Katılımcı (MİMADU Mimarlık), Balıkesir Büyükehir Belediyesi Hizmet Binası Yarışması

MİMARİ AÇIKLAMA RAPORU

GENEL BİLGİLER

Balıkesir, Tunç Çağı’na kadar uzanan tarihi itibariyle birçok medeniyetlere ev sahipliği yapmış olup bugün de ait olduğu coğrafyada sanayi, turizm, tarım, el sanatları vb. birçok dalda varlığını hissettirmektedir. Geçmişten geleceğe uzanan zaman içerisinde toplumlar; yönetim şekilleri, yönetimsel alanlar, sosyal alanlar ve bunu kullanan insanın mekânla ve yönetimle olan ilişkileri şekil değiştirir.

Yönetimin şeffaflaştığı ve kent yönetiminde halkla ilişkilerin güçlendirilmeye çalışıldığı bir pozitif dönüşüm yaşıyoruz. Önerimiz olan proje de, kentliyle bütünleşme adına önemli adımlar atmayı hedefleyen bir mekân kurgusu sunarken; tarihî kent dokusunda sıklıkla görülen, ana arter etrafında kümelenen binalar grubuna da gönderme yapar.

Balıkesir Büyükşehir Belediyesi Yeni Hizmet Binası için seçilen ada, çevresiyle birlikte kentin yeni yüzünü oluşturacak bir bölgede bulunmaktadır. Bu yeni yüz, yeni bir yaşam alanı sunmakla kalmayacak, kente siluet de çizecek hâkim bir noktada konumlanacaktır.

KİTLE TASARIM KARARLARI

Ana Kararlar
Mevcut şehirden kuzeye doğru çıkan güçlü taşıt aksından doğuya doğru uzanan yeşil yaya aksı, kitle yerleşim kararlarımızın omurgasını oluşturur. Kentliyi Belediye Hizmet Binasına doğru alırken, önce açık alan düzenlemesiyle çevrelenen bir alandan geçirir. Bu aks, arazinin batısında yer alan başlangıç noktasında önce sağlı sollu, yer yer alçalan yükselen, farklı kalınlıklar sunan duvar dokusuyla çeşitli etkinliklere sahne olmaya hazır bir sanat sokağı oluşturulmuştur. Bu sanat sokağının duvarlarının arkasında bir yanda amatör / profesyonel aktivitelere sahne olabilecek bir amfi tiyatro, diğer yanda Balıkesir Karesi’ye hâkim bir noktada arazinin mevcut kotunu da kullanan bir seyir terası yer alır.

Amfi tiyatro, alışılmış formundan farklı bir bakış açısıyla ele alınmış olup, oturma düzeniyle ve onu çevreleyen farklı kotlardaki inişli çıkışlı teraslarıyla birlikte zengin bir açık alan kullanımı sağlar.

Aksın güney kısmında konumlanan seyir terası, çim bölümler ve farklı taş dokularıyla birlikte, çocuk bahçesi ve parkı da içine alan peyzaj düzenlemesiyle beraber kafe ve restoranın açık kullanım alanlarına doğru akar. Parselin güneyinde yer alan ve zaman içinde muhtemelen ağaçlandırılacak olan belediyeye ait yeşil alan, seyir terasının ve yemek mekânlarının teraslarının kullanımına değer katacaktır.

Yeşil Yaya Aksı
Yeşil yaya aksına geri dönecek olursak; girişteki peyzaj yoğun alan, aksın ortalarında kendini sosyal & kültürel fonksiyonlara bırakır. Manzaraya yönelimi yemek mekânlarına bırakılmış olup, aksın kuzeyinde kütüphane, kreş ve salonlar yer almaktadır. Açık otopark, bu fonksiyonları besleyecek şekilde yerleştirilmiştir. Konferans salonu ve çok amaçlı salonun karşısında bulunan meclis salonu kitlesi, fonksiyonel ilişkileri sebebiyle yönetim kitlelerinin yakınında konumlandırılmıştır.

Avlu ve Giriş Meydanı
Ve aks, yönetimsel mekânların yer aldığı 3 kitlenin çeperlerini oluşturduğu ve bir “giriş meydanı” niteliğindeki avlu ile son bulmaktadır. Bu avluda, -4,00 kotuna açılan bir alt meydanla giriş meydanı zenginleştirilmiştir. Bu meydan ±0,00 kotunda belediye binasının ana girişine açılırken, diğer yanda imar adasının kuzeyinde uzanan yola basamaklarla inip, -4,00 kotunda otoparka bağlanır. Böylece kapalı otopark, açık alanla ilişki içerisinde kullanılmaya imkân tanırken, kuzey yolundan gelen engelli kullanıcı için binaya giriş olanağı da sunar.

-4,00 kotu avlusu, zemin kat avlusunun döşemesindeki farklı büyüklükteki deliklerden ışık aldığı için ve doğrudan toprak zemine oturduğu için ağaçlandırılacak ve üstteki meydanın gölgesinde kalan bölümler, gölge bitkileriyle donatılacaktır. Böylece araçlardan salınan gazın iki katlı meydan yoluyla deşarj edilip, bahsi geçen alanın yeşillendirilmesiyle havanın temizlenmesi de sağlanacaktır.

