Katılımcı, Olivelo – İzmir Kent Çeperinde Ekolojik Ortak Yaşam Alanı Fikir Projesi Yarışması

AÇIKLAMA RAPORU

“Ekoloji ve Alan Yönetimi”

1. BÖLGESEL YAKLAŞIM:

Yarışma alanı, İzmir merkezine 24km uzakta Güzelbahçe ilçesine bağlı Yelki mahallesinde kent çeperinde yer almaktadır. Yarışma alanının bulunduğu konum itibari ile bir kentsel geçiş ekosistemi özellikleri içermektedir. Alanının Yarımada’da ve kent çeperindeki konumu ve bu bölgenin zeytin mera ekolojisi ve biyolojik çeşitliliği göz önünde alındığında bölgesel bir yaklaşım gerekliliği ön plana çıkmaktadır.

Bu kapsamda konu alan, bölgesel ölçekte önerilen “Zeytin Koridoru Turizm Aksı” kapsamında değerlendirilmiştir. Zeytin koridorları, 2007 yılında “Türkiye Turizm Stratejisi (2023)” raporunda, sağlık ve gastronomiyi ön plana çıkarmak amacı ile turizm geliştirme koridorları kapsamında önerilmiştir. Fakat raporda öngörülen zeytin koridorları, sadece Marmara ve Kuzey Ege bölgesi içerisinde yer almakta ve İzmir için herhangi bir öneri bulunmamaktadır.

Yarışma kapsamında İzmir’in mevcut tarım kuşakları göz önünde bulundurularak, İzmir kent çeperinde Yarımada’nın yerelde kalkınması hedefiyle “Zeytin Koridoru Turizm Aksı” öngörülmüştür. Yarımada’nın mevcut ekosistemi, biyolojik çeşitliliği ve kadim zeytin kültürüne sahip kırsal yerleşmeleri bu koridoru destekleyen önemli etmenler olarak belirlenmiştir. Yarışma alanı bu koridor içerisinde; kırsal ve kentsel bilgiyi harmanlayan ve ortak yaşam pratiği oluşturan “Kırsal yaşam Laboratuvarı” olarak tasarlanmış bir merkez oluşturması amaçlanmıştır (Şekil-1). Zeytin Koridoru aksının kent merkezi ile bağlantısının sağlanması ve kent çeperinde ortak yaşam pratiğinin oluşturulması amacı, kentte ve kırsal alanda yaşayan insanların başvurabileceği “Zeytin Gönüllüleri” programı oluşturulmuş ve koridorun bu program kapsamında yönetilmesi amaçlanmıştır.

Şekil-1: İzmir’deki Kentsel Yeşil Koridorlar ve Zeytin Koridoru

1.1. İzmir Zeytin Koridoru

İzmir Zeytin Koridoru; Karaburun’dan başlayan ve Seferihisar’a kadar uzanan, kadim zeytin kültürünün yoğunlaştığı aks olarak belirlenmiştir. İzmir yarımadasında kıyı aksı boyunca devam eden Eurovelo aksını dikey olarak kesmekte ve bu aksa alternatif bir aks oluşturacak bir deneyim rotası sunmaktadır. Burada özellikle Avrupa Akdeniz Eurovelo rotası ile İzmir’e gelen bisikletçilerin sadece seyahat edip, görerek değil, ayrıca deneyimleyerek de İzmir’deki kadim zeytin kültürünü öğrenmesi amaçlanmıştır (Şekil-2).

Şekil 2: İzmir Zeytin Koridoru Turizm Aksı Çevre Bağlantıları

1.1.1. Önemli Alanlar
Koridorda yer alan önemli alanlar ise Eurovelo aksı üzerinde de yer alan Klazomenai (ilk zeytin yağı fabrikası-müze), Kırsal Yaşam Laboratuvarı, Bademler Doğal Yaşam Köyü, Seferihisar, Sığacık (Yavaş Kent), Ulamış (Yavaş Kent) ve 800 yıllık Umay Nine adlı zeytin ağacının yer aldığı Teos Antik Kentidir. Bu koridor içerisinde yer alan ve zeytincilikle uğraşan köyler ise kültürel peyzaj olarak koridorun tamamlayıcı ögesini oluşturmaktadır (Şekil-3).

