Katılımcı (Rhizome Architects), Aarhus Mimarlık Okulu Yeni Binası Tasarım Yarışması

PROJE RAPORU

Aarhus Open University projesi, Aarhus Mimarlık Okulu’nun yeni yapılarının tasarlanması amacıyla açılan uluslararası tasarım yarışmasının ikinci aşaması için, yarışmanın davetli birinci aşamasında seçilen BIG, Locaton & Vassas ve SANAA ekipleriyle yarışmak üzere hazırlanmıştır. Tasarım sürecini aşağıda Mimarlık Nesnesi üzerinden sorulan soru ve başlıklar altında bulunan cevaplar/yaklaşımlar şekillendirmiştir. Temel olarak, mimarlık nesnenin ötesinde yaşayan, kentin müdahalesine açık, mekan organizasyonunda içine kapalı olmayan ve bütün mekanların birbiri ile etkileşimde olduğu bir şema oluşturulmuştur.

Mimarlık Nesnesi

Mimarlık bize içinde yaşanan, yaşadıkça değişen mekanlar sunmaz. Bunlar sadece bitmiş tamamlanmış nesnelerdir. Şehirdeki kentsel boşluklar, ikamet edenlerin kullanımına açıktır. Kullanıcıların müdahelelerine açıktır, yaratıcılığa açıktır. Kullanıcı kendi yaşantısını o boşluğa dahil edebilir. Mimarlık ürünü bu boşlukları kendi nesnesiyle doldurur. Kentlinin müdahelesini sınırlar, kent yaşamını tehdit eder. Mimarlık kendini çizilemeyen ya da sürekli çizilen bir sınırda nasıl tanımlayabilir?

Merzbau

Mimarlık bütün bir nesne değil; parçalanıp elementlerine ayrılıp tekrar şehir hayatına entegre olacak şekilde bir araya getirilmelidir. Bu parçalar yarattığı işleve göre başka parçalarla işleyişe geçer. Kendi arasında bir küme oluşturur. Bu küme ara mekanlara sıçrayarak kente dahil olur. Bu kümelerin eksilmesi veya çoğalması sistemin işleyişini etkilemez. Çünkü belirli niteliği olan bir sistemi yoktur. Gelişmeye, çoğalmaya, eksilmeye açık bir sistemdir.

Merzin davası ise parçaları köklerine iade ederek (aufbau), birleştirmek ve yeniden bir kozmik armoni sağlamaktır. “Aufbau, birtakım malzemelerin ve yapıntıların, yaşayan, organik bir varlık inşa etmek üzere derlenip toparlanmasıdır. Bu varlık giderek daha da hareketlenir ve başka birleşmelerle gelişmeye devam eder”.

BwO

Organsız beden içeriklerinin yerini düzenini belirleyen hiyerarşik bir organizasyonu olmayan bir sistemdir. Deleuze and Guattari alışkanlıklarından kurtarılmış, özgürleşmiş organsız beden olarak tanımlamıştır. Yani organların değil, organların organizasyonuna karşıdır.

Bir araya gelen kümeler okul ve şehrin organlarıdır. Bu organlar zaman zaman kesişip yeni durumlar oluşturur ve bütüne katkı sağlar. Sokak bu organların damarlarıdır. Bu işleyişin ve onların kesişim düzlemidir. Bu sokak esnektir, büyüyebilme, değişebilme özelliğine sahiptir.

Esnek eğitim

Bugünün derslikleri kendileri, okul bütününü kapsayan esneklik kavramı içinde çözülmektedir, sınırlarını açmaktadır. Yeni okul programlarının gerektirdiği esneklik-hareketlilik yanında büyüyebilme ve değişebilme özelliği arar (Kızıltan, 1967).

Açık Üniversite

Eğitim sosyal yönden özgür ve sınıf ayrımı olmadan gerçekleşmelidir. Kentteki boşluk bize bu özgür mekanı sağlar. Eğitim sokaklarla birleşmelidir. Böylece kentin boşlukları okula dahil olup, onun özgürlüğünü yaratıcılığını tetikler.

Ara zemin

Projede ara zeminler boşlukları oluşturur, boşluklar ara zemini besler. Ara zeminler mekanların kestiği genişlediği yerlerdir. Bu esnekliği boşluğun belirsizliği, sınırsızlığı sağlar.
Bir yerde ana sokaktan kopartılmış ve yükseltilmiş döşeme bu boşluğu tanımlarken, başka bir yerde süzülen ışık o boşluğu tanımlamaktadır. Bu boşluklar bazen bir sergi mekanı oluştururken bazen de üretimin yapıldığı mekanın kendisi olurlar. Üretim birimi, sergi düzlemi olan ara zemine sıçrayabilirken, ara zemin de üretim mekanına sıçrayıp üretimi tamamen sergiletebilir.

Endüstriyel miras

Alanda mevcut bulunan endüstriyel yapılar yok edilmeyip dokuya dahil edilmiştir. Yaratılan bu doku ne onları yüceltir, ne de dokunun dışında bırakır. Aynen kentte olduğu gibi onlara eklemlenir. Endüstri mirası mimarlık eğitimin bir parçası haline gelmiştir.

Kamusallaşma

Bu mekanlar kent yaşamına tamamen entegre olmuş, üretimin ve paylaşımın olduğu mekanlardır. Kamusalı mimarlık fakültesinin içine çeker. Bu binaların içine yerleşen ve binaları yaşatan birimler bir tarafta Godsbanen ile köprü kurarken, diğer taraftan okulu peyzaja bağlayan geniş mekanlardır. Burayı okula yerin altından ve üstünden bağlayan köprüler dolaysız olarak ara zeminlere ve okuldaki üretim mekanlarına bağlanmaktadır. Bu noktalar okulun tam olarak kamusallaştığı alanlardır.