Katılımcı, Kamu Binaları Tasarımı Fikir Yarışması

MİMARİ AÇIKLAMA RAPORU

Genel Tasarım Yaklaşımı ve Yapısal Dil

Yakın çevresinde herhangi bir yapılaşma izleği olmayan arazinin kentsel yapılaşma değeri, sonrasında tamamen belediye Hizmet binasının kamusal etkinliğine bağlı olarak şekilleneceğinden yapının araziye yerleşmesinde, kentsel topoğrafyanın daha çok tarım arazileriyle donatılan mekânsal fizyonomisi de dikkate alınarak yapı yaklaşma sınırları, kütlesel düzenek, kentlinin yaşamsal aktivitelerinin organizasyonu gibi etmenlerle bağıntılı bir tasarım kurgusu dahilinde geliştirilmeye çalışılmıştır. Alanı güçlü doğal peyzaj ögeleriyle sarmalayan çevresel etkilerin yapıya sızarak bir mekânsal izleğe dönüşmesi, bununla birlikte mekânsal iç-dış kurgunun yapıdan adeta koparak ya da saçaklanarak (teraslamalarla, akslarla oluşturulan boşluklar, avlu boşlukları) doğal pitoreske açılması daha net ifadeyle bu mekânsal etkileşimlere fırsat veren bir geçirgenlikte olması önemsenmiş ve bu bağlamda mekânsal kurgulamalar geliştirilmiştir. Her ne kadar mimari programın sınırlandırdığı alan, katmansal olarak yatayda ve düşeyde daha net ayrışımları gerektirse de yani sıkışık bir kütle organizasyonu yerine programa bağlı bir hiyerarşik düzenekle kütlesel ayrışımlara gidilerek örneğin 6 kat veya daha fazla yükseklikteki kütle çözümleriyle alanda daha serbest kamusal alan etkinliğine fırsat verilebilecek bir durum sağlanabilirdi, ancak bu bilinçli olarak tercih edilmemiş, arazide yatay da uzayan ve 4 katı geçmeyen ayrıca yapısal örüntüsünde iç ve dış mekânların birbirine geçme durumu okunaklı bir yapısal kurgu tercih edilmiş böylelikle yapısal dilin bütünlüğünde mekânsal farklılıkların hissedilebildiği bir sekans sağlanması arzulanmıştır. Araziye Kuzey Güney yönünde parçalanmış bir mekânsal kurguyla yerleştirilen yapının kompakt kütle kompozisyonları arasında fonksiyonel bölüntüleme gerekliliğine bağlı olarak yapıda mekânsal bütünlüğü sağlayıcı ögeler üzerinden tasarım kurgulamasına gidilmiştir.

Öncelikli olarak yapının kütlesel ayrıştırmalarında eşdeğer nitelikte kütlesel yarılmalarla oluşan mekânsal kademelenmede birbirini tamamlayan eklemlenmelerin oluşmasına özen gösterilmiştir. Tokat kentinin tarihsel strüktüründe var olmuş mimari dizgelerin morfolojik ilişkisi, planlama prensipleri ve mekân oluşumuna dair kavramsal ilkeler den yararlanılarak, özellikle anıtsal ve sivil mimarlık yapıtların kütlesel eklenme biçimleri, mekânsal kompozisyonlarına benzerlikte tasarım kurgusu geliştirilmeye çalışılmıştır. Birbirinden farklı biçimsel düzeneğin bir sokak strüktüründe var ettiği birlikteliğe benzer bir şekilde açık, yarı açık ve kapalı alanların oluşturduğu mekânsal dizilim ve işlevlerde tamamlayıcı zengin bir mekânsal dilin oluşması amaçlanmıştır.

Temelde belediye binasının kamusal etkinliğine hizmet veren fonksiyonların yanı sıra sosyokültürel tesis alanının işlevsel organizasyonuna bağlı olarak ortaya çıkan ayrışmalar da aynı mekânsal katmanda organize olan boşlukların üçüncü boyut ilişkisi önemsenmiştir. Kuzey ve güney yönünden çağırıcı giriş uzantılarının mekânsal olarak güçlendirilmesi için bir sokak strüktüründen yararlanılmıştır. Sokak strüktürü üzerinden alt-üst kotu sirküle eden elemanların tanımlı mekânsal boşluklara dönüşmesi hedeflenmiş ayrıca zemin katta parçalanma yapılarak oluşturulan bu etkileşim boşluklarıyla yapının erişilebilirliği artırılmış, sokaktan-yapıya, yapıdan sokağa dahil olma durumu daha etkin kılınmıştır. Sokak strüktürü sadece dağıtıcı kompakt bir işlevle yapının iç mekândaki mekânsal organizasyonunu zenginleştirmemiş aynı zamanda güneyde kent manzarasına saçaklanan teras ile yine iç mekandaki avlunun mekan düzeneğindeki merkeziliğini de pekiştirmiştir. Tıpkı Tokat kent merkezinde tarihi anıtsal yapılarda görülen mekânsal kademelenme diline benzer bir şekilde akışkan bir hareketlilik elde edilmeye çalışılmıştır. Hatta yapının cephe dilinde de Tokat kentinin mimari üretim ağında yer alan geleneksel malzeme çeşitliğinden yararlanarak cephe örgülerinde yorumlamalar yapılmaya çalışılmıştır.