Şekil-3: Zeytin Koridoru ve Önemli Alanlar

1.1.2. Deneyim Turizmi:
Deneyim turizmi, kültür turizminden farklı olarak sadece görerek değil deneyerek ve test ederek öğrenmeyi amaçlar. Bu bağlamda zeytin koridoru aksı boyunca görerek, deneyimleyerek ve tadarak Kadim zeytin ve Akdeniz kültürünün öğretilmesi amaçlanmıştır (Şekil-4). Bu bağlamda koridor boyunca deneyim turizm odak noktaları belirlenmiştir:

  1. Antik Klazomenai Zeytin Yağı Kültürü ve İşliği: Görerek Öğrenme
  2. Olivelo Kırsal Yaşam Laboratuvarı: Deneyimleyerek, Görerek ve Tadarak Öğrenme (Yavaş Yağ, Yavaş Yemek)
  3. Yelki Kültür ve Sanat Köyü: Görerek Öğrenme
  4. Bademler Doğal Yaşam Köyü: Deneyimleyerek ve Görerek Öğrenme
  5. Ulamış, Yavaş Kent: Gözlemleyerek ve Tadarak Öğrenme (Yavaş ekmek “Karakılçık”)
  6. Sığacık, Yavaş Kent: Gözlemleyerek ve Tadarak Öğrenme (Yavaş yemek)
  7. Teos Antik Kenti ve Umay Nine Zeytin Ağacı: Görerek Öğrenme

Şekil-4: Zeytin Koridoru ve Deneyim Turizmi

1.1.3. Ulaşım Aksları:
Zeytin Koridoru, kuzeyde Mithatpaşa caddesi, güneyde Kuşadası-Seferihisar yolu arasında kalan alanda kalmaktadır. Koridor içerisinde yer alan İzmir-Seferihisar yolu koridor boyunca ana ulaşım aksını oluşturmaktadır. Ayrıca bu aksın Güzelbahçe İskele ile bağlantısının sağlanması ve kuvvetlendirilmesi için yeni toplu taşıma güzergahları öngörülmüştür.

Zeytin Koridoru ve bisiklet ulaşım güzergahı değerlendirildiğinde, koridorun kuzey ve güneyinden uluslararası nitelikte Eurovelo bisiklet aksı geçmektedir. Bu bağlamda Eurovelo aksına alternatif olarak üretilen kadim zeytin kültürünü öğrenmek ve deneyimlemek için ikincil bisiklet aksı olan “Olivelo Bisiklet Aksı” önerilmiştir. Bu aks İzmir’in kuzey ve güney kıyılarından geçen iki Eurovelo aksı arasında alternatif bir aks oluşturmaktadır. Olivelo bisiklet aksı, ayrıca Yarımada Bisiklet ve Zeytin Rotalarını kuvvetlendirmekte ve bu rotalar için ana omurga görevini üstlenmektedir (Şekil-5).

Şekil-5: Zeytin Koridoru ve Bisiklet aksları

1.1.4. Konaklama Alanları:
Zeytin koridoru üzerinde yer alan köylerde, köy pansiyonculuğu önerilmiştir. Böylelikle, Eurovelo rotası üzerinden İzmir’e gelen bisikletçilerin kırsal yaşam kültürünü yakından deneyimlemeleri ve koridor üzerinde yaşayan yerel halk ile etkileşim içerisinde olmaları amaçlanmıştır. Eurovelo kapsamında bölgeye gelen turistler öngörülen telefon aplikasyonu ile köylerde konaklayabilecekleri evlere ulaşabileceklerdir. Ayrıca, zeytin koridoru üzerinde yer alan köylerde yaşayan ve raporun devamında belirtilecek olan “Zeytin Gönüllüleri” programına katılan köylüler için ise köy pansiyonluğunu teşvik etmek amaçlı vergi indirimi yapılması program kapsamında öngörülmüştür. Zeytin koridorunun merkezi olan “Olivelo Kırsal Yaşam Laboratuvarında” ise sadece kamp alanı öngörülmüş ve alanın doğal niteliğinin korunması amaçlanmıştır.

Şekil-5: Zeytin Koridoru ve Konaklama Alanları

1.2. Zeytin Gönüllüleri Programı

Birlikte yaşam pratiğini oluşturmak amacı ile; kırsal ve kentsel alanlarda yaşayan, zeytin kültürüne önem veren ve bunu gerek geleneksel gerekse alternatif, yenilikçi fikirler ile zeytin kültürünü geliştirmek isteyen kişilerden oluşan topluluk bütünüdür. Zeytin Gönülleri zeytin koridoru üzerinde yer alan zeytincilikle uğraşan veya uğraşmak isteyen, koridor üzerinde ikametgâh eden katıcımlar ile İzmir kent merkezinden yaşayan kırsal yaşama ve zeytin kültürüne ilgi duyan katılımcıları kapsamaktadır.

