Katılımcı, Merzifon Belediyesi İş ve Yaşam Merkezi Mimari Proje Yarışması

MİMARİ PROJE RAPORU

MERZİFON KENTİ
Binlerce yıllık sürecinde birçok uygarlığa tanıklık etmiş bölgenin en önemli yerleşim alanlarından birisi olan bu kent, tarihsel sürecin içerisinde kendisini sürekli katmanlaşarak var etmiştir. Bu kent, zamanın getirdiği katmanlaşma ile beraber hem kendi kültürel yapısını hem de kendine ait olan kent dokusunu oluşturmuştur. Kent dokusu içerisinde organik yapı ve günümüzdeki müdahaleler bu kentin dokusunda bazı bozulmalara ve farklılaşmalara neden olmuştur. Bu değişimlere rağmen günümüze kadar hatırı sayılır düzeyde tarihi yapı kalabilmiştir. Aynı zamanda, bu tarihi yapılar kentin organik dokusu içerisinde kent yaşamına olan katkılarından çok da bir şey kaybetmemiş durumda işleyişlerini sürdürmektedirler.

GENEL YAKLAŞIM
Önerdiğimiz proje, sadece kendi yapılaşma alanında kendini var etmekten öte, bulunduğu kentin yaşantısına, tarihi dokusuna güçlü şekilde ait olmak derdinde. Projedeki zemin kotundaki pasajlar ve üst zemin kotundaki avlu kentliye sürekli açık olan ve kentlinin sürekli kullanabileceği, vakit geçirebileceği alanlardır. Projenin tasarım sürecinde, kamusal kurgu, kentsel ölçek, işlevlerin yerleşimi ve cephesel kurgu gibi konular tasarımı oluşturan önemli bileşenler olmuşlardır.

KENTSEL ÖLÇEK
Merzifon kentinin ana omurgası olan Cumhuriyet Caddesi, otogardan başlayarak Meteoroloji Müdürlüğü’ne kadar uzanmaktadır. Kentin önemli birçok yapısı bu cadde yakınında konumlanmıştır. Aynı zamanda bu caddenin iki tarafındaki yapıların karakteri de birbirinden ayrışmış gözükmektedir. Bir tarafta Kara Mustafa Paşa Camisi, Taş Han, Bedesten, Döner Taş Camisi, Roma Hamamı, geleneksel konutlar, geleneksel esnaf çarşıları ve önlerinde bulunan meydanlar bulunmaktadır. Diğer tarafta, yani yarışma adasının bulunduğu tarafta ise daha çok modern iş ve konut yapılarından oluşan sıkışık bir doku göze çarpmaktadır. Bu iki ayrı bölge hem yapı stoğunun karakteri hem de gündelik yaşantı şekli olarak birbirlerinden ayrışmaktadır. Bu noktada proje alanının doğusunda bulunan Hal Sokak, tarihi bölgenin meydanı ile yapı alanının bulunduğu bölgeyi bağlayan ana etmen olarak düşünülmüş, yaya ulaşımının önemli bir parçası olarak Yayalaştırılmış Ana Sokak olarak ele alınmıştır. Yayalaştırılmış ana sokak, yapı alanın kuzey doğusundaki öneri Aktivite Meydanına bağlanarak hem kamusal etkinlik alanına dönüşürken hem de aktivite meydanı ile tarihsel dokunun bütünleşmesine önemli katkı sağlamaktadır. Tasarım alanının bulunduğu yapı adasında yayalaştırılmış ana sokağın çevresinde bulunan Acıbadem, Muammer Aksoy, Kargaoğlu ve Avcı Sokakları da yaya öncelikli bağlantılar olarak ele alınmıştır.

YAPI ÖLÇEĞİ
Tasarım alanında bulunan mevcut yapı incelendiğinde avlusunun içe dönüklüğü ve çevresindeki sokaklardan yayanın temasının zayıflığı göze çarpmaktadır. Öneri proje kapsamında Aktivite Meydanıkentlinin proje alanını kamusal anlamda kullanması açısından önemli alternatifler sunmaktadır. Bu meydan düz ayak olarak alt zemin kat pasajlarına; amfili düzenlenmiş geniş bir merdiven ile üst zemin avlusuna bağlanmaktadır. Aynı zamanda yaşam boyu eğitim merkezi, sergi holü ve çok amaçlı salon girişi bu meydana açılmaktadır. Aktivite Meydanının bu bağlantıları onu hem dağıtıcı hem de toplayıcı bir özelliğe dönüştürmektedir. Bu meydan, kentlinin; ticari kullanım, Yaşam Boyu Eğitim Merkezi’nin kullanımı, açık hava etkinliklerinin kullanımında hem gece hem de gündüz önemli bir rol üstlenmektedir.

