Katılımcı, Rauf Denktaş Anıt Mezarı ve Müzesi Uluslararası Proje Yarışması

Mimari Açıklama Raporu

Alan, KKTC’nin başkenti ve aynı zamanda Kıbrıs’ın en kalabalık kenti ve en önemli kültür, sanayi, ticaret ve ulaşım merkezi olan Lefkoşa’nın kuzeybatısında kalan Cumhuriyet Parkı alanında yer almaktadır. Cumhuriyet Parkı yaklaşık 100 dönümlük bir alan kaplamaktadır.

Proje arazisi, merkezi konumu, rekreasyonel, kentsel potansiyeli, mücadele tarihi, TMT ve Cumhuriyeti temsiliyle Lefkoşa şehri ve tarihi için önemli bir yere sahiptir. KKTC’nin kurucu Cumhurbaşkanı Rauf Raif Denktaş’ın Anıt Mezarı ve Müzesi’nin alanda kurgulanmasıyla park ve çevresi yeni bir işlev, anlam kazanmakta, mücadele ruhunu ve Denktaş’ı simgeleştirmektedir.
Çok katmanlı bir merkez olma potansiyeline sahip alanda, halihazırda bütüncül olmayan klasik peyzaj ve kentsel tasarım anlayışı benimsendiğinden belirli bir kentsel karakter oluşamamıştır. Yeni alanlar, kentsel bağlantılar ve kurgular geliştirerek bölgeye kimliğini geri kazandırmak kentsel tasarımın ana hedeflerini oluşturmaktadır.

Bu bağlamda Lefkoşa’nın odaklarından biri olması görülen proje alanı, kentlinin öncelikli olarak demokrasi ruhu ve özgürlük mücadelesiyle özdeşleşmiş olan Denktaş’ı anacağı ve sonrasında kültürel etkileşim ve rekreasyonel açıdan kullanacağı bir çekim alanı olarak yeniden tasarlanmıştır.
Denktaş’ın defnedildiği alanda anıt mezar yapısı, yan tarafında kalan alanda ise aynı yöne cephe verecek şekilde müze yapısının geliştirilmesi öngörülmüştür. Yapıların oturumlarının bu düzende planlanması önünden kalan bölgede dikdörtgen geometride net bir toplanma alanı tasarlanmasına olanak sağlamıştır.

Çevresiyle ilişkili ve sade toplanma alanı özel günlerde protokolün, halkın katılabileceği tören alanı olarak işlev görmekte ve aynı zamanda kentlinin kullanabileceği bir meydan haline gelmektedir.
Bu meydan, birçok yaya aksı, yapısal işlev ve kullanım kesişmesi, etkinlik ve şölen alanı olarak kullanılmasıyla odak haline gelmektedir. Çevresiyle kurduğu güçlü ilişkiyle ve yaya bağlantılarıyla etraftaki tanımsız alanları yeniden tariflemektedir.

24 saat yaşayan yalın meydan, içinde oturma üniteleri, yansıma havuzları, yeşil alanlar vs. barındırmakta ve birçok aktiviteye olanak sağlamaktadır.

Programda yer alan anıtsal ana ulaşım aksı arazinin doğusundan başlayarak su unsuruyla beraber toplanma alanına bağlanmaktadır.

Alan ve çevresinde geliştirilen çayırlık alanlar, iç bahçeler, bitkisel alanlar, ağaçlık alanlar ve yol ağaçlandırılmalarıyla kentin nefes almasını sağlayacak yeşil kuşaklar oluşturması düşünülmüştür. Parkın çevresi yoğun olarak ağaçlandırılarak kullanıcılara trafik ve araç kirliliğinden yalıtılmış mekanlar yaratılmıştır.

Arazinin güneyinde oturma/dinlenme alanları, aktivite mekanları, çocuk oyun alanları, özel bitkisel alanlar barındıran, yer yer açılarak devam eden farklı ton ve dokularda lineer bir üst örtü geliştirilmiştir. Üst örtüyle beraber gelişen bölgeler ana yaya ulaşım aksı ve toplanma alanından ayrılarak dinlenmek ve nefes almak isteyen günlük kullanıcılar için alternatif mekan oluşturur.

Ön cephesi çim amfi oluşturarak çatısına çıkılabilen, manzara seyir kulesine sahip tek katlı, sade anıt mezar yapısının planı net olarak çözülmüştür. Girişte halka açık olan anı holü ve tam karşısında sadece aile ve ilgililerin girebildiği mezar odası bulunmaktadır.

Sembolik ve imgesel anlam oluşturmak ve yapının her yerden algılanabilmesi adına anıt mezar yapısına manzara seyir kulesi eklemlenmiştir.

Oluşturduğu renk ve doku nedeniyle cephe kaplama malzemesi olarak corten steel (paslandırılmış metal) levha kullanılmıştır

Tek katlı müze yapısının mekanları ve salonları, oluşturan merkezi fuaye sistemin dış çeperinde konumlanmış bölümlerden ve bu merkezin etrafında geliştirilen sirkülasyon ağından oluşmaktadır.
Müze programında yer alan güvenlik, resepsiyon, cafe, WC tarzı işlevler giriş bölümünde çözülerek karşılama alanıyla ilişkilendirilmiştir. Sergi, tanıtım salonu atölye tarzı mekanlar girişten sonra fuayeyle direkt ilişkili ana alanlardır. Gelenlerin daha az kullanacağı idare ve depo tarzı mekanlar yapının arka köşelerinde çözülmüştür.

Kendi içinde yarı saydam olan müze yapısı, dışarıya yönelik daha saydam bir hal almaktadır. Cam cephe 130 cm geriye çekilerek saçak oluşturulmuş ve camın sürekliliği sağlanmıştır. Fuaye ve yapının sirkülasyonunda, kontrollü aydınlık bir dolaşım sağlamak amaçlı yapının merkezinde tasarlanan ışıklık kullanıcılara ferahlık sağlamaktadır. Cephe kaplama malzemesi olarak corten steel (paslandırılmış metal) levha kullanılmıştır