Katılımcı, İztuzu Kumsalı Deniz Kaplumbağaları Bakım İstasyonu ve Günübirlik Alan Ekolojik Tasarımı Fikir Yarışması

MİMARİ AÇIKLAMA RAPORU

Tasarım alanı yeşil dokunun mavi enginliklerle buluştuğu ülkemizin ender güzelliklerinden biri olan İztuzu Plajı bölgesinde yer almaktadır. Alanın coğrafi, ekolojik ve kültürel önemi tasarıma yön veren esas etkenlerdir. Ayrıca nesli tükenmekte olan caretta-caretta kaplumbağalarının yuvalama alanı olması bölgenin çok daha önem kazanmasını sağlamaktadır. Ekolojik çeşitliliğin ve doğal güzelliklerin bu denli fazlalığı, kültürler arası etkileşimi de beraberinde getirmektedir. Bu faktörlerden kaynaklı tasarımda dikkat edilmesi gerekli faktörler; yeşil dokunun korunması, ekolojik yaşamın olumsuz etkilenmemesi ve iyileştirilmesi, doğal seleksiyonun bütünlüğünün devam ettirilmesi, kendi enerjisini üretebilen, doğal bütünlüğü bozmayan bir yapı kütlesi oluşturulması olmalıdır. Aynı zamanda bölgenin ihtiyaçlarını karşılaması ve bu ihtiyaçların ekolojik çözümler içermesi gereklidir.

Tasarımı oluşturan esas etkenler; yeşil doku bütünlüğünün devamı, ekolojik dengenin sekteye uğramaması ve topografik uyum olmuştur. Bu çerçevede fonksiyon yüklenen kütle şemaları, birbirleri arasında uyum içerisinde olan ortak kullanım alanları ve yaklaşım doğrultuları ekseninde oluşturularak bir tasarım bütünlüğü sağlanması esasına dayanmaktadır. Tasarıma etki eden diğer faktörler olan yön, hakim rüzgar, manzara ve arazi koşulları da göz önüne alındığında, fonksiyona bağlı dağılımlar tasarım şemasına yön vermektedir. Fonksiyonel kütlelerin bir saçakla birleştirilmesi ve bu saçağın iklim şartlarında ortak kullanım alanlarını gölgelemesi dışında caretta carettalara yarı açık havuz alanlarının oluşumunu teşkil etmektedir. Yarı açık alanların topografik uyum ile ekolojik bahçelere dönüşümü ve yeşil çatı kullanımı güneşlenme etkisinin azaltılması esas almaktadır. Alana genel ulaşım aksı ile otopark alanlarının kesiştiği eksende oluşan yaya allesi yapının tüm alanlarıyla bütünleşmektedir. Bu aks yeşil doku ile desteklenerek alan genelindeki yeşil dokuyla bütünleştirilmiştir. Ayrıca yapıya servis ulaşımı için bir servis yolu önerilmiştir.

Yapı üç ana kütle ve bunlarla bütünleşen bir saçak aksıyla tamamlanmaktadır. 1. Blokta personele ait ofis, dinlenme, ıslak hacimleri ve kaplumbağa acil-müdahale bölümleri bulunmaktadır. 2. Blokta kaplumbağalara ait kapalı havuz bölümü planlanmıştır. 3. Blokta ise müze-sergi alanı ile sunum odası yer almaktadır. İşlevsel saçak altında ise kaplumbağaların yarı açık havuz alanları yer almaktadır. Bu işlevsel saçak aynı zamanda yapı için bir gölgelenme alanı oluşturmaktadır.

YEŞİL BİNA…

Bu noktada tasarımın çevreye duyarlı yeşil bina statüsünde olması gerekliliği ön plandadır. Buna bağlı olarak tasarımın çevresi ile uyumu, enerji verimi, binanın yapımında kullanılan malzeme verimi, su verimi, kullanıcı sağlığı ve verimi, sürdürebilirlik gibi kavramlar dikkat edilmesi esaslardır. Yapının çevresi ile uyumu sağlanması açısından yeşil, ekolojik ve topografik bütünlüğü esas alınmıştır. Yeşil doku bütünlüğü bozulmayıp mevcut ağaçlar korunmuş, topografik bütünlük açısından bina doğal kotlara yakın tesviye edilmiş ve mevcut yeşil dokuya ek, yapı ile bütünleşen bir yeşil doku önerilmiştir. Ayrıca ekolojik düzenin bozulmaması açısından caretta caretta kaplumbağalarının doğal seleksiyonuna müdahale edilmeyip, tasarım bu doğrultuda şekillendirilmiştir. Ayrıca önerilen peyzaj alanı verimliliğinin sürdürülebilmesi açısından, doğal gübre kullanımı ve geri dönüşümü olan malzeme kullanımı (asfalt, doğal taş kaplama vb.) önerilmektedir. Yapıda önerilen teraslama ile oluşturulan ekolojik bahçelerde, yörede yetişen bitki türlerinin ekilip yetiştirileceği öngörülmüştür.

Enerji verimliliği noktasında doğal ışıktan maksimum düzeyde faydalanmak açısından pencere genişlikleri yeterli ebatlarda seçilmiş olup açık-yarıaçık kullanım alanları ile desteklenmiştir. Yapay ışıklandırma sistemlerinde ise hareket algılarına bağlı olarak çalışan ayarlanabilir ışıklandırma kontrolleri içeren led aydınlatmalar tercih edilmiştir. Isı direnci yüksek(taşyünü, camyünü) yapı yalıtım malzemeleri ile duvar, tavan ve çatı yalıtımları oluşturulacaktır. Yenilenebilir enerji kaynağı olarak çatılara güneş panelleri yerleştirilecek ve yapının enerjisi bu yolla elde edilmiş olacak.
Bina yapımında kullanılan malzeme verimliliği açısından, yapıda kullanılacak malzeme ve teçhizatlar yakın bölgelerden temin edilecektir. Dış cephe kaplamalarında bambu kaplama sürdürülebilirlik açısından, brüt beton ise ısıl kütlesi yüksek olması bakımından tasarımda tercih edilmiştir. Yapı cinsi olarak binanın prefabrik olarak inşaa edilmesi doğrultusunda tasarım çözümleri üretilmiştir. Teras çatılar yeşil çatı olarak tasarlanmış ve bu sayede ekolojik çeşitliliğe katkı sağlanması yanı sıra oksijen üretimi sağlaması, karbondioksit ve kirli hava emilimine faydası olmaktadır. Aynı zamanda binanın enerji performansına da katkısı olmaktadır. Yapıda ısı kontrollü, uygun ‘u’ değerine sahip yarı reflekte camlar kullanılacaktır.

Bu süreçte esas etkenlerden bir tanesi de su verimliliğidir. Bu bağlamda wc temizliği gibi ihtiyaçlarda kullanılmak üzere geri dönüşümlü su sistemi kurulacak, çatılarda yağmur suyunun toplanmasıyla elde edilecek gri suyun, sulama amaçlı peyzaj alanlarında kullanılması öngörülmüştür. Bunun için alanda paket arıtma sistemi kurulacaktır. Merkezi sıcak su eldesi için güneş ısı kollektörlerinden yararlanılacak ve dağıtımı için sıcak su çevirim sistemleri kullanılacaktır. Yapıda uygun ve gerekli düzeyde havalandırma ve filtreleme sistemleri kullanılacaktır.