Zeytin gönüllüleri programı ile hem kırsal kalkınmanın sağlanması amaçlanmakta hem de kadim zeytin kültürünün, Akdeniz yaşam kültürünün korunması ve sürdürülmesine yönelik geleneksel ve yenilikçi fikirleri bir araya getirilmesi amaçlanmaktadır.

Bu programa kırsal alanlarda ve çevre köylerde yaşayan insanlar muhtarlar aracılığı ile başvuru yaparken, kentsel alanlarda yaşayanlar İBB üzerinden başvuru yapacaklardır. Zeytin Gönüllüleri başvuruları sonucunda 20 kırsal alan ve 20 kentsel alanda ikametgâh eden, kadim zeytin kültürünün yaşatılması ve geliştirilmesine yönelik gerekli motivasyona sahip kişilerden seçilecektir.
İlk olarak Zeytin gönüllüleri, zeytin konusunda uzmanlar (Üniversite veya STK’lar) tarafından eğitilecek, zeytincilikle uğraşanlar için doğru bilinen yanlışların düzeltilmesi, hiç bilmeyenlerin ise bu konuda bilgilendirilmesi amaçlanacaktır.

Daha sonra Zeytin Gönüllülerin düzenleyeceği etkinlikler ile kadim zeytin kültürünün bilinçli bir şekilde geliştirilmesi, sürdürülmesi ve öğretilmesi amaçlanmaktadır.

Bu etkinlikler Kırsal Yaşam Laboratuvarında yapılacak ve ziyaretçilerin bu kültürü deneyimlemesi zeytin gönüllülerinin oluşturduğu etkinlik takvimi çerçevesinden gerçekleşecektir. Bu etkinlikler sadece zeytin kültürüne değil, bu kültürün temelini oluşturan Akdeniz kültürüne yönelik mevsimsel hasat zamanları da göz önünde bulundurularak düzenlenecektir.

Zeytin Gönüllüleri programında katılımcılar her sene açılan başvurular ile yenilerek, Kadim Zeytin Kültürüne yönelik bilinçlendirilmenin artırılması amaçlanmıştır.

Şekil-6: Zeytin Gönüllüleri Programı İşleyiş Şeması

2. KIRSAL YAŞAM LABARATUVARI VE ALAN YÖNETİMİ:

2.1. Olivelo Kırsal Yaşam Laboratuvarı

Olivelo Kırsal Yaşam Laboratuvarı, kadim zeytin ve Akdeniz kültürünü korumak, geliştirmek ve yenilikçi fikirler ile desteklemek amacıyla oluşturulmuştur. Kırsal yaşam laboratuvarında, deneysel bilgi üretim amacı ile kırsal ve kentsel bilgi harmanlanmakta ve ortak yaşam pratiği oluşturulmaktadır. Bu kapsamda “Olivelo Kırsal Yaşam Laboratuvarı” paydaşlar, girişimler, etkinlikler ve deneyimler, kırsal deneyim oyunu (OlivelOyun) ve geleneksel üretim olmak üzere beş bileşenden oluşmaktadır (Şekil-7).

Şekil-7: Olivelo Kırsal Yaşam Laboratuvarı Bileşenleri

1. Paydaşlar: Kırsal Yaşam Laboratuvarın yönetimi, İzmir Büyükşehir Belediyesi tarafından, Zeytin Gönüllüleri ile ortak yapılmaktadır. Zeytin gönüllüleri ise İBB veya Zeytin Koridoru üzerinde yer alan Muhtarlıklara başvuru yapan kırda veya kentte ikametgâh eden kadim zeytin kültürünü öğrenmek, geliştirmek ve korumak isteyen gönüllülerden oluşmaktadır. Bu gönüllüler uzaman eğitimi aldıktan sonra alan içerisindeki etkinliklerin gerçekleştirilmesinden sorumludur. Bu etkinlikler ise gerek Eurovelo ile gelen bisikletçiler ve gerekse Zeytin kültürünü öğrenmek isteyen ziyaretçilere açık olacaktır. Laboratuvar içerisinde yer alan geleneksel zeytinyağı sıkım alanı ile de yavaş zeytinyağı üretilmesi amacı ile ilgili kooperatifler ve dernekler ile iş birliği yapılacaktır. Bu bağlamda Zeytin gönüllüleri, İBB, Muhtarlıklar, Kooperatifler, Uzmanlar ve Ziyaretçiler Kırsal Yaşam Laboratuvarının paydaşları olarak ön plana çıkmaktadır.