FONKSİYONEL KARARLAR

Fonksiyonların tasarım kurgusu kararlarımızı, Büyükşehir Belediye Binası’nın, “Yerel Yönetim – Kentli” ilişkisini maksimum düzeyde sağlamasını ön planda tutacak şekilde aldık.

Ana kitle, biri “zemin + 4 kat” diğer ikisi “zemin + 6 kat” olmak üzere olmak üzere birbirinin aynı plan tipinde ve geçişli 3 binadan oluşmaktadır. Bu kitleler, Belediye meydanına bakan yönlerinde bulunan koridor ile birbirine bağlanmıştır. Kitlelerin Balıkesir’in mevcut yerleşimine bakan 2 yönünde ise ofisler yer almıştır. Düşey sirkülasyon elemanları da koridorun avluya bakan cephelerinde yer almaktadır. Ve yine her katta birer adet olmak üzere kat toplantı odaları, koridorun meydana bakan tarafına yerleştirilmiş olup, çok amaçlı sunumlara hizmet verebilecek ve ışık kontrolünü kolayca sağlayabilecek şekilde dolu kitleler olarak tasarlanmıştır.

Başkanlık, Özel Kalem Müdürlüğü ve Genel Sekreterlik son katta yer almakta olup, başkanlık girişi ve otoparkı yaya sirkülasyonunun olmadığı bir noktada, arazinin güneydoğu kısmında konumlandırılmıştır. Başkanın Meclis Salonu’na erişimi birinci kattan bir tüp geçitle sağlanmıştır.

Meclis Salonu’na belediye çalışanlarının erişimi zemin kat bina koridorundan, oturuma dâhil olmak isteyen vatandaşların erişimi ise meydandan salon ile bina arasındaki tüp geçit aracılığıyla sağlanacaktır.

Ofisler büyük kısmı itibariyle açık ofis düzeninde çözülmüştür, böylece zaman içinde gelişen ihtiyaçlara göre düzenlemeye gidilmesi halinde hızlı çözüm sağlanabilecektir.

Belediye binaları gibi kamu yapılarında ve çok sayıda çalışanın bulunduğu ofis binalarında -hele ki alan ve kat sayısı fazla ise- çalışanın mola verebileceği, dinlenebileceği ve her ne kadar mekân; ışık, temiz hava gibi çeşitli unsurlarıyla doğal ve sağlıklı çözüm sunuyor da olsa açık alana çıkabileceği kat teraslarına ihtiyaç duyulmaktadır. Bu ihtiyaca cevap vermek için binanın meydana bakan cephesine kitleden öne fırlamış halde duran toplantı hacimlerinin üst kotu kat terası olarak değerlendirilmiştir. Bu “toplantı-teras” kitleleri, planda kaydırılmak suretiyle üç ayrı noktada konumlandırılmıştır. Kat teraslarının iç avluya bakan bu konumu ile mesai vistası ile dinlenme vistası farklılaştırılarak çalışma motivasyonu artırılması da hedeflenmiştir. Ayrıca zemin katın ve 3. Katın üzerindeki katlarda cephenin geri çekilmesiyle elde edilen alanların da teras olarak değerlendirilmesi planlanmıştır.

İKLİMSEL ve COĞRAFİ VERİLERİN TASARIMA ETKİSİ

Yukarıda bahsedilen ölçütlerle belirginleşen kitle için bir başka belirleyici de iklimsel ve coğrafi veriler olmuştur. Zengin iç mekân kurgusu için şeffaf cepheler tasarlanmış olup, gün ışığından maksimum fayda elde edilip gün içi yapay aydınlatma ihtiyacı minimize edilmiştir.

Gün ışığından etkilenen cephelerde kullanılan güneş kırıcılar cephe karakterinin de belirlenmesinde etkin rol oynamıştır. Gün ışığından daha az etkilenen cephelerde, daha fazla şeffaf yüzeyler kullanılarak gün ışığının iç mekâna katma değeri artırılmıştır.

Hizmet binası kitleleri birleştirilerek, geçişlerin uygunsuz hava şartlarına maruz kalmayacak şekilde olması mümkün kılınmıştır. Özellikle çalışanların bir birimden diğerine geçerken aynı konfor şartlarında hareketine imkân sağlanmıştır.

STRÜKTÜREL YAKLAŞIM KARARLARI

Kitlelerin formu, taşıyıcı sistemin kurgulanması bağlamında statik çözümü ve imalat kolaylıkları ön planda tutularak belirlenmiştir.

Belediye binasının daire başkanlıkları ve bunlara bağlı müdürlükleri içeren yapı, ‘L’ plan tipinde 3 adet kitleden oluşur. 8 metrelik akslar üzerinde planlanan bu kitleler, 2 aks uzunluğunda ara kitlelerle birbirine bağlıdır. Ana kitlelerden dilete edilmiş bu ara kitleler çelik konstrüksiyon olarak bağımsız çalışacaktır.

Meclis Salonu, Konferans Salonu ve Çok Amaçlı Salonun bulunduğu kitleler ana kitleden ayrılarak; taşıyıcı aksları, çatı çözümü ve geniş açıklık geçebilmesi noktasında özgür bırakılmıştır.

Diğer sosyal fonksiyonların tümü ayrı kitleler halinde olup ana kitlenin zemine oturduğu alan minimize edilmiştir.