta kurgulanmıştır. Bu müdürlüklerin sık ziyaretçisinin binanın kuzey cephesinde yer alan sirkülasyon kütlesinin hacmini kullanabilmesi hedeflenmiştir.
Yapının kuzeyinde yer alan sirkülasyon şeffaf kütlesi içinde tasarlanan rampaların belediyenin dinamik sirkülasyonun daha doğru hizmet etmesi ve engelli erişimini maksimize etmesi beklenmektedir. Bu alanın baktığı kuzey cephesinde yapılması planlanan konut blokları ile Belediye Binası ofislerinin görsel temaslarını kesmek adına bu sirkülasyon kütlesi tasarlanmıştır. Yapı içinde yer alan ofislerin olabildiği ölçüde kent ve park ile iletişime geçmesi hedeflenmiştir.