2. Girişimler: Ekolojik rehabilitasyonu sağlamak ve zeytin veremliliğinin geliştirilmesine yönelik çalışmaların laboratuvarda desteklenmesi amaçlanmıştır.

3. Etkinlikler ve Deneyimler: Kadim zeytin kültürü ve Akdeniz kültürünün geliştirilmesine yönelik, ürün hasat dönemine bağlı mevsimsel atölyeler yapılması kurgulanmıştır. Ayrıca bisiklet tamir atölyesi, eko-sanat atölyesi gibi daimî atölyelere yer verilecektir.

  • Mevsimsel Atölyeler: Geleneksel Zeytin Yağı Sıkım Metotları Atölyesi, Zeytin Toplama Etkililiği, Zeytin türleri ve türlerine yönelik zeytin yapımına yönelik atölyeler, Ekolojik Okuryazarlık, Menengiç Kahve Yapım Atölyesi, Zeytinyağı Sabun Üretim Atölyesi, Yünden eşya üretim atölyesi
  • Daimî Atölyeler: Geleneksel Pişirme Yöntemi ile Akdeniz Yemekleri Atölyesi, Eko-Art Atölyeleri (Bitki kökleri kullanılarak boya elde edilerek, çeşitli baskılar üretilmesi)

4. Kırsal Deneyim Oyunu (OlivelOyun): Kırsal deneyim ve bu konuda bilgi edinilmesine yönelik ziyaretçiler için kırsal deneyim oyunu tasarlanmıştır. Kırsal deneyim oyunu OlivelOyun uygulaması ile birlikte çalışmakta, alanın içerisinde belirlenen 9 odak noktasına yönelik belirlenen oyun görevlerinin yerine getirilmesi ile alandaki hasat zamanlarına bağlı olarak farklı deneyimlerin kazandırılması amaçlanmıştır. Örneğin uygulama ile, ilk görev Menengiç bitkisinin bulunması ve toplanması oyun görevi olarak belirlenecektir. Bu kapsamda katılımcılar oyun aracılığı ile kırsal deneyim elde edecek ve dolayısıyla ürün hasadına katkı sağlayacaklardır.

5. Geleneksel Üretim: Kırsal Laboratuvar içerisinde kadim zeytin kültürünü yaşatmak amacı ile Geleneksel Zeytin Yağı Sıkım Alanına ve Akdeniz yemek kültürünü yaşatması amacı ile Kır Mutfağına yer verilmiştir. Geleneksel Zeytin Yağı Sıkım Alanı’nın kooperatifler aracılığı ile hem alanın içerisinde ki hem de zeytin koridoru üzerinde yer alan köylerdeki zeytin hasadının, geleneksel yöntemler ile zeytin yağına dönüştürülmesi sağlanacaktır. Üretilen ürünler Kırsal Yaşam Laboratuvarında satılabilecek ve tüm ziyaretçiler yavaş zeytin yağından faydalanabilecektir. Kır mutfağında ise Akdeniz kültürünün sofrası tanıtılacak, Zeytin Gönüllüleri etkinlikleri kapsamında geleneksel tarifler, katılımcılar ile birlikte deneyimlenecektir.

2.1.1. Olivelo Kırsal Yaşam Laboratuvarı Kurumsal Kimlik Tasarımı
Kırsal Yaşam Laboratuvarına uluslararası kurumsal kimlik kazandırılması amacı ile logo hazırlanmıştır (Şekil-8). Hazırlanan bu logo, alanın Eurovelo ile olan uluslararası bağlantısını güçlendirmek ve alandaki kadim zeytin kültürünü ön plana çıkarmak amacıyla kurgulanmıştır. Kırsal yaşam laboratuvarında geleneksel yolla üretilen ürünler “Olivelo” markası altında, kurumsal kimliği güçlendirmek amacı ile tasarlanan bu logo ile satışa sunulacaktır (Şekil-9).

