Katılımcı, Merzifon Belediyesi İş ve Yaşam Merkezi Mimari Proje Yarışması

Proje Raporu

KENTSEL YAKLAŞIM

Merzifon, başta tarihi zenginlikleri olmak üzere, yamaç paraşütü gibi ekstrem sporların yapılmasına elverişli coğrafyasıyla, ilçenin kuzeyinde yer alan Tavşan Dağı’nın kış sporları için uygun olmasıyla, Karadeniz Bölgesi’ni İç Anadolu’ya bağlayan yolların üzerinde olmasıyla özellikle iç turizm açısından büyük bir potansiyele sahiptir. Piri Baba Etkinlikleri, Tavşandağı Çerkes Festivali, yöreye özgü yemekler, geleneksel el sanatları ilçeye ülkenin dört bir yanından turist çekebilecek etmenlerdir. Yarışma alanı şehrin merkezinde ticari donatıların tam ortasında yer alarak yerel halk için bir geçiş yeri olma özelliğine sahiptir. Ayrıca yarışma alanı güneyindeki alanla birlikte şehrin merkezindeki turizm potansiyeli yüksek olan sit alanıyla, otogar ve şehirler arası yol arasında geçiş sağlamaktadır.

Yarışma alanının güneyindeki alanda birkaç katlı, eski, yer yer terk edilmiş evler yer almaktadır. Bu evler butik otel gibi konaklama mekanlarına ve kısa süreli kurslar düzenlenebilecek geleneksel el sanatları atölyelerine dönüştürülerek bölgenin turistik mekanlar ve ulaşım merkezleri arasındaki geçiş rolünü güçlendirir. Merzifon İş ve Yaşam Merkezi ise geçiş yapan turistlerle, ticari donatılar arası geçiş yapan, projedeki kamusal birimi kullanan yerel halkın karşılaştığı, etkileşim içinde olduğu bir bina haline gelir. Binanın bu geçiş rolünü kuvvetlendirmek ve yerel halkla turistlerin etkileşimini arttırmak için yaya yolu olan Hal Sokak ve yayalaştırılacak olan Muammer Aksoy Sokak binanın ortasında birleştirilmiş ve ikisini Sepetçi Sokak’a bağlayan yeni bir yaya yolu önerilmiştir. Üç kütlenin ortasında oluşan bu yeni yaya yolunu güçlendirmek için Sepetçi Sokak’tan, Hal Sokak ve Muammer Aksoy Sokak’a doğru otopark giriş rampaları verilmiş ve bu rampaların iki tarafındaki yaya yolları standart bir yaya kaldırımı boyutlarına getirilmiştir.

GELENEKSEL MİMARİDEN REFERANSLAR

Tarihi yapıları incelediğimizde çatı örtüsü olarak tonoz ya da kubbeler karşımıza çıkar. Bu örtü sistemleri strüktürel gerekliliklerden dolayı kare ya da dikdörtgene plana oturmaktadır. Bu geometrilerin dışında bir bina yapılacağı zaman yeni bir kubbe ya da tonoz yapılır ve bu ikincil çatıların yüksekliği örttüğü mekanın gerekliliklerine göre değişir. Özellikle cami gibi geleneksel yapılarda mekanlar arasında yükseklik farkı sık sık karşımıza çıkarken modern mimarlıkta mekanın ölçüleri denilince genellikle en ve boy düşünür yüksekliği ihmal ederiz. Mekan üç boyuttan oluşur ve mimarlıkta, yükseklik de diğerleri gibi titizlikle ele alınması gereken bir kavramdır. Bu projede çok amaçlı salon, aynı katta ve kütlede yer alan depo, wc ve kafe gibi mekanlardan daha fazla bir iç yüksekliğe sahiptir. Çarşı kütlesinde yer alan wc grupları da aynı katta bulundukları dükkan ve kafelerden daha alçak tavana sahiptir. Projede bu yükselti farklarından dolayı oluşan boşluklar yağmur suyu toplama depoları olarak değerlendirilmiş ya da yükselti farkları çatıya kadar devam ettirilerek hareketli bir çatı ve kütle elde edilmiştir.

Merzifon, sapasağlam ayakta duran yüzyıllık yapılarıyla tarih kokan bir ilçedir. Yarışma alanının kuzeydoğusunda yer alan ve bir külliye oluşturan Taşhan, Bedesten, Kara Mustafa Paşa Camii bu yapıların en önemlilerindendir. Külliyeler bünyelerinde farklı fonksiyonları barındıran kompleks yapılardır ve genellikle her bir fonksiyon için ayrı bir yapı inşa edilerek fonksiyonlar birbirinden ayrılmış, gündelik hayatta yoğun olarak kullanılan bu yerlerde karmaşıklığın önüne geçilmiştir. Merzifon İş ve Yaşam Merkezi de içinde hayatın tüm hızı ve gürültüsüyle aktığı alışveriş ve sosyalleşme mekanları içermesinin yanı sıra dinginlik ve sessizlik arayışında olan insanlara ev sahipliği yapan ofis, atölye gibi içinde yoğun konsantrasyon gerektirebilecek etkinliklerin yapıldığı mekanlar da içermektedir. Bu nedenle projede her bir fonksiyon mümkün olduğunca ayrılmaya çalışılmıştır ve bu amaçla ayrı kütleler oluşturulmuştur. Fonksiyonların birbirinden ayrılması cephelerde de devam etmiş ve bu şekilde kullanıcıların oryantasyonunun kolaylaşması amaçlanmıştır. Ofislerde, cephede bir denge ve düzen sağlayan ritmik açıklıklar kullanılırken, ticari alanlarda büyük açıklıklar kullanılmıştır. Geleneksel ticaret mekanları için tarihi yapılarda sık sık karşımıza çıkan bir malzeme olan yığma tuğla tercih edilmiştir. Depolar ve su depoları cephede brüt betonla karşımıza çıkarken, desenli brüt betonla wc gruplarının yerleri cephelerden tespit edilebilmektedir.

EKOLOJİK YAKLAŞIM

Merzifon’da yazlar kurak geçmesine rağmen Karadeniz ikliminin etkisiyle yılın üç mevsiminde yağış alır. Projede üç farklı kütlede üç ayrı su depolama merkezi vardır. Çeşitli yönlere eğimli çatı sayesinde her üçünde de su depolanır. Binanın güneybatı yönündeki yağmur oluğunda toplanan su güneybatı cephesindeki iki ayrı kanaldan zemindeki havuza, buradaki havuzdan ise bodrum katta yer alan su deposuna akar. Bu deponun suyu otoparktaki yıkama alanında ve bina çevresindeki yeşil alanların sulanmasında kullanılır. Binanın kuzeybatı yönündeki oluğunda toplanan su çarşı kütlesindeki wc gruplarının aralarındaki boşluklarda toplanıp wclerde kullanılır. Binanın kuzeydoğusundaki yağmur oluğu ise topladığı suyu zemin kattaki wc grubunun üstündeki depoya aktararak bu suyun wclerde kullanılmasını sağlar.