Katılımcı (Neyzen Tevfik Mezarı), İstanbul’un Mezarları Tasarım Yarışması

PROJE RAPORU

NEYZEN TEVFİK KOLAYLI

“Mezar, hatıranın evidir.”

Yaklaşım:

Bazı insanlar (da) “razı olmadıkları”, uyumlandıkları, ehlileştirilmedikleri, akıntıya karşı gittikleri için topluma örnek olurlar: Ülkemizde, onların en önemli ve iz bırakanlarından biri Neyzen Tevfik. Bu “iz”in belirginliği ve silinmemesi, belki de itirazının hayat tarzı kadar sanatla da olmasından, sanatıyla dile getirmesinden…

Adı olacak düzeyde ney üstadı Neyzen Tevfik, istibdat ve bağnazlığa karşı şiirleri, hicivleri yanı sıra “harabati”, rindane hayatıyla da otorite ve yerleşik normlara karşı çıktı, yankı uyandırdı.

“Mala mülke değer vermeyen, etrafındaki haksızlıkları alaya alan derviş meşrep bir kişiliğe sahip olan Neyzen Tevfik neyini yalnızca kendi zevki için üflemiş, onu maddî kazanca alet etmemiş, sadece gönül adamı kişiliğiyle öne çıkmıştır.”

İslam Ansiklopedisi

Meczuplarda (cezbedilmişlerde) gizli bir hikmet olduğuna inanan doğu geleneği içinde, zaman zaman şok edici cümleleri, küfür, “şathiyat” içerikli dizeleriyle yer aldı. Mizah ve alay dolu satırları yankı uyandırdı: Dünden yarınlara sıradışı şahsiyet ve virtüozite simgesi olarak adını miras bıraktı.

Ney, şiir ve alkolle geçen ömrünün Cumhuriyet yıllarında, yeni düzene övgüyle birlikte bağnazlığa saldıran dizeleri bugün bile sosyal medyada karşımıza çıkmakta.

Tanım:

Neyzen’in mezarını tasarlarken, insandan, insanın özünden, ses-nefes veren, dik, eğilmeyen ney rehberimiz oldu.

Ney’i çağrıştıran 25cm çapındaki masif beyaz mermer bir silindirin ön yüzünde çapı 5cm olan konkav çukurlar var.

Silindirin tepesi merkezden 20 mm yükseklikte konveks formda. Silindirin ve bordürlerin yüzey bitişi kaba honlu.

Çukurların içine kazınacak, çeperleri daire olan özel font tasarladık. Harf çukurları cilalı yüzey bitişine sahip.

Harflerin kazınan çizgi içleri, bronza çalan renkte yaldızla boyanacak.

Kabir:

142×270 cm dış öçülerindeki kabir baş ucu taşı ile aynı cins
beyaz damarsız marmara mermer ile kaplı.
Mermerin yüzey bitişi kaba honlanacak.
Kabrin kenar bordürleri 45 cm eninde.
Mevcut kabirde de yazılı olan şiirlerinden biri bordürler
üzerine kapital Arial bold font (h:35mm) ile oyulu:

“Felsefemdir kitab-ı imanım
Taparım kendi ruhumun sesine
Secde eder hakikatim her an
Kalbimin ateş-i mukaddesine”

Dörtlük sol yandan başlar, saat yönünde dönerek ön kısımda biter.
Harflerin içi bronza çalan renkte yaldızla boyalı.
Doğum ve ölüm yılıön bordür üzerinde, baş ucu taşının iki yanında.

Bitkilendirme:

Kabrin içinde, baş ucu taşı arkasındaki kalın bordürlerin ortasındaki
toprak alana yazın yeşil, kışın kuruyunca neyi yankılayan rengiyle,
ülkemizde de bulunan uzun, kamışsı “Pennisetum Alopecuroides” dikilecek.