Şekil -8: Olivelo Logosu

Şekil -9: Olivelo Geleneksel Yolla Üretilen Ürünler

2.1.2. 1/5.000 ölçekli alanın yakın çevresi ile ilişkisi
Zeytin koridoru turizm aksı üzeri yer alan ve koridorun merkezi niteliğinde yer alan “Olivelo Kırsal Yaşam Laboratuvarı” yakın çevre ilişkisi 1/5.000 planda detaylı olarak gösterilmiştir. Söz konusu planda özellikle laboratuvarın, zeytin koridorunun pilot köyü olarak belirlenen Yelki mahallesi, özellikle eski köy merkezi ile ilişkisi tanımlanmıştır. Bu bağlamda Yelki Köyü için;

  • Bisiklet Parkı: Bisikletçiler için bakım, onarım ve yedek parça temin edebilecekleri mekanlar önerilmiştir.
  • Zeytin Parkı: Planlı kentsel yeşil alanlar içerisinde zeytin parkı tasarlanarak zeytin koridorunun kent içerisinde desteklenmesi hedeflenmiştir.
  • Etkinlik Alanı: Olivelo ve Eurovelo kapsamında yapılacak olan festivaller için çok amaçlı etkinlik alanı önerilmiştir.
  • Köy Pansiyonculuğu: Eurovelo kapsamında bölgeye gelen turisteler öngörülen telefon aplikasyonu ile köylerde konaklayabilecekleri evlere ulaşabilmeleri sağlanmıştır.

Ayrıca zeytin koridorunun biyolojik çeşitliliğini korumak, sürdürülebilmek ve geliştirebilmek amacı ile orman gelişim alanları, bio-rezerv alanları, ekolojik köprüler ve tarım rekreasyon koridoru öngörülmüştür (Şekil-10).

  • Orman gelişim alanları ve bio-rezerv alanları, kent baskısı altında kalan orman alanlarının geliştirilmesi amacı ile öngörülmüştür. Bu alanlarda mevcut peyzajdan kültürel faaliyetlerin hepsi çıkarılarak ormanın sınırlarını yeniden oluşturulması ve biyolojik çeşitliliğin korunması öngörülmüştür.
  • Ekolojik Köprüler: İzmir-Çeşme otoyolunda ve İzmir-Seferihisar yolunda parçalanan doğal peyzajın birleştirilmesi ve hayvan geçişlerinin bu parçalanan peyzaj alanları arasında sağlanması önerilmiştir.
  • Tarım Rekreasyon Koridoru: Çamlı deresi arasında önerilen koridor ile kent ve tarım alanları arasında tampon oluşturularak, kentsel gelişim sınırı ve doğal sit alanı arasında kalan alanın homojen olarak kaynaştırılması sağlanmıştır.

Şekil-10: 1/5.000 ölçekli alanın yakın çevresi ile ilişkisi

1.1.1. 1/1000 ölçekli plan
Olivelo Kırsal Yaşam Laboratuvarı ve alan içerisinde belirlenen atölyeler ve kırsal oyun için oluşturulan dokuz odak noktası planda detaylı olarak belirtilmiştir. Odak noktaları özellikle menengiç, zeytin, eko-art ve koyun odaklı olmak üzere farklı temalarda oluşturulmuştur. Bu odak noktalarının lokasyonları, öncü ağaçların yoğunlaştığı alanlara göre belirlenmiştir (Şekil-11). Örneğin, zeytin odağında geleneksel zeytin sıkma taşlarının bisiklet ile çevrilmesi sağlanmış, kadim zeytin kültürünün bisiklet kültürü ile birleştirilmesi amaçlanmıştır.

Şekil-11: 1/1.000 ölçekli plan

1.1.2. Alan Ulaşım Türleri
Yarışma alanına araç ulaşım bağlantısı hem kuzeyden Çevreyolu bağlantı yolu ile, hem de doğudan İzmir-Seferihisar yoluna bağlanan araç yolu ile sağlanmıştır (Şekil-12). Alan girişlerinde ise 11 araç ve 1 otobüs ve 30 bisiklet kapasiteli 2 adet açık araç ve bisiklet park alanı öngörülmüştür.

Alan içine ulaşımın özellikle toplu taşıma ve bisiklet ile sağlanması öngörülmüştür. Bu kapsamda “Olivelo Bisiklet Aksı” ile Güzelbahçe iskele ve Kırsal Yaşam Laboratuvarı arasında çalışan yeni otobüs güzergâhı önerilmiştir (Şekil-13).

