Şeyma Yavaş, Elif Işık, Beyza Zeytun, İrem Nur Taş ve Bilgenur Balkız'ın Kaira Looro Architecture Competition 2023 için hazırladığı projesi.
Senegal’de ilkokul projesi öncelikle Senegal’de çocuk olmayı hayal etmek ile ilgili. Zor şartlar içinde çocuk olmayı düşündüğümüzde yaşadığımız coğrafyanın dinamikleri sizin geleceğinizi, yetişmenizi etkileyen en temel nokta. Bu yüzden Senegal’de bir çocuğun gözünden ve ebeveynler açısından iki farklı bakış geliştirmek, potansiyelleri ve dezavantajlarını iyi tespit etmek ve bunlara yönelik doğru tasarım ve çözümler gerçekleştirmek zorundayız. Senegal’in güney ve kırsal bölgesinde yetersiz fiziki koşullar ve fakirlik ile mücadele eden halkı eğitime katmak için ‘Kapsayıcılık’ mottosu ile başladık. Geçim sıkıntısı çeken, temel ihtiyaçlarına yönelik çalışan bölge halkını çocukların eğitimine dahil etmeyi, yerel öğretileri çocuklara aktarmaları için alanlar oluşturarak çocukların eğitime katılımını arttırmayı hedefliyoruz. Kapsayıcılık mottosunun tasarıma yansıması programlar ve mekanlar arası geçirgenlik ve çok katmanlılık ile mümkün olabilir. Bu yüzden alana müdahaleyi program yerleşimi ve birbirleri ile etkileşimini kurgulayarak başlandı. Alanı eğitim ve sosyal alanlar olmak üzere ikiye ayrıldı. Bu ikilik tasarımda, kesitteki yükseklik değişimi ile okunabilse de çok keskin sınırlara sahip değildir. Bu ikililik tasarımda, kesitteki yükseklik değişimi ile yapıdaki görsel dinamizmi pekiştirirken farklı programlar arasındaki sınırı da sağlanmasına da katkıda bulunur. Farklı kotlar farklı programları oluşturuyor. Giriş kotunda idari alanlar ve sosyal alanlar bulunur. Girişi yönetim ve teknik alanların yapıları tanımlar. Ana ve büyük yapı içerisinde kantin, yemek alanı, laboratuvar ve geçiş alanlarını barındırır. Geçiş alanları çatıda farklı yükseklikte olmasıyla kapalı alanlardan ayrışır ve yarı açık mekanlar sunar. Yemek alanında cephedeki hasırlar daha şeffaf bir tasarıma olanak vermesi için açıklıklar barındırırken, laboratuvar kısmı iç mekânda kontrollü bir alan olması gerektiği, sessizlik içermesi gerektiği için ona göre tasarlandı. Herkes için eğitimin amaçlandığı projede, alt kota rampa ve merdivenlerle erişime önem verildi. Rampanın ve yemek alanları gibi sosyal alanların dairesel formunda da Senegal\’in ilkel yapı dönemine vurgu yapılır. Amfilerle ve hafif bir rampayla iki alanı bağlayan ara mekanlar oluşur. Bu mekanlar, çocuklara açık alanda hem oyun alanları hem sosyal etkileşim alanları (yemek, eğlence, ders arası ve sonrası vakit geçirme, bahçe atölyeleri, vb.) sunar. Eğitim alanı; yöreye ait edinimleri deneyimlemeleri ve yetişkinleri eğitime katan amfi-bahçeler ile alt kota oturur. Burada öğrenciler temel eğitim dışında yöreye özgü el işi, tarım gibi eğitimleri atölye ve oyunlar ile yine yöre insanından öğrenir. Bu sayede okul kuşaklar arası etkileşimi de artırır. Sınıflar birbirine paralel yerleşmiştir. Cephedeki tasarım esnek bir anlayış sunar. Hem yerleşim hem de cephe tasarımı nedeniyle sınıflar karşılıklı etkileşimlerinde şeffaflığa sahiptir. Hasır kapıların hepsi açıldığında, tüm sınıflar orta bahçeye birleşir. Sınıflar arası beraber kullanıma izin veren, küçük havuzlar ve bitkilerle, ders aralarında vakit geçirmesi keyifli ve ferah bir alan oluşur. Öğrencilere bireysel veya toplu olarak alan açan çeşitli mekanlar sunmak, okul içerisinde kendilerini bulabilecekleri özel alanlar oluşturmak istendi. Bu noktada sınıflar arası orta bahçe, sınıfların arkasında ağaçlar ve bitkiler arasında oturma alanları, istinat duvarıyla ilişkide olan çeşitli ahşap birimler tasarlandı. Yarı açık mekanlar ile tanımlanan kısım okulun sınırlarını oluşturur. Bu form çocuklar için oyun alanlarına dönüşür. Rampanın bulunduğu duvarda açılan boşluklar, yarı açık bölümün sağladığı esneklik sayesinde tasarım ve malzemelerin kendisinden doğan çocukların eğleneceği mekanlar oluşur. Zeminde yapılan kesit farklılaşması çatılarda da sürdürülmüştür. Çatılarda oluşturulan yükseklik farkları ile mekânın derinlik algısı değişir. Çatılardaki kırılma ve açıklıklar ile gün ışığından optimum fayda sağlamak ve pasif havalandırma stratejileri kullanılmak için de uygun geometri yaratır (pasif tasarım ilkeleri). Çatılardaki kırılma ve açıklıklar ile de maksimum ışığın içeriye alınması ve hava sirkülasyonun sağlanması hedeflenir.