Alt zemin kotunda bulunan pasajlar, hem tarihsel bölgedeki geleneksel çarşıların sürekliliği vurgularken, hem de tasarlanmış olan yapıya, yayanın her noktadan erişmesine imkân sağlamaktadır. Bu zemin düzlemi, meydana açılan etkinlik amfisi ve Sepetçi Sokağa açılan kamusal merdiven ile üst yapı avlusuna bağlanmıştır.

Üst zemin kotunda bulunan avlu, hem pasajlar, hem de meydan kullanımı hem de Yaşam Boyu Eğitim Merkezi ile güçlü kamusal bağlantılara sahiptir. Avlu, burada bulunan restoran ve ticari mekânlar ve düzenlenecek etkinlikler ile kentlinin bu bölgede vakit geçirebileceği önemli alanlardan birisidir.

Ofislerin gündelik hayatta kullanımı ele alındığında hem otopark kotlarından hem de alt zemin kotunda Muammer Aksoy Sokağı yönünden giriş ile düşey bağlantıları sağlanmıştır.

Yaşam Boyu Eğitim Merkezi’nin girişi alt zemin kotunda Aktivite Meydanı’na oldukça şeffaf bir giriş ile sağlanmıştır. Bu kat YBEM için kentlinin kamusal kullanımına açık ve tüm yapıya hizmet eden şekilde tasarlanmıştır. YBEM zemin katından heykelsi büyük bir merdiven ile Çok Amaçlı Salon ve Sergi alanına bağlanılabilirken, atölye ve eğitim birimlerinin olduğu üst kotlara da çıkış yapabilmektedir. Çok Amaçlı Salona bağlanan büyük dairesel merdivenin cepheleri oldukça şeffaf tutulmuştur. Çok Amaçlı Salon yarışma alanındaki kütle etkisini hafifletmek adına zemin katının bir alt kotuna yerleştirilmiştir.

CEPHE KURGUSU
Anadolu’daki tarihi kentsel doku; gelenekler, iklim koşulları ve tecrübenin getirdiği uygulama bilgisine bağlı olarak şekillenmişlerdir. Geleneksel Anadolu mimarisi bahçe, avlu ve avluyu çevreleyen mekânlardan oluşur. Oluşan bu mekanların cepheleri olabildiğince işlevseldir; çevre koşullarına uyumludur, iç mekân ile dış mekân birbirlerini bütünleyicidir. Bu bağlamda ele aldığımız yapı kabuğu geleneksel Anadolu mimarisindeki ahşap çatkı sistemin bir yorumudur.

Zemin katlar yapı programının bir getirisi olarak olabildiğince dışa dönük ve şeffaf iken, üst kotlardaki sokak cepheleri iklimsel koşullara uygun, yapının işlevi ile bütünleşik ve yereldir. Bu üst kotların yapı avlusuna bakan kısmı ise avlu yaşamı ile bütünleşik şekilde şeffaf tutulmuştur.

ÇEVRESEL ŞARTLARA UYUM
Yapının yerleşiminde iklimsel veriler doğrultusunda sokak cephelerine bakan ofis katlarının cephe kabuğu iklimsel şartlara uygun biçimde kontrolü sağlar. Ofislerin avluya bakan cephelerinde ise kontrollü olarak şeffaflık sağlanmış, böylece ışıktan maksimum yararlanma amaçlanmıştır. Yapı kabuğunun hem sokağa bakan cephelerinde hem de avluya bakan cephelerinde çift cidarlı bir sistem vardır. Ofislerin avluya bakan kısmında iç koridorlar ikincil bir cidar görevi üstlenirken, sokaklara bakan kısımlarında da betonarme üzeri ahşap ve tuğladan oluşan çatkı ikincil bir cidar özelliği taşımaktadır.

Yapının alt zemin katında ticari mekanların pasaj kurgusu ile çözülmüş olması bu ticari mekanları günlük hava şartlarına göre korunaklı hale getirmiştir. Ayrıca üst zemin kotu yani avluda açılan boşluklar alt zemin katın hem doğal aydınlanmasını hem de havalandırmasını sağlarlar. Üst zemin katta ise bu ticari mekanlar avlu tarafında yapı kabuğunun oluşturduğu çıkmalar altında sıralanmıştır, böylece hem alt zemin katında hem de üst zemin katında ticari birimler iklimsel şartlara uyumlu bir yapıya sahiptirler. Ayrıca, yapının avlusu alt zemin kat için avlu döşemesinde açılan boşluklar gibi yapının tümü için hava bacası etkisi sağlar.