Katılımcı, Merzifon Belediyesi İş ve Yaşam Merkezi Mimari Proje Yarışması

Proje Raporu

MERZİFON KONUM

Orta Karadeniz Bölgesi’nin iç kesiminde, büyük bir ova üzerinde yer alan ve İç Anadolu ile Karadeniz Bölgelerini birbirine bağlayan bir köprü konumundaki Merzifon, Amasya’ya bağlı bir ilçe olup, doğusunda Suluova, güneydoğusunda Amasya, batısında Gümüşhacıköy, güneybatısında Çorum, güneyinde Mecitözü, kuzeyinde de Havza ve Vezirköprü yer almaktadır.

Kent ölçeğindeki başlıca odak noktalarından biri olan proje alanı ticari ve tarihi dokuyla çevrelenmiştir. Kentin önemli odaklarının merkezinde, bağlantı organizasyonlarının kolaylıkla sağlanabileceği bir yerde konumlanmıştır.

Proje alanı Sepetçi ve Muammer Aksoy Sokaklarında taşıt akışı; Hal ve Acıbadem Sokaklarında trafiğe kapalı olan yaya akışı ile çevrelenmiştir. Bu kentsel akslarla proje alanı alternatif ulaşımlara açık bir odak olma özelliği kazanmıştır. Üst ölçekte kente kimlik kazandıran tarihi dokuya yakınlık, proje alanına odak olma özelliği kazandıran bir diğer veridir.

ULAŞIM

Hal ve Acıbadem Sokaklarının halihazırda sadece yaya trafiğine açık olması ve kentlinin bu akslarda ulaşımını Sepetçi ve Muammer Aksoy Sokaklarından taşıt ile sağlamaları göz önünde bulundurularak tasarım kararları alınmıştır. Sadece Hal ve Acıbadem Sokaklarından yaya akışı öngörülmüştür. Özel araçlarıyla yapıya gelen kullanıcılar Muammer Aksoy Sokağından otoparka giriş sağlayabileceklerdir.
Hal ve Acıbadem Sokaklarının trafiğe kapalı olması bisiklet kullanıcıları için yapı ile bağlantı kurulması açısından pozitif bir etkendir. Kentsel donatıyla desteklenen bisiklet kullanımı sayesinde hem yaya akışı hem de bisiklet kullanıcıları bu sokaklardan ulaşımı kolaylıkla sağlayabileceklerdir.

KENTİN ODAK NOKTALARI VE ÇEVRE ETKİLEŞİM

Merzifon, mimari miras bakımından Anadolu şehirleri arasında çok sayıda ve farklı türde anıtlara sahip zengin bir yerleşimdir. Arkeolojik araştırmalara göre yöredeki ilk yerleşim ilk tunç çağına kadar uzanır. Frigya, Roma, Bizans, Selçuklu ve Osmanlı medeniyetlerine ev sahipliği yapmış olan Merzifon, çok katmanlı bir tarihi doku ve kültüre sahiptir.

MEVCUT KENT DOKUSU VE BAĞLAM

AVLU TİPOLOJİLERİ

Kent karakteristiği incelendiğinde kamusal yapılarda avlu tipolojili yapılar gözlenmektedir. Tasarım kararında bu tipoloji sürdürülmüştür. Ön cepheye taşınan avlu ile yapının kent ile insan ölçeğinde doğrudan ilişki kurması amaçlanmıştır.

YAPISAL SİSTEM

Dönemlerinin karakteristiğini yansıtan Taşhan ve Hal Binası üzerinden sürdürülen yapı dili ile kuzey cephesinde esnaf dükkanları için kolonatlı yarı açık alan oluşturularak esnafın ve kentlinin alıştığı yaşam kurgusunun devam ettirilmesi amaçlanmıştır.

MALZEME KARARLARI

Kentte yapılan malzeme analizi, yere özgü en belirgin malzemelerin ahşap, taş ve beton olduğunu göstermiştir. Malzeme seçimi çevre etkileşimini etkilediğinden mevcut yapılardaki kullanılan malzeme baz alınarak ahşap kullanımı öngörülmüştür. Günümüz yapım sistemleri ve kullanılan malzemeler düşünülerek tasarlanan yapıda ahşap ve brüt beton kombinasyonunun kullanılmasına karar verilmiştir.

TASARIM KURGUSU

Merzifon Belediyesi İş ve Yaşam Merkezi tasarım alanı, Amasya ilinin Merzifon ilçesi sınırlarında yer almaktadır. Yapı alanı kentin en eski yapılaşmalarının olduğu merkezde konumlanmıştır. Bu anlamda tarihi kent dokusu ile olan bağlantısı göz önünde bulundurulduğunda önemli bir konuma sahiptir.

Odak noktalarının kuzeyde ve doğuda konumlanması ve bu yönlerden gelen yaya akışıyla birlikte tasarım kararları oluşturulmuştur. Bu yönlerden gelen akslar doğrultusunda ana girişin ve pasajın girişinin yaya akışının olduğu yönlerden olması öngörülmüştür ve aynı zamanda batı cephesinden gelen yayalar içinde bir pasajla yapıya giriş sağlanmıştır.

