Katılımcı, Merzifon Belediyesi İş ve Yaşam Merkezi Mimari Proje Yarışması

Mimari Proje Raporu

Kentsel yaşam;

Hibrid bir yapı

Kültürel sosyal ticari gündelik ilişkiler bütünü,

Bir aradalık,

Komşuluk,

Hem içe hem dışa dönük yaşanabilen bir hayat,

Hem kamusal hem özel alanlar.

Kentsel yaşam, kültürel, sosyal, ticari ilişkilerin bir aradalığından ve etkileşimlerinden oluşur. Kentsel yaşam kalitesinin arttırılabilmesi için bu çoklu ilişkilerin bir aradalığının arttırılmasının önemli olduğu düşünülmektedir. Tam da bu noktada iş ve yaşam merkezi olarak ele alınması beklenen projenin Merzifon’un kentsel yaşam kalitesini güçlendirecek olması kaçınılmaz olacaktır. Kentlinin gündelik yaşantısına günün her saatinde dahil olabilmesi beklenen bu hibrid yapı tasarımında en önemli etken farklı işlevlerin yan yana gelirken hem komşuluk ilişkilerinin güçlü kurulması hem de kendi özel alanlarında ayrışabilmelerinin olanaklı kılınması ve böylece gündelik ilişkilerin güçlendirilerek kent yaşantısında karşılaşmaların arttırılabilmesi amaçlanmıştır.

Alana Yaklaşım
Merzifon’un merkezinde ticari ilişkilerin yoğun olduğu bir alan olan yarışma alanı aynı zamanda tarihi dokuyla yakından komşuluk ilişkisi içerisindedir. Alanın mevcut durumunda bulunan yapı program, büyüklük, fiziksel ve estetik açıdan artık bölgenin ve kullanıcısının ihtiyacını karşılayamamaktadır. Bu bağlamda yarışma alanında tasarımı ele alınan yapının tasarım kriterleri arasında en öncelikli olarak mevcut kullanıcısının ihtiyaçlarının karşılanması ve yeninin beraberinde farklı kullanıcılarda getirecek olduğu için kullanıcıların ihtiyaçlarına cevap verebilmek olduğu düşünülmüştür. Yapıya yeni eklenecek işlevlerle birlikte alan sadece ticari ilişkileri değil kültürel ve sosyal ilişkileri de güçlendirecek ve günün farklı saatlerinde farklı kullanıcılara ev sahipliği yapabilecektir. Bu bağlamda yapıda planlanacak farklı fonksiyonların yan yana gelirken hem içe içe geçebilmeleri hem de kendi özel alanlarında ayrışabilmeleri önemlidir.

Yarışma alanının kuzeyinde tarihi ve ticari merkezden gelen yaya akışının güçlendirilerek alanın içerisine dahil edilmesi bu aks boyunca ticari ilişkileri güçlendirecektir. Bu sebeple tarihi merkezden gelen ana aks olarak belirlenen Hal Sokak genişletilerek alan içerisinde iki farklı kota parçalanarak yaşam sokağı olarak isimlendirilmiştir. Böylece alanın zemin kotu bütün işlevlerin ve kullanıcıların buluşma noktası olarak kültürel ve ticari fonksiyonları bir araya getirerek erişimlerini sağlarken yaşam sokağında esnafların vitrinleriyle karşılıklı olarak işleyen sergi yüzeyleri ve yeşil dokuyla birlikte tasarlanan yaşam sokağında ticari ve kültürel ilişkilerin bir arada olması amaçlanmıştır. Bu şekilde alana kültürel amaçlar için gelenler ticaretle ilişkilenebilirken alışveriş için gelenlerde kültürel aktivitelerden haberdar olabilecektir. Böylece kenttin barındırdığı bütün ilişkilerin birbiri ile bağlantılı olabileceği mekanlar tasarlanabilecektir.

Ana aksın genişletilerek içeri alınmasıyla oluşturulan yaşam sokağından yapıda yer alan bütün programlara farklı kotlardan kontrollü olarak girişler sağlanmıştır. Aynı zamanda batı yönünde yer alan Aksoy sokak araç giriş çıkışı için kullanılması önerilirken üst kotlara da erişim için giriş tasarlanmış ve bu sokak boyunca da ticari işlevler zemin kota dağıtılarak çevre yapılarla olan karşılıklı ticari ilişki sürdürülmüştür.