Alan içerisindeki doğal alan karakterinin bozulmaması için mevcut olan toprak patika korunmuş ve ana yürüyüş aksı olarak belirlenmiştir (Şekil-14).

Şekil-12: Olivelo Kırsal Yaşam Laboratuvarı Araç Ulaşım Bağlantısı

Şekil- 13: Olivelo Kırsal Yaşam Laboratuvarı Toplu Taşım Bağlantısı

Şekil- 14: Olivelo Kırsal Yaşam Laboratuvarı Bisiklet ve Yaya Yolu Bağlantısı

1.1.3. Yeşil Altyapı Sistemi
Yarışma alanında gerek iklim değişikliğinin etkilerini azaltmak gerek ise ekolojik döngüyü sağlamak amacı ile yeşil altyapı sistemi öngörülmüştür. Bu kapsamda yağmur sularının alanda oluşturulan, yağmur suyu toplama alanları ile toplanması ve yeniden kullanılması öngörülmüştür. Bu alanlarda toplanılan sular gerek hayvanların su ihtiyacını karşılamak gerekse hasat zamanı “zeytin yıkama” gibi su gerektiren etkinliklerde kullanılması amaçlanmıştır (Şekil-15).

Alanın içerisindeki toprak patika yollar korunmuş olup su geçirimsiz hiçbir yol yüzeyine yer verilmemiştir. Mevcut arazi plastiğinin bozulmaması amaçlanmıştır.

Alanın içerinde bulunan suların akış yoğunluğuna bağlı olarak ortaya çıkan çatlaklar doğal taşlar ile desteklenerek yağmur hendekleri oluşturulması amaçlanmıştır.

Yapı özelinde ise ayrıca hem yağmur suyu depolama hem de kullanılan gri su arıtma alanı önerilmiştir.

Alan içerisinde enerji ihtiyacı için ise hem flora hem de faunaya zarar vermemesi nedeni ile geleneksel temiz enerji yöntemlerinden daha gelişmiş bir yöntem olan pervanesiz rüzgâr jeneratörü öngörülmüştür. Alan içerisindeki enerji ihtiyacının karşılanması ve odakların uzaktan algılanmasını kolaylaştırması amacıyla dokuz adet önerilmiştir.

Şekil-15: Yeşil Altyapı Sistemi

Pervanesiz Rüzgâr Jeneratörü:

Bıçaklı Rüzgâr Tribünleri, 1 MW klasik rüzgâr enerjisi santralinin ilk yatırım maliyeti 1,2 milyon Euro dolayındadır. Kulelerin maliyeti 220 bin Euro, türbinlerinin maliyeti 800 bin Euro dolayında olmaktadır. Kanat dönüşleri sabit hızla dakikada 15-20 dönüş arasındadır. Fakat artan sayıdaki değişken hızda çalışan makinede rüzgâr hızına göre göbek hızı artıp azalabilir. Yerleşim her bir birim için 700 metre yarıçap ve 300 metre güvenlik çemberi olacak şekildedir. Bıçaklı Rüzgâr Tribünleri özellikle göçmen kuşlar için tehlike arz etmektedir. Ayrıca bulundukları yerin mikro klimasına etki edebilirler ve ani ısı değişimlerine yol açabilirler. Bu mevcut flora ve fauna için riskli olabilir.

Alan içerisinde önerdiğimiz Pervanesiz rüzgâr jeneratörleri az bakım gerektiren parçaları olması yanında kuşlar olmak üzere hayvan varlığına zarar verecek bir etkisi yoktur. Rüzgâr yön değişimlerine uyum sağlayan ve süpürdüğü alan yel değirmenlerinden %30 daha az olup sürekli enerji üretimine imkân verir. Yeni nesil temiz enerji için dünyada yeni bir dönemin başlangıcı olma potansiyellerini sahiptir. Kurulum maliyetleri oldukça düşük ve aynı birim alana kanatlı rüzgâr tribününe göre 2 kat bıçaksız tribün yerleştirilebilir. Ortalama ağırlık geleneksele göre %50 daha azdır. Her zamanki kule ve kanatlar yerine pervanesiz rüzgâr jeneratörü sadece bir taban üzerinde hafif malzemelerden yapılmış bir direğe sahiptir. Bu, hammadde kullanımını ve daha derin bir temele olan ihtiyacı azaltır.