Mimari Program ve İşlevsel Çözümleme

Arazinin Kuzey-Güney yönünden binaya giriş sağlanmakta olup, 0 .00 kotunda sosyokültürel tesis alanında sokaktan giriş verilmiş, bu katta Kreş çözülmüştür. Avluyla sınırlandırılan kütlenin güney yönünde ise bodrum kata kadar inen Konferans Salonu ve Nikah Salonunun girişleri bu kattan verilerek giriş fuayeleri düzenlenmiştir. Belediye ye girişin verildiği bu kat düzleminde arşiv, yemekhane, tahakkuk ve tahsilat servisi de yine avlunun etrafında başkanlık birimlerinin alt katında organize olmuştur. Avluyu besleyecek programlar avlunun etrafında konumlandırılmış ve bu kotta yapı cephelerinde iç –dış ilişkileri vurgulanarak geçirgenliğin arttırılması amaçlanmıştır. Güneyden Kuzeye doğru uzanan sokak, Kuzeyde başkanlık girişini sirküle edecek şekilde yemekhaneden servis çıkışının olduğu alanda genişleyerek merdivenlerle üst kota erişim sağlanmıştır. Kuzey yönünde + 4.00 kotunda Başkanlık girişi verilmiş olup, fuaye alanına eklemlenen iki koridor aksının batı ekseninde Başkan yardımcıları makam odaları, Danışman odaları ile İhale Birimi ile Encümen salonu yerleştirilmiş diğer koridorla da Müdürlüklere geçiş sağlanmış yine bir alt kottaki avlunun kütleler arası kompakt ilişkisinden istifade edilmiştir. Müdürlüklerden şehre bakan ve konferans salonunun üstünde yer alan teras alanına çıkışlar verilmiştir. Bir alt kattan verilen belediye giriş fuayesinde üst kotları sirküle den ana çekirdeğin konumu bu katta da devam ettirilerek ıslak hacimler yine aynı şekilde kullanılmıştır. Yine bir alt katta kreş olarak düzenlenen sosyokültürel tesisin bu katında ise Kütüphane ve Sergi mekânlarına yer verilmiştir. Ayrıca bu katta kütleler arası geçişi sağlayan sokak strüktürü yapının güney girişin üzerinde saçaklanarak güçlü bir teras izine dönüştürülmüştür.

Zemin kattan başlatılarak hem bu kotta, hem de diğer üst kotlarda kamusallığın farklı kotlara yayılan bir erişilebilirlik durumu yapının mimari tektoniğinin de insan ölçeğinde algılama etkinliğine katkı sağlamıştır. + 7.40 kotunda ise yani ikinci kat planında Başkanlık girişinin en üst kotunda Başkanlık makamı yer almakta olup, yine belediye meclis salonu avlu strüktürüne dahil edilecek bir kompaklıkta belirginleştirerek, bu kat sirkülasyonuna dahil edilmiştir. Meclis salonunun karşısında koridorun genişletilmesiyle elde edilen alanda toplantı salonları düzenlenmiştir. Koridorun güneye diğer tarafında ise yine Müdürlükler çözülmüştür. Sosyokültürel tesisin bu katında ise daha çok eğitim alanları çözülmüştür. Son katta ise yani + 10.80 kotunda ise belediye meclis salonuyla birlikte belediye müdürlükleri ve yine hizmet servisleri yer almaktadır. Sosyokültürel tesis bloğunun en üst katında da bu katta Atölyelere yer verilmiştir. Genel olarak belediye hizmet binasının bodrum ve zemin kat kullanımıyla başlatılan mekansal organizasyonla kentlinin sıklıkla kullanacağı serbest bir dolaşıma olanak sağlayan ve hacimsel olarak mekan algısı güçlü ögelerle iç içe girmiş bir kurguda tasarlanan yapıda, otopark ve konferans salonu, nikah salonu, arşiv mekanları toprak altında bodrum katta çözümlenmiş olup, yapı bütününde yer alan, yatay ve düşey sirkülasyon şeması kesintisiz olup; mekansal iletişimin gücünü kuvvetlendirecek şekilde kurgulanmıştır. Bu nitelikleri ile ölçekli ve çevresi ile pozitif ilişkiler kurmaya çalışan, kentliye açık, davetkar bir yapı tasarlanmaya çalışılmıştır.