İşlevlerin Dağılımı
Alanda yer alması gereken işlevlerin yerleşimine kullanıcı ile ilişkiler düşünülerek karar verilmiştir. Ziyaretçi açısından daha yoğun ve hareketli olarak işleyen ticari fonksiyonlardan esnaflar ve çeşitli amaçlar için kullanılabilecek ticari fonksiyonlar zemin katta planlanırken, seyrek ve durgun ziyaretçisi olacak ofis birimleri üst kotlarda planlanmıştır. Aynı zamanda yapının zemin kotunda kapalı ve açık sergi alanı ile ziyaretçiyi içine çekecek yaşamboyu eğitim merkezi ise zemin kattan özelleşmiş girişiyle birlikte düşeyde çözülmüştür. Yapının zemin kotu bütün işlevleri bir araya getirirken, yapının farklı kotlarında ve yönlerinde alternatif kafe birimleri önerilmiştir. Böylece yapının cephe aldığı tüm sokaklarla görsel ilişki kurulabilirken yapıda yatayda ve düşeyde sosyal ilişkiler kurulabilecektir. Ayrıca lokanta birimi de doğu cephesi boyunca birinci katta çözülerek hem yapının kullanıcısının içeriden hem de dışarıdan ulaşılabilir şekilde yarı açık alanıyla birlikte çözülmüştür.

Yaşam sokağında iki farklı kotta esnaflara yer verilmiştir. Esnafların müşteri ile ilişkisi kotlandırılmış yaşam sokağından olurken, servis girişleri binanın ana çekirdeğine bağlı iç koridordan yapılmaktadır.

Ayrıca buradan esnaflar ortak depo ve servislere da rahatlıkla ulaşabilmektedir. Esnafların erişimi yarı açık alandan sağlandığı için farklı hava şartlarında müşteriye rahatça ulaşmak açısından elverişlidir.

Sokağın diğer çeperini oluşturan esnaflarla olan karşılıklı ilişkinin bu genişletilmiş açık alan aracılığıyla daha yoğun bir yaya çekimi ile güçleneceği öngörülmüştür. Bununla birlikte paralelde yer alan Aksoy Sokağın zemin kotunda ticari ve kamusal birimler konumlandırılırken sokağın diğer cephesini oluşturan mevcut esnaflarla da karşılıklı ilişki devam ettirilmiştir. Yarışma alanında ve çevresinde bulunan esnafların tüketiciye daha kolay erişebilmesi için yapının çevresindeki sokakların yayalaştırılması, yeşil dokunun arttırılması ve sokaklarda karşılıklı olarak konumlanan esnafların karşılıklı ilişkilerin güçlenmesi için yapının ticari işlevleri dışa dönük olarak tasarlanmıştır. Çevre dokudaki cephe karmaşasının giderilerek ticari fonksiyonların ortak bir cephe diline kavuşabilmeleri için çevredeki yapılara cephe yenilemesi ve yapıyla bütünleşecek ortak bir tabela tasarımı önerilmiştir.

Ofis birimlerinin girişi farklı kotlardan ve doğu ve batı yönündeki girişlerden alınırken yapının çekirdeğine takılı farklı kotlarda çalışan iki farklı koridora takılı birimler olarak çözülmüştür. Yapının çekirdeği boyunca uzayan ofislerin koridorları galeri ve iç bahçelerle genişletilirken çatı ışıklıklarıyla doğal aydınlatma ve havalandırmaya elverişli bir şekilde çözülmüştür. Batı ve doğu cephesinde yer alan ofis birimleri çözümlenen planda aks sistemine göre boyutlandırılmıştır ancak ihtiyaç duyulan boyutlara göre yapının ızgara sistemi içerisinde farklı büyüklerde dönüştürülmeye elverişlidir. Ofis hayatının kalitesinin arttırılabilmesi için her ofis birimi için balkon önerisi getirilmiştir. Doğu cephesinde ofislere bütünüyle balkon tasarlanırken batı cephesindeki balkonlar parçalı bir sistemle çözülmüştür. Ayrıca, batı cephesinde güneş kırıcı panel sistemi tasarlanırken doğu cephesinde balkon saçakları ofislerin iç mekanını gölgelemek için yeterlidir.

Yaşamboyu eğitim merkezi yaşam sokağından başlayan açık alan sergi birimleriyle birlikte gezilerek sergi alanından üst kotlara dağıtılarak farklı bir hacim içerisinde çözülmüştür. Birinci kat çeşitli kurslara ev sahipliği yapabilecek ortak çalışma alanlarını ikinci kat ise müzik çalışma mekanlarını barındırmaktadır. Çok amaçlı salon ise en üst kota alınırken çeşitli amaçlar için toplanacak bireylerin bu merkezde yaşananlardan haberdar olmasını sağlayacaktır. Aynı zamanda statik açıdan da farklılaşması gereken salon bölümü üst kotta farklı bir döşeme sistemi ile rahatlıkla çözülebilmiştir.