Katılımcı, Mimar Sinan Müzesi ve Mimarlık Merkezi Ulusal Mimari Proje Yarışması

MİMARİ RAPOR

Sıfat olarak sadece “mimar” kelimesi kullanılsa da evrensel deha Mimar Sinan’ı ifade edecek bir kütle olan müze yapısı herhangi bir üsluba, akıma, geçmiş ve gelecek çağrışım yapan bir bina tasarımından ziyade anıtsal ve sembolik ifade amaçlı “tümülüs” olarak tasarlanmıştır.

Mimar Sinan’ın maneviyatının ve Tezkiret-ül Bünyan’da geçen, vasiyet nazarında görülen cümleleri sebebiyle (Dünya durdukça, eserlerimi gören aklı selim sahiplerinin, çabamın ciddiyetini göz önünde bulundurarak bana insaf ile bakacaklarını ve beni hayırlı dualarla anacaklarını umarım, inşallah. (Mimar Sinan)). Giriş duvarında Sai Çelebi tarafından yazılan türbe kitabesi yer almaktadır.

Ey iden bir iki gün dünyâ sarayında mekân

Cây-i asâyiş değildir âdeme milk-i cihân

Hân Süleymân’a olub mi’mâr bu merd-i güzîn

Yapdı bir câmi’ verir Firdevs-i âlâdan nişân

Emr-i şâhile kılub suyollarına ihtimâm

Hızr olub âb-ı hayâtı âleme kıldı revân

Çekmece cisrine bir tâk-ı mua’llâ çekdi kim,

A’ynıdır âyine-i devranda şekl-i kehşân

Kıldı dört yüzden ziyâde mescid-i âlî binâ,

Yapdı seksen yerde câmi’ bu a’zîz-i kârdan

Yüzden artuk ö’mr sürdü âkıbet kıldı vefât

Yattığu yeri Hüdâ kılsın ânın bâğ-ı cinân

Rıhletinin Sâî-i dâi didi târihini

Geçdi bu demde cihândan pîr-i mi’mârân-ı Sinân (996)

Rûhiçün Fâtihâ ihsân ide pîr ü civân

Günümüz Türkçesiyle: Ey dünya denilen sarayda bir iki günlüğüne mekân tutan insan! Dünya, bir sükûn ve emniyet yeri değildir. Kanuni Sultan Süleyman’a mimar olan bu seçkin, mert kişi, öyle bir cami yaptı ki sanki cennettin bir alameti gibidir o. Padişahın emriyle suyolları açmaya özen gösterdi. Hızır (A.S) gibi yetişerek hayat kaynağı olan suyu bu âleme akıttı. 400’den fazla mescit, seksen yerde cami inşa ederek çok izzetli bir iş yaptı. 100 yaşından fazla ömür sürdü ama nihayet o da vefat etti. Allah onun yattığı yeri cennet bahçesi kılsın. Ölüm tarihini Sai Çelebi dua ederek söyledi. Bu zamanda, (Hicri 996, Miladi 1588) yılında dünyadan mimarların piri, üstadı olan Sinan’da geçti. Tüm gençler ve yaşlılar ruhu için birer Fatiha ihsan etsinler.

Mimar Sinan’ın Maneviyatının Kayseri ile buluşması adına ve anıtsallığın devamı olarak Mimar Sinan’ı anlatan müze bölümleri altın oran eğriselliğinin %8 eğimli “rampa haline gelmesi” ile “Gökkubbe Mimar Sinan Anma Alanı” denilen mekana ulaşılır. Türbe Kitabesinde vurgulandığı gibi “hayatının” önemli bir kısmını suyun taşınmasına adayan Mimar Sinan burada bir havuz ile sembolize edilmiştir ve cümleleri bu bölüme yazılmıştır.

Dünya durdukça, eserlerimi gören aklı selim sahiplerinin, çabamın ciddiyetini göz önünde bulundurarak bana insaf ile bakacaklarını ve beni hayırlı dualarla anacaklarını umarım, inşallah (Mimar Sinan)

İhtiyaç programında istenilen müze, mimarlık merkezi ve idari bina için tek kütle yerine parçalı tasarım öngörülmüştür. Mimar Sinan’ı anlatacak olan müze yapısı için sembolik ve anıtsal bir form olması hedef alınmıştır. Müze’nin etkisini güçlendirmek adına diğer binalar tek katlı olarak tasarlanmıştır.

Parsele yaklaşımda bir ana giriş öngörülmekle birlikte gölet cephesinden, otopark cephesinden ve fuar alanına bakan yol cephesinden geçirgenlikler düzenlenmiştir. Binaların konumu, sergi alanı ve atölyeler parselde müzeyi önemseyen bir çerçeve oluşturmaktadır. Bu çerçeve saçak ile iletkenlik, yönlendirme ve gölgelik gibi işlevlere cevap vermektedir.

Atölyeler ve sergi alanları yarı açık alan olarak tasarlanmıştır; peyzaj yerleşimi açısından çeşitli etkinliklere de cevap verebilecek düzeydedir.

Mimarlık merkezi içerisinde; çok amaçlı salon, derslikler ve kütüphaneyi barındırmaktadır. Çok amaçlı salonda farklı perspektiflere ve farklı yükseklikteki düzenlemelere imkan sunabilmek için bodrum kattan faydalanılmıştır. Merkezin girişindeki peyzajda yer alan süs havuzu çok amaçlı salonun tavanında iç dekorasyon unsuru haline gelmektedir. Genel yönelimi güneybatı yönünde yer alan derslikler ve müze idaresinde güneş kontrolü amaçlı manuel kayar katlanır güneş kırıcı sistemi kullanılmıştır. İhtiyaç dahilinde kullanılan cephe dinamik bir görünüme sahiptir.

Müze idaresi de ayrı bir bina olarak tasarlanmıştır. Mimarlık merkezi ile tek çatı altında birleşerek bütünselliği, birleşim formundan dolayı merak ve çekiciliği ve yine müzeyi manzara alarak onu anıtsallaştırmayı hedeflemiştir. Millet bahçesi kullanımında yoğun sirkülasyon olacağı düşünülen gölet cephesi bu sebeple ana giriş olarak değerlendirilmiştir.

Parselin her köşesini kullanıma dahil edebilmek ve her perspektifi deneyimlemek adına dışarıdan kullanıma açık kafeterya müze idaresine eklenmiştir.