Kent ile doğrudan ilişki kuran avlu, kuzey ve batı cephelerinden geçirgenlik sağlayacak pasajlar ile desteklenmiştir. Pasajlardaki esnaf dükkanları ± 0.00 kotundan ulaşılabilen yaya akışlı Acıbadem Sokak üzerinde konumlanarak yakın çevre kullanıcılarının ulaşımına kolaylık sağlamıştır. Pasajlar ile bölünerek avluya uzanan esnaf dükkanları, iç ve dış mekan arasındaki geçirgenliği esnaf sokağı dokusuyla nitelikli bir biçimde artırır. Mevcut yapıdaki yapı dilinden alıntılanarak esnaf dükkanları için kolonatlı yarı açık bir alan tasarlanmıştır. Bu alanda esnafın kendi içinde ve kentliyle sosyo-kültürel iletişimi kurgulanmıştır.

Yaşam boyu eğitim merkezi çok amaçlı salon, sergi, eğitim ve yönetim birimleriyle 1. katta kurgulanmıştır. Bu kata eklemlenen kafe ile eğitim katmanına ortak kullanımlı bir yeme içme birimi sağlanmıştır. Yaşam boyu eğitim merkezine ulaşımın avlunun ortasında açık ana merdiven düzenlenerek kolay erişilebilir olması sağlanmıştır. Sergi ve çok amaçlı salon açık plan tasarımıyla bölünebilir özelliktedir. Eğitim ve yönetim birimlerinde koridora bakan yüzeyler cam kullanılarak mekanlar arası geçirgenlik artırılmıştır.

Ofis hacimleri 3. ve 4. katlarda, avluyla ilişkili olarak esnek kullanıma olanak sağlayacak biçimde açık ofisler ve bölünebilir özellikte bireysel ofisler olarak kurgulanmıştır. Bu katlara hizmet veren lokanta ofis çalışanlarının bir araya gelebileceği ortak bir mekan olarak planlanmıştır.

AVLU

Kentin tüm kullanıcılarına hizmet veren lokanta, esnaf dükkanları ve kamusal birimler ± 0.00 kotunda konumlanmıştır. Avlunun esnaf dükkanlarına, lokantaya ve kamusal birimlere açılması tüm yapıda ortak bir alan oluştururken, yapı kullanıcısını ve kentliyi avlu arakesitinde buluşturur.

Avlunun yatay ve düşey aksta geçirgen yapısı kentin tüm paydaşlarının karşılaşmasına, tanışmasına ve buluşmasına olanak sağlamaktadır. Avlu her katta uzanarak bütün katların algılanabilir olmasını sağlamıştır.

SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK

Ana giriş, galeri boşluğu olarak tasarlanan avlu üst örtüsü çatı hizasından yükseltilerek, kuzey ve güney yönlerinden alınan taze hava ile hava sirkülasyonu sağlanır. Bu sistem iyi bir iç hava kalitesi oluşturulmasını sağlar. Böylelikle yapay iklimlendirme yüklerinin en aza indirgenmesi amaçlanmıştır. Üst örtünün cam olması sayesinde içeriye direkt alınan güneş ışığı da pasif iklimlendirmeye katkıda bulunur. Avlu üst örtüsünden alınan güneş ışığı katlar arası mekanlara kontrollü şekilde dağılır.

Yapıdan, gece – gündüz, yaz – kış gibi devinimin olduğu her zaman diliminde kent kullanıcısının faydalanmasını sağlamak üzere, avlu üst örtüsü cam olarak tasarlanmış ve hava koşullarına karşı etkileşim kontrollü hale getirilmiştir.

Dış cephede ve üst örtüde kullanılan lineer güneş kırıcı elemanlar sayesinde güneş ışığı içeri kontrollü şekilde alınarak iç mekanlarda ısıtma ve soğutma maliyetinin düşürülmesi sağlanır. Güneş ışınlarının geliş açısına göre güney cephesinde yatay olarak tasarlanan güneş kırıcılar diğer cephelerde dikey olarak tercih edilmiştir.

Ofis katında oluşturulan açık alanlar sayesinde ara mekanların ve kullanıcılarının da doğal havalandırma ve gün ışığından faydalanması amaçlanmıştır.

PEYZAJ KARARLARI VE KENTSEL DONATI ELEMANLARI

Peyzaj tasarım kararlarının temelinde cephe ve çatıda kullanılan lineer elemanlardan yola çıkılarak tasarımda 3 boyut etkisinin sürdürülmesi amaçlanmıştır. Çatı ve cepheden peyzaja dönüşen bu süreklilik avlu ve katlardan sağlanan perspektif görünümünü etkili kılmıştır.

Tasarlanan yapının çevresinde kullanılan peyzaj ve donatı elemanları estetik yönden çevre kalitesini artırmakla beraber sosyal yaşam kurgusuna da bir katkı sağlar.