Olivelo gibi enerji etkin kullanılmak istenen bir alanda etkileri minimumda tutacak bir yöntem olarak öne çıkmıştır. Alanın halihazırda baskı altında olan flora ve faunası üzerinde fazladan baskı oluşturacak yöntemlerden kaçınmak, Olivelo’nun misyon ve gelecek vizyonu için kaçınılmazdır. Pervanesiz rüzgâr jeneratörleri üzerindeki salınım hareketini geleneksel rüzgâr türbinlerinden daha küçük ve daha az agresif olmasını sağlar, böylece yaban hayatı rahatsız etmez ve kuşların ve yarasaların uçuş sırasında rahatsız etmez. Bunun yanında pervanesiz rüzgâr jeneratörleri alanı tanımlayan birer plastik öge durumundadır. Ziyaretçiler jeneratörler üzerinde bulunan renklere göre arazinin hangi kısmında oldukları ve bağlamı algılamaları kolaylaşacaktır (Şekil-16).

Şekil-16: Pervanesiz rüzgâr jeneratörleri ve alan içindeki konumları

1.1.4. Ekolojik Koruma ve Geliştirme Alanları:
Alan içerisindeki ekolojik koruma ve geliştirilmenin sağlanması için 1. Derece ve 2. Derece olmak üzere bio-rezerv alanları belirlenmiştir. Bu alanlarda özellikle yaban hayatın korunması amaçlanmıştır. Bu kapsamda orman alanın batısında yer alan sık orman dokusu 1. Derece Bio-rezerv alanı olarak belirlenirken, alanın içerisinde yer alan ve daha az sıklıkta olan ağaç dokusu ise 2. Derece Bio-rezerv alanı olarak belirlenmiştir. Bu kapsamda 1. Derece bio-rezerv alanları tamamen insan geçişine kapatılmış olup 2. Derece bio-rezerv alanları ise sadece hasat zamanları kullanılacak şekilde kısıtlı kullanım öngörülmüştür (Şekil-17).

  • Süper Koyun: Alanın bakımının büyük bir bölümü koyun sürüleri tarafından yapılacaktır. Alana otlamaya gelen koyun sürüleri otsu bitkileri tüketirken alanı gübrelemiş ve otları biçmiş olacaklardır. Bu sebeple alana yakın köylerden çobanların sürülerini getirmesi için teşvikler yapılacaktır. Alan içerisine yalaklar, gölge alanlar ve oturma dinlenme mekanları tasarlanarak koyun sürüleri için de konforlu mekanlar yaratılmaya çalışılmıştır. Ayrıca yerel halk Olivelo ’da otlayan koyunların sütünü, peynirini, yününü yine alan içerisindeki pazarda satabileceklerdir. Sonuç olarak, koyunlar ekolojik döngünün bir parçası olarak görevlerini sürdürecektir.

Şekil-17: Ekolojik Koruma ve Geliştirme Şeması

  • Sınırlar ve Yabani Hayat: Olivelo mülkiyet sınırları kent ve kırsal tarım baskısı altında orman dokusuna sırtını dayamış bir bölgeyi kapsamaktadır. Buna rağmen alanda doğal vejetasyonun ve hayvan varlığının büyük ölçüde korunduğu gözlemlenmektedir. Buraya yapılacak sınır unsuru; hukuki sınırların keskinliği dikkate alınarak toprak üstü ve altı geçirgenliği engelleyecek şekilde olmamalı düşüncesinden yola çıkılarak, Olivelo doğal yaşam ortamının ve kendisiyle benzer çevresinin etkileşim alanlarının birbiriyle kopmasına sebep olacak bir akvaryum haline getirmek yerine, hayvan ve bitki davranışlarını olduğu gibi devam ettirmeye uygun hafif, geçirgen bir biçimlemeyle çözülmesi yoluna gidilmiştir. Bu yolla konvansiyonel tarımdan doğal ve kadim tarıma geri dönülmesinin önemli bir bilgi üretim ve eğitim noktası olması beklenen Olivelo’ nun mülkiyet sınırları insan için belirginleştirilirken, hayvan varlığı ve vejetasyon alanlarına saygı duyan ve onu koparıcı, yönlendirici, kısıtlayıcı etkilere maruz bırakmayacak bir vizyonda geliştirilmesi amaçlanmış ve zemini yırtmayan, geçirgen bir eleman tasarlanmıştır (Şekil-18).

Şekil-18: Sınır Tasarımı

Etiketler

Bir